Phát triển các ngành cơ khí Quảng Ninh

Quảng Ninh không chỉ nổi tiếng với ngành khai thác than, cảng biển, du lịch mà còn có ngành cơ khí cũng đang nổi lên như một mắt xích thiết yếu trong chuỗi công nghiệp của tỉnh.

Trong đó, ngành Than có đóng góp lớn bậc nhất, có nhu cầu lớn về các thiết bị băng tải, máy nén, khung sườn, cần trục… Quảng Ninh sở hữu nhiều cảng biển nhằm phục vụ thương mại quốc tế và nội địa nên đã thúc đẩy nhu cầu sản xuất khung gầm, kết cấu thép, cơ khí phục vụ xếp dỡ và đóng mới phương tiện vận tải.

Các cơ sở sản xuất, sửa chữa lắp ráp thiết bị, cơ khí chế tạo cho ngành than, cảng, xây dựng hạ tầng và du lịch đã mở ra tiềm năng phát triển to lớn. Chỉ tính riêng trong 5 năm gần đây, tỉnh đã đẩy mạnh quy hoạch phát triển công nghiệp, mở rộng các khu công nghiệp, trong đó, đặc biệt tập trung bổ sung hạ tầng kỹ thuật phục vụ ngành cơ khí. Đây là những bước đi nền tảng để chuẩn bị cho một ngành cơ khí hiện đại, tích hợp công nghệ cao tại địa phương. Quảng Ninh cũng đã tạo lập môi trường đầu tư ổn định, thu hút doanh nghiệp cơ khí với công nghệ sạch.

Tuy nhiên, hiện tại doanh nghiệp cơ khí chủ yếu là các cơ sở nhỏ, còn không ít lao động có trình độ phổ thông. Hoạt động cơ khí, nhất là gia công, hàn cắt làm phát thải bụi, khí thải nếu không kiểm soát tốt sẽ nguy hại đến môi trường. Một số doanh nghiệp nội tỉnh đa phần vốn nhỏ, thiếu nguồn lực đầu tư máy móc hiện đại như robot, dây chuyền tự động, dẫn tới năng suất thấp, chi phí sản xuất cao, khó cạnh tranh khi mở rộng thị trường.

Vì vậy, để phát triển hơn nữa ngành cơ khí, Quảng Ninh cần thiết xây dựng trung tâm đào tạo kỹ thuật cơ khí liên kết với trường cao đẳng, đại học kỹ thuật để đào tạo tự động hóa, lập trình robot. Đồng thời, khuyến khích doanh nghiệp nâng cấp máy móc, vận hành số hóa quy trình, phát triển điện công nghiệp, cảng nội vùng, đường vào khu công nghiệp có nhà máy cơ khí để kết nối sản xuất - tiêu thụ - xuất khẩu, xây dựng chuỗi giá trị ngành cơ khí, sản xuất linh kiện phụ trợ cho ngành Than, cảng biển và xây dựng. 

Công ty CP Cơ khí Hòn Gai - Vinacomin là minh chứng điển hình cho khả năng phát triển ngành cơ khí tại Quảng Ninh, từ một nhà máy truyền thống hơn 100 năm tuổi đến một doanh nghiệp cổ phần sáng tạo và chủ động đổi mới quản trị để tăng năng suất, thu nhập cho người lao động. Trong thời gian tới, Công ty sẽ tiếp tục áp dụng mô hình quản lý mở, tăng tính chủ động và sáng tạo cho lao động quản lý, góp phần quản trị tốt, hiệu quả cao.

Bên cạnh đó, Công ty sẽ duy trì các dịch vụ sửa chữa, các sản phẩm đang sản xuất, đưa vào thị trường các sản phẩm mới, thường xuyên nghiên cứu các sản phẩm thị trường trong nước đang dùng hàng nhập khẩu để chế tạo thử nghiệm và đưa ra thị trường, chuẩn bị tốt các điều kiện để tham gia khi thị trường có sự thay đổi và theo yêu cầu của khách hàng. Đồng thời, liên kết với các đơn vị cơ khí trong nước để đa dạng hóa sản phẩm, tìm liên kết với đối tác nước ngoài để chế tạo sản phẩm thiết bị có tính kỹ thuật và giá trị gia tăng cao.

Tỉnh hiện cũng có những ưu đãi chính sách về đất đai, thuế, tín dụng xanh cho doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ. Vì vậy, Quảng Ninh hoàn toàn có thể kỳ vọng trong 10 năm tới, ngành cơ khí có thể đóng góp từ 10-15% giá trị công nghiệp địa phương, giải quyết thêm hàng nghìn việc làm kỹ thuật, trình độ cao, hạn chế lao động chân tay đơn thuần.

Nhìn chung, ngành cơ khí tại Quảng Ninh đang ở thời điểm chuyển mình quan trọng trên cơ sở tận dụng những tiềm năng, lợi thế từ vị trí địa lý, nhu cầu lớn từ các ngành kinh tế nền tảng. Cùng với sự tạo đà phát triển từ những chính sách đầu tư bền vững, chắc chắn Quảng Ninh sẽ xây dựng được ngành cơ khí vững mạnh, có thương hiệu, kết nối cả nội vùng lẫn khu vực.

