Phòng bệnh mùa nắng nóng

Miền Bắc nước ta đang trải qua những ngày nắng nóng với nền nhiệt phổ biến từ 37-39 độ C. Thời tiết khắc nghiệt không chỉ ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe cộng đồng, nhất là với người già, trẻ nhỏ, người mắc bệnh mạn tính. Ngành Y tế tỉnh đã đẩy mạnh công tác truyền thông, tư vấn chuyên môn, hướng dẫn kỹ năng phòng tránh nhằm giúp người dân chủ động bảo vệ sức khỏe.

Tại Khoa Nội tim mạch (Bệnh viện Đa khoa tỉnh), 88 giường bệnh luôn kín bệnh nhân nằm điều trị trong những ngày nắng nóng. Bệnh nhân chủ yếu là người cao tuổi, người có tiền sử tăng huyết áp, suy tim, bệnh mạch vành… nhập viện trong tình trạng mệt mỏi, chóng mặt, thở dốc, có nguy cơ đột quỵ, suy tim cấp nếu không được xử trí kịp thời.

Thạc sĩ, bác sĩ Ngô Văn Tuấn, Trưởng Khoa Nội tim mạch, khuyến cáo: Trong điều kiện thời tiết nắng nóng kéo dài, người bệnh tim mạch cần đặc biệt lưu ý duy trì đều đặn thuốc điều trị, uống đủ nước, tránh vận động gắng sức và không nằm điều hòa ở nhiệt độ quá thấp. Đặc biệt, nên ăn uống đủ chất, bổ sung vitamin và hạn chế thay đổi trong môi trường nhiệt độ đột ngột, như đang ở trong điều hòa ra ngoài trời nắng nóng.

Ngay cả người trẻ khỏe cũng có nguy cơ cao nếu chủ quan trước tác động của thời tiết. Bệnh viện Bãi Cháy mới đây tiếp nhận 2 ca bệnh nặng bị rối loạn điện giải, suy thận cấp do mất nước nặng sau khi tham gia giải chạy marathon trong thời tiết nắng nóng. Đó là anh L.Đ.T (44 tuổi, TP Hạ Long) và anh Đ.V.H (35 tuổi, TP Thái Nguyên) nhập viện trong tình trạng mệt lả, khó thở, nôn, chuột rút, co quắp chân tay. Kết quả xét nghiệm máu cho thấy máu cô đặc, tăng men gan, suy thận cấp, là những chỉ dấu cảnh báo tổn thương đa cơ quan. Nhờ được cấp cứu và truyền dịch tích cực, bổ sung dinh dưỡng, sau 48 giờ, sức khỏe của 2 bệnh nhân đã ổn định, xuất viện.

Theo bác sĩ CKI Lương Minh Tuyến, Phó trưởng Khoa Thận - Lọc máu (Bệnh viện Bãi Cháy), nắng nóng làm tăng tiết mồ hôi, dẫn tới mất nước và giảm thể tích tuần hoàn. Đây là nguyên nhân khiến lượng máu đến các cơ quan quan trọng như thận, tim, não bị suy giảm, dễ dẫn tới suy thận cấp, sốc nhiệt, hôn mê, thậm chí là tử vong. Sốc nhiệt không chỉ xảy ra ở người yếu, mà còn ở người trẻ, khỏe, nếu vận động gắng sức trong điều kiện nhiệt độ quá cao. Những trường hợp bệnh nhân nhập viện do nắng nóng ở mức độ nhẹ có thể được điều trị bù nước và điện giải, tránh suy thận cấp. Bệnh nhân nặng bị sốc nhiệt có thể phải lọc máu, điều trị hồi sức tích cực.

Khi nhiệt độ môi trường tăng cao, cơ thể có xu hướng tăng tiết mồ hôi để làm mát, dẫn đến mất nước và điện giải nhanh chóng. Nếu không được bù đắp kịp thời, điều này có thể gây giảm thể tích tuần hoàn máu, dẫn đến trụy tim mạch và rối loạn điện giải nặng, thậm chí gây tử vong. Các biểu hiện ban đầu thường gặp là đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, chuột rút, tay chân co quắp. Nguy hiểm hơn, tình trạng mất nước kéo dài và sốc nhiệt có thể gây suy giảm chức năng tim mạch, thận, đặc biệt là biến chứng suy thận cấp, hôn mê, hoặc tử vong. Chủ động bù nước và điện giải đúng cách trở thành yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe trong mùa hè.

Cử nhân dinh dưỡng Nguyễn Thị Hạnh, Khoa Dinh dưỡng (Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí), chia sẻ: Người lớn nên uống từ 1,5-2,5 lít nước mỗi ngày, chia đều trong ngày, không chờ đến khi khát mới uống. Ngoài nước lọc, cần bổ sung nước canh, nước ép trái cây, nước có chứa điện giải. Hạn chế đồ uống lạnh sâu, nước có ga, rượu bia vì dễ gây rối loạn tiêu hóa và tăng tình trạng mất nước. Đặc biệt, nhóm đối tượng dễ bị mất nước như trẻ nhỏ, người cao tuổi, người mắc bệnh mạn tính cần được theo dõi kỹ các dấu hiệu như môi khô, nước tiểu sẫm màu, tim đập nhanh, chóng mặt… để xử trí kịp thời.

Để phòng tránh các bệnh lý nguy hiểm do nắng nóng, các bác sĩ khuyến cáo người dân hạn chế hoạt động ngoài trời từ 10-16 giờ, đặc biệt là lao động nặng và các môn thể thao như chạy, đạp xe đường dài. Bổ sung đủ nước và điện giải, nhất là với người lao động ngoài trời có thể phải bù 3-4 lít nước và nên bổ sung điện giải, tránh biến chứng suy thận cấp do mất nước. Tăng cường dinh dưỡng, ăn thêm hoa quả hoặc uống nước ép trái cây để đảm bảo đủ vitamin, tăng cường sức đề kháng của cơ thể. Ăn chín, uống sôi, tránh thực phẩm để lâu ngoài môi trường nóng dễ gây tiêu chảy, ngộ độc.

Trang bị bảo hộ lao động khi làm việc dưới trời nắng, như mũ rộng vành, áo dài tay, kính râm... Sử dụng điều hòa đúng cách, để nhiệt độ khoảng 28-29 độ C, tránh chênh lệch nhiệt độ đột ngột khi di chuyển từ trong nhà ra ngoài. Không để gió quạt hoặc điều hòa lùa trực tiếp vào người, nhất là với trẻ nhỏ và người già. Nếu thấy người bị say nắng cần đưa đến nơi mát, nới lỏng quần áo, chườm mát, cho uống nước hoặc Oresol và nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất.