Thúc đẩy hoạt động xuất khẩu nông sản qua địa bàn tỉnh Quảng Ninh

Trong 6 tháng đầu năm, hoạt động xuất khẩu nông sản qua các cửa khẩu, lối mở trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh tiếp tục ghi nhận tăng trưởng tích cực, đóng góp đáng kể vào tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản cả nước. Với vị trí chiến lược, hệ thống cửa khẩu đa dạng và chính sách hỗ trợ linh hoạt, Quảng Ninh đang trở thành điểm trung chuyển nông sản quan trọng, đặc biệt với thị trường Trung Quốc - đối tác thương mại nông sản lớn nhất của Việt Nam.

Theo báo cáo của Chi cục Hải quan khu vực VIII, trong 6 tháng đầu năm, tổng lượng nông sản xuất khẩu qua địa bàn đạt 319.500 tấn, trị giá 350 triệu USD, tăng 54% về sản lượng và 35% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, tại Lối mở Km3+4, phường Móng Cái 3 đạt 247.200 tấn, trị giá 283 triệu USD, tăng 125% về số lượng và tăng 119% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024, chiếm tới 77% tổng lượng nông sản thông quan.

Đáng chú ý, lần đầu tiên Việt Nam xuất khẩu thành công lô sầu riêng đông lạnh sang Trung Quốc qua cửa khẩu cầu Bắc Luân II vào ngày 30/5. Đây là bước ngoặt mở ra cơ hội mới cho ngành trái cây Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh sầu riêng tươi gặp khó khăn về kỹ thuật và thời vụ khi xuất sang thị trường Trung Quốc. Việc đa dạng hóa sản phẩm xuất khẩu từ tươi sang đông lạnh, sấy thăng hoa, chế biến sâu không chỉ giúp nâng cao giá trị gia tăng mà còn giúp doanh nghiệp chủ động hơn trước các biến động về chính sách và thị trường.

Nhằm tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp và người dân trong hoạt động xuất khẩu nông sản, thời gian qua, các cấp chính quyền, lực lượng chức năng tại tỉnh Quảng Ninh đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ và hiệu quả.

Ngay sau khi Chính phủ ban hành các Công điện số 59 và 71/CĐ-TTg về bảo đảm tiêu thụ và xuất khẩu nông, lâm, thủy sản, đặc biệt là mặt hàng sầu riêng, Chi cục Hải quan khu vực VIII đã nhanh chóng chỉ đạo các đơn vị tạo điều kiện tối đa cho hàng hóa nông sản được thông quan nhanh chóng. Chi cục cũng ban hành công văn 6491/CHQ-GSQL yêu cầu các đơn vị ưu tiên xử lý nhóm hàng nông sản, giảm thiểu thủ tục hành chính và xử lý kịp thời các vướng mắc phát sinh.

Các cửa khẩu có thế mạnh trong xuất khẩu nông sản như: Bắc Luân II, Lối mở Km3+4, Bắc Phong Sinh và Hoành Mô đều được bố trí cán bộ trực 24/24h, kể cả cuối tuần và ngày lễ để đảm bảo dòng hàng không bị gián đoạn...

Chi cục Hải quan khu vực VIII đã phối hợp chặt chẽ với lực lượng biên phòng, kiểm dịch, các doanh nghiệp kinh doanh kho bãi và Hải quan Trung Quốc để điều tiết phương tiện, phân luồng hợp lý, giảm thiểu tình trạng ùn ứ tại cửa khẩu - đặc biệt trong các mùa cao điểm thu hoạch nông sản.

Ngoài ra, các cơ quan chức năng cũng chủ động tuyên truyền cho doanh nghiệp về yêu cầu truy xuất nguồn gốc, tiêu chuẩn nhãn mác, quy trình kiểm dịch, quy định của nước nhập khẩu, giúp doanh nghiệp chuẩn bị hồ sơ hợp lệ ngay từ đầu, tránh bị trả hàng hoặc chậm trễ thông quan.

Song song với việc tạo thuận lợi, lực lượng hải quan cũng tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chất lượng đối với các mặt hàng dễ bị lợi dụng như tinh bột sắn, hoa quả sấy khô… nhằm ngăn chặn hành vi buôn lậu, gian lận thương mại hoặc đưa hàng kém chất lượng vào chuỗi xuất khẩu, làm ảnh hưởng đến uy tín của hàng Việt trên thị trường quốc tế.

Để tiếp tục phát huy đà tăng trưởng và mở rộng quy mô xuất khẩu nông sản qua địa bàn, tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo các địa phương và ngành chức năng tập trung triển khai các giải pháp trọng tâm, trong đó ưu tiên phát triển hạ tầng logistics chuyên biệt cho nông sản. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng Trung tâm dịch vụ logistics nông sản tại khu vực cửa khẩu, đẩy nhanh tiến độ xây dựng cửa khẩu thông minh, ứng dụng công nghệ số trong quy trình kiểm tra, thông quan nhằm tăng hiệu suất xử lý.

Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vùng nguyên liệu sạch, áp dụng tiêu chuẩn HACCP, VietGAP, GlobalGAP, cũng như đầu tư công nghệ chế biến sâu (cấp đông nito, sấy thăng hoa, đóng gói thông minh...) để tăng giá trị xuất khẩu và phù hợp với yêu cầu khắt khe từ các thị trường lớn; thường xuyên tổ chức các hội nghị tham vấn giữa hải quan và doanh nghiệp nhằm lắng nghe khó khăn, tháo gỡ vướng mắc, đồng thời cập nhật thông tin chính sách mới từ nước bạn. Đây là một hình thức “đồng hành cùng doanh nghiệp” rất hiệu quả, giúp xây dựng niềm tin và thúc đẩy liên kết công - tư trong xuất khẩu.

Quảng Ninh với lợi thế “cửa ngõ” của cả miền Bắc đang chứng minh vai trò đầu tàu trong xuất khẩu nông sản của Việt Nam. Với sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền - doanh nghiệp - lực lượng chức năng, hoạt động xuất khẩu nông sản qua địa bàn Quảng Ninh chắc chắn sẽ tiếp tục bứt phá, góp phần hoàn thành mục tiêu 8 tỷ USD xuất khẩu rau quả trong năm 2025 của Việt Nam.