Ông Hà Văn Hiền, nguyên Bí thư Tỉnh uỷ Quảng Ninh: “Các doanh nghiệp cơ khí chế tạo máy đã tạo động lực cho sự phát triển” Trước đây, ở các mỏ đều không tự sửa chữa được và phần lớn đều mang về các nhà máy cơ khí để sửa chữa thì sau này, các mỏ đều có phân xưởng sửa chữa tại chỗ. Thử thách của cơ chế kinh tế thị trường và cơ cấu sản xuất của ngành than thay đổi đã đặt ngành cơ khí đứng trước nhiều thách thức mới, buộc phải đầu tư đổi mới chính mình. Tôi nghĩ rằng, trong quá trình phát triển của tỉnh Quảng Ninh thì doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, trong đó có các doanh nghiệp cơ khí ngành Than thực sự đã là động lực phát triển. Người công nhân cơ khí luôn làm theo quy chuẩn, quy trình chặt chẽ. Từ chỗ này mà hình thành tư duy của người làm cơ khí. Đối với thợ cơ khí, điều này còn ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả sản xuất của anh, đến sự an toàn, đến sự tin cậy của bạn hàng... Từ một cán bộ kỹ thuật rồi trải qua nhiều cương vị công tác nhưng thời gian sống, làm việc và gắn bó với những người thợ cơ khí và thợ mỏ đã giúp tôi học hỏi được nhiều về đức tính kỷ luật, chính xác, tư duy logic và tính sáng tạo trong công việc.

Ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Cơ khí Hòn Gai: “Nhận thức về ngành cơ khí chế tạo đã có sự thay đổi” Qua việc tham quan các hội chợ triển lãm hàng cơ khí ở nước ngoài, chúng tôi nhận thấy người ta đang chuyển từ việc sử dụng vật liệu thép sang nhựa. Chúng tôi đã chuyển hướng và vừa rồi đã sản xuất thành công nhựa cao phân tử dạng ống và sản phẩm con lăn nhựa. Tới đây sẽ tiếp tục sản xuất các sản phẩm nhựa cao phân tử dạng tấm làm nguyên liệu để chế tạo các sản phẩm cơ khí thay cho thép. Chúng tôi muốn thay đổi cách nhìn truyền thống cho rằng, cơ khí cứ phải là sắt thép. Sản phẩm nhựa này có diện bao phủ rộng hơn, khách hàng không chỉ riêng ở ngành mỏ hầm lò, sàng tuyển nữa mà ở cả bên hoá dầu, chế biến thực phẩm cũng dùng rồi tiến tới có thể dùng làm cả các chi tiết máy bằng nhựa. Chúng tôi quan niệm rằng mình phải đứng lên từ nội lực, từ sản xuất trong nước. Nhiều đơn vị đang rất cần hàng hoá sản xuất tại Việt Nam vì chủ động và chi phí sản phẩm trong nước thấp hơn hàng nhập khẩu. Trên cơ sở các sản phẩm chế tạo, sửa chữa đã được thực hiện thành công và mang lại hiệu quả trong sản xuất kinh doanh, chúng tôi tập trung vào các thị trường mục tiêu, chủ yếu là các đơn vị sản xuất hầm lò, sàng tuyển để sửa chữa thiết bị, phụ tùng cơ giới hoá trong khai thác hầm lò, hệ thống thuỷ lực…

Ông Phạm Minh Tuấn, Giám đốc Công ty CP Chế tạo máy - Vinacomin: “Nâng cao năng lực sản xuất, chế tạo được nhiều loại sản phẩm cơ khí với độ chính xác cao” Cơ khí chế tạo máy là một trong lĩnh vực quan trọng của công nghiệp chế biến, chế tạo. Nhiệm vụ chính của chúng tôi là chế tạo, sửa chữa thiết bị, phụ tùng, sản phẩm cơ khí cho ngành Than và các ngành kinh tế. Chúng tôi nỗ lực chế tạo các sản phẩm nội địa hoá sử dụng trong ngành Than, trong tỉnh và trong nước. Với nhiều giải pháp cụ thể, chúng tôi chú trọng đầu tư đổi mới công nghệ, thiết bị tiên tiến, hiện đại như các máy gia công CNC cho năng suất, chất lượng và độ chính xác cao không những đáp ứng nhu cầu trong ngành than - khoáng sản Việt Nam mà còn chế tạo nhiều sản phẩm cho các ngành kinh tế khác. Đồng thời, ngành cơ khí phải đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, đã có nhiều sáng kiến tiêu biểu của cán bộ, công nhân, người lao động, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tăng cường và nâng cao hiệu quả áp dụng cơ giới hoá, tự động hoá, tin học hoá, chuyển đổi số.

Anh Phạm Văn Trung, Công ty CP Cơ khí Hòn Gai: “Công nhân cơ khí được làm việc trong môi trường ngày càng hiện đại hơn” Quan điểm của lãnh đạo là lấy tay nghề, sức sáng tạo của công nhân lao động để định vị thương hiệu ngành cơ khí. Chính vì thế, sáng kiến của công nhân, người lao động chúng tôi luôn được ban lãnh đạo coi trọng. Hiện chúng tôi đều được làm việc trong môi trường hiện đại hóa, nhà xưởng đầu tư rất nhiều trang thiết bị hiện đại, như: Dây chuyền sản xuất lò so, lưới dập giãn, con lăn, máy cắt, máy tiện... Chính vì vậy, bản thân những người lao động cũng phải cập nhật kiến thức để làm chủ khoa học công nghệ, đề ra giải pháp hợp lý hóa sản xuất để các dây chuyền vận hành hiệu quả nhất có thể. Một công nhân lao động có thể đứng vận hành vài thiết bị cùng lúc, nên tận dụng được tối đa thời gian làm việc hữu ích của thiết bị, năng suất lao động nâng cao, giảm rất nhiều chi phí năng lượng điện, sức lao động. Được làm việc trong môi trường hiện đại, năng động cũng giúp cho mỗi người lao động luôn có tinh thần hứng khởi, hăng say lao động.