Tái cơ cấu đội tàu cá theo hướng phù hợp với khả năng khai thác bền vững

Xác định mục tiêu vươn khơi, phát triển kinh tế thuỷ sản bền vững và giá trị cao, Quảng Ninh từng bước tái cơ cấu đội tàu cá theo hướng phù hợp với sức tải của biển và phù hợp với khả năng khai thác bền vững tối đa trữ lượng nguồn lợi. Mục tiêu cụ thể là giảm số lượng tàu cá, giảm tàu cá khai thác vùng ven bờ, tăng tàu cá khai thác vùng lộng và vùng khơi, đặc biệt khuyến khích người dân đóng tàu to để có thể khai thác các ngư trường vùng khơi xa xôi, rộng lớn theo quy định của pháp luật.

Để quản lý và giảm dần số tàu cá theo mục tiêu, bắt đầu từ năm 2010, Quảng Ninh ngừng cấp phép đóng mới, đăng ký, đăng kiểm cho các tàu cá có công suất nhỏ dưới 30CV (chỉ có khả năng hoạt động ven bờ và các vùng lõi Vịnh Hạ Long). Quảng Ninh cũng cấm khai thác thuỷ sản trong vùng lõi Vịnh Hạ Long (trừ số ít nghề gắn với dịch vụ du lịch), cấm khai thác ở các vùng ngư trường được khoanh vùng để bảo tồn dài hạn, theo giai đoạn hoặc trong mùa sinh sản; cấm khai thác thuỷ sản bằng những ngư cụ cấm, có tính huỷ diệt. Tỉnh cũng cấp phép đóng mới tàu cá theo đúng hạn ngạch đã được quy định; siết chặt các cơ sở đóng mới, cải hoán tàu cá; thống kê và lập danh sách những cơ sở đủ điều kiện đóng mới, sửa chữa, cải hoán tàu cá trên địa bàn; tránh tình trạng những phát sinh tàu cá được đóng mới, cải hoán không đủ điều kiện để vận hành an toàn, đồng thời, số liệu tàu cá thiếu thống nhất và chính xác, gây khó khăn cho công tác quản lý.

Những năm gần đây, Quảng Ninh tăng cường quản lý đội tàu và cơ sở cải hoán, đóng mới tàu cá. Riêng từ đầu năm đến nay, các đơn vị chức năng tỉnh phấn đấu đẩy mạnh tiến độ thực hiện đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thuỷ sản cho tàu cá, quyết tâm không để những tàu cá “3 không”, “2 không” - không đăng ký, đăng kiểm, không giấy phép khai thác thuỷ sản mà vẫn hành nghề khai thác thủy sản trên vùng biển Quảng Ninh.

Quảng Ninh cũng thống nhất số liệu tàu cá toàn tỉnh. Sở NN&MT đặt mục tiêu trong 6 tháng đầu năm 2025, hoàn thành việc lập hồ sơ thống kê tàu cá, bao gồm tàu cá đang hoạt động đánh bắt, dịch vụ hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản, tàu cá đã chuyển sang ngành nghề khác, chìm đắm, giải bản, bán sang tỉnh ngoài, huyện ngoài; hoàn thành việc đăng ký, kẻ vẽ, gắn biển số đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản cho tàu cá từ 6 mét trở lên, đánh dấu tàu cá vùng bờ, vùng lộng và vùng khơi, đăng kiểm, đăng kiểm lại hàng năm cho tàu cá 12 mét trở lên; xác nhận, chứng nhận an toàn thực phẩm tàu cá từ 12 mét trở lên, lắp đặt, đồng bộ, duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình tàu cá từ 15 mét trở lên trên hệ thống quản lý tàu cá quốc gia (VMS).

Quảng Ninh hiện là một trong những địa phương cập nhật tương đối đầy đủ số liệu, dữ liệu tàu cá từ 6 mét trở lên trên hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá Quốc gia VNFishbase; thường xuyên cập nhật biến động dữ liệu, số liệu tàu cá từ 6 mét trở lên đóng mới, cải hoán, giải bản hoặc mua, bán ra ngoài tỉnh trên hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá Quốc gia VNFishbase phục vụ công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra; quản lý tốt các cơ sở cải hoán, đóng mới tàu cá đã được công nhận; xử lý nghiêm các cơ sở không đủ điều kiện vẫn hoạt động cải hoán, đóng mới tàu cá không để phát sinh tàu cá không được chấp thuận chủ trương đóng mới, cải hoán, không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép khai thác, các yêu cầu khác theo quy định của pháp luật tham gia đánh bắt, dịch vụ hậu cần đánh bắt thủy sản trên biển.

Từ đầu năm đến nay, các đơn vị chức năng tỉnh Quảng Ninh và các địa phương có biển tiến hành kiểm soát chặt về tàu cá và sản lượng thủy sản khai thác. Cụ thể, đã kiểm soát 100% tàu cá cập, dời cảng cá, sản lượng thủy sản bốc dỡ tại Cái Rồng (huyện Vân Đồn) và 8 điểm kiểm soát tàu cá, sản lượng thủy sản khai thác tạm mà tỉnh thành lập; ghi chép, lưu trữ (bản giấy và trên máy vi tính) đầy đủ, khoa học hồ sơ, sổ sách theo dõi việc kiểm tra, kiểm soát tàu cá, sản lượng hải sản khai thác tại cảng, điểm kiểm soát; tổ chức chứng nhận, xác nhận nguồn gốc hải sản khai thác theo quy định khi có tổ chức, cá nhân yêu cầu. Sở NN&MT chỉ đạo tổ chức trực ban 24/24 giờ hệ thống VMS, kịp thời thông tin, cảnh báo ngư dân, tàu cá hoạt động sai vùng, vượt ranh giới cho phép khai thác hải sản trên biển; yêu cầu chủ tàu cá duy trì hoạt động liên tục thiết bị VMS từ khi dời cảng, bến đến khi cập cảng, bến và kịp thời thông báo đến cơ quan chức năng, đơn vị cung cấp dịch vụ khi thiết bị có sự cố để khắc phục, sửa chữa, nắm bắt thông tin và hỗ trợ tàu cá khi cần thiết; đồng thời theo dõi, kiểm soát 100% tàu cá tỉnh ngoài hoạt động tại Quảng Ninh, phối hợp, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về khai thác IUU.

Đến thời điểm hết tháng 5/2025, toàn tỉnh đang còn 6.212 tàu cá các loại, bao gồm 3.570 tàu cá có chiều dài từ 6 đến dưới 12 mét, 749 tàu cá có chiều dài từ 12 mét trở lên, còn lại số tàu cá có chiều dài dưới 6 mét.