Phòng bệnh ký sinh trùng

Bệnh ký sinh trùng là nhóm bệnh truyền nhiễm phổ biến, xuất hiện ở mọi lứa tuổi. Bệnh tiến triển âm thầm, có thể gây tổn thương gan, phổi, não, để lại di chứng nặng nề nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời. Các chuyên gia y tế cảnh báo, lối sống và thói quen ăn uống thiếu vệ sinh là nguyên nhân hàng đầu khiến nhiều người mắc bệnh.

Mới đây bệnh nhân D.T.T (xã Ba Chẽ) nhập Bệnh viện Đa khoa tỉnh trong tình trạng đau đầu, đau mỏi cơ kéo dài. Theo bệnh nhân, các triệu chứng này xuất hiện từ nhiều năm trước. Kết quả xét nghiệm của Bệnh viện cho thấy bệnh nhân mắc sán dây, cần được điều trị nội trú theo phác đồ.

Bác sĩ CKII Lương Xuân Kiên, Trưởng Khoa Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Đa khoa tỉnh), cho biết: Bệnh ký sinh trùng khá phổ biến tại các tỉnh miền Bắc, trong đó có Quảng Ninh. Bệnh ký sinh trùng có thể xuất hiện quanh năm, tấn công cả người lớn, trẻ nhỏ. Hằng năm Bệnh viện tiếp nhận 10-15 bệnh nhân mắc bệnh ký sinh trùng, trong đó khoảng 20% bệnh nhân phải nhập viện điều trị. Những bệnh ký sinh trùng thường gặp là: Sán lá gan lớn, sán lá gan nhỏ, sán lá phổi, sán não; các loại giun như giun lươn, giun đũa chó, mèo…

Bác sĩ khuyến cáo: Con đường lây nhiễm chủ yếu là qua đường tiêu hóa, do ăn phải thực phẩm có chứa trứng hoặc ấu trùng ký sinh trùng. Trứng giun, sán tồn tại ở môi trường nước ngọt, bám vào thủy sinh như ốc, cá, rau… Khi ăn sống hoặc chế biến không kỹ, nguy cơ nhiễm bệnh rất cao.

Bệnh giun đũa chó, mèo có cơ chế lây đặc biệt. Trứng ký sinh trùng tồn tại trong đường tiêu hóa của vật nuôi, theo phân thải ra ngoài. Nếu người nuôi không chú ý vệ sinh, trứng có thể bám vào tay, theo đường ăn uống xâm nhập vào cơ thể.

Bệnh ký sinh trùng tiến triển âm thầm nên người bệnh thường chủ quan. Các biểu hiện ban đầu là sốt nhẹ kéo dài, mệt mỏi, chán ăn, gầy sút cân, nổi mẩn ngứa. Một số trường hợp có triệu chứng đặc trưng: Nhiễm sán lá gan (đau tức vùng gan); nhiễm sán lá phổi (ho kéo dài, có đờm lẫn máu, đau ngực, dễ nhầm với lao hoặc ung thư phổi); nhiễm ký sinh trùng ở não (đau đầu âm ỉ kéo dài, rối loạn tri giác, thậm chí hôn mê). Bác sĩ Kiên cho biết: “Có bệnh nhân chỉ được phát hiện khi bệnh đã gây tổn thương nghiêm trọng tới gan, phổi hoặc não. Những ca này thường phải điều trị nội trú dài ngày, thậm chí nhiều đợt mới ổn định”.

Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, các trường hợp nghi ngờ nhiễm ký sinh trùng đều được làm xét nghiệm tìm căn nguyên và xác định loại ký sinh trùng gây bệnh. Tùy mức độ, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị ngoại trú hoặc nội trú. Những ca nhẹ có thể điều trị ngoại trú kết hợp theo dõi tái khám. Trường hợp nặng, đặc biệt là khi ký sinh trùng gây tổn thương cơ quan quan trọng, cần nhập viện điều trị nhiều đợt. Mỗi loại ký sinh trùng sẽ có phác đồ riêng, thời gian điều trị khác nhau. Tiên lượng bệnh ký sinh trùng đa phần là tốt nếu phát hiện và điều trị sớm. Tuy nhiên nhiễm ký sinh trùng ở não nếu chậm chẩn đoán có thể để lại di chứng về thần kinh, suy giảm trí nhớ, động kinh hoặc yếu liệt tay chân.

Để phòng ngừa bệnh ký sinh trùng, người dân cần ăn chín, uống sôi; tuyệt đối không ăn cá, tôm, ốc sống hay rau thủy sinh chưa rửa sạch. Vệ sinh tay sạch sẽ sau khi tiếp xúc với động vật, đất, cát...; khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt khi có triệu chứng kéo dài không rõ nguyên nhân. Bác sĩ Kiên nhấn mạnh: “Bệnh ký sinh trùng hoàn toàn có thể phòng tránh được. Chỉ cần tuân thủ nguyên tắc ăn uống hợp vệ sinh và giữ gìn môi trường sống sạch sẽ, chúng ta sẽ hạn chế tối đa nguy cơ mắc bệnh”.

Trong bối cảnh điều kiện sống ngày càng được cải thiện nhưng thói quen ăn uống và tiếp xúc với vật nuôi vẫn tiềm ẩn nguy cơ, mỗi cá nhân cần tự trang bị kiến thức phòng bệnh, bảo vệ bản thân và gia đình trước các bệnh ký sinh trùng.