Hơn 4 tháng nay, bên vệ đường Quốc lộ 4B nối Tiên Yên (Quảng Ninh) - Đình Lập (Lạng Sơn) đoạn qua xã Điền Xá, huyện Tiên Yên, xuất hiện ngôi nhà được cải hoán từ thùng container. Dù rộng chưa đầy 15m2, nhưng đây lại là nơi sinh hoạt luân phiên của gần 50 cán bộ, chiến sĩ trực chốt kiểm soát dịch Covid-19 tại cửa ngõ Quảng Ninh nối với tỉnh Lạng Sơn.
Chúng tôi đến tìm hiểu thực tế ở ngôi nhà container trên Quốc lộ 4B vào một ngày trung tuần tháng 9, thời điểm mà hầu hết các tỉnh, thành phố trong cả nước đang phải oằn mình đối phó với đại dịch Covid-19. Đặc biệt tại tỉnh Lạng Sơn, nơi tiếp giáp cửa ngõ khu vực miền Đông của Quảng Ninh, đã ghi nhận trên 200 người mắc Covid-19 từ đầu tháng 5/2021 đến nay.
Theo quan sát của chúng tôi, chốt được đặt tại nơi khá vắng dân cư, phương tiện lưu thông ở đây cũng thưa thớt. Ước tính khoảng 5-10 phút mới thấy một xe máy đi qua, 15-20 phút mới có một xe ô tô.
Thấy chúng tôi giới thiệu đến ghi nhận, phản ánh không khí làm việc tại chốt, Đại úy Bùi Anh San, CSGT huyện Tiên Yên vừa trực chốt vừa tranh thủ làm việc cùng chúng tôi. Anh cho biết, Quốc lộ 4B vắng xe, trung bình mỗi ngày chỉ trên 100 phương tiện xe ô tô qua lại, còn đâu chủ yếu là người dân địa phương. Trước đây, khi mới tiến hành đặt chốt và kiểm tra, người dân phản đối rất gay gắt, cho rằng mình chỉ đi đoạn đường ngắn, đặc biệt khu vực này nhiều bà con là người dân tộc thiểu số, nắm bắt thông tin chưa kịp thời, vì thế ra đường ít khi cầm theo giấy tờ tùy thân để chứng minh mình là người Quảng Ninh. Tuy nhiên sau nhiều lần kiểm tra, kết hợp vận động, giải thích, hướng dẫn, tuyên truyền…, đến nay, hầu hết người dân khu vực này khi ra đường đều cầm theo giấy tờ, chấp hành rất tốt các quy định kiểm tra, không có trường hợp chống đối, làm khó. Điều này giúp lực lượng liên ngành kiểm soát được chính xác, đúng người, không bỏ sót.
Qua tìm hiểu của chúng tôi, trước diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, 15 giờ, ngày 7/5/2021, chốt kiểm soát liên ngành phòng, chống Covid-19 tại Km79+600, Quốc lộ 4B, thuộc địa phận xã Điền Xá, huyện Tiên Yên, đã được kích hoạt tái khởi động.
Trước đó, vào tháng 8/2020, Chốt được thiết lập ngay sau khi Quảng Ninh nhận được thông tin về trường hợp nghi mắc Covid-19 tại thị trấn Đình Lập, huyện Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn. Để ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh, UBND tỉnh giao UBND huyện Tiên Yên chủ trì, phối hợp với các sở, ngành: Công an tỉnh, Giao thông Vận tải, Y tế thiết lập ngay chốt kiểm soát và thực hiện kiểm soát 24/24 giờ trên quốc lộ 4B từ Tiên Yên đi Đình Lập (Lạng Sơn). Tùy vào tình hình dịch bệnh, Chốt đã dừng hoạt động rồi tiếp tục tái lập vào thời điểm tháng 1, tháng 3/2021.
Qua nhiều lần tái thiết lập, chốt kiểm soát liên ngành phòng, chống Covid-19 Quốc lộ 4B đã đặt điểm kiểm tra ở nhiều địa điểm khác nhau, tuy nhiên, nhiệm vụ của lực lượng trực chốt không thay đổi mà vẫn là hoạt động 24/24 giờ, thực hiện kiểm soát người và phương tiện trên Quốc lộ 4B, từ Tiên Yên (Quảng Ninh) đi Đình Lập (Lạng Sơn); thực hiện đo thân nhiệt, khai báo y tế, lịch sử đi lại toàn bộ người đi vào địa bàn huyện Tiên Yên, yêu cầu người dân thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng, chống dịch theo quy định…
Đại úy Bùi Anh San chia sẻ: Hiện lực lượng làm nhiệm vụ ở chốt có gần 50 người, gồm các lực lượng công an, quân sự, y tế, thanh niên và dân quân xã… Chúng tôi chia thành 3 ca, thường trực 24/24h trong 7ngày/tuần tại chốt. Trừ lực lượng của xã, còn lại chúng tôi ăn ở tại chỗ và luân phiên nhau về nhà, bởi quãng đường từ chốt về thị trấn Tiên Yên khá xa (hơn 20km), đi lại khó khăn nên không thường trực thì sẽ không thể hỗ trợ kíp trực kịp thời.
Sau nhiều lần thay đổi địa điểm kiểm tra, kiểm soát, Chốt liên ngành Quốc lộ 4B đã được “an cư” tại vị trí hiện nay. Để hỗ trợ lực lượng liên ngành, đầu tháng 5/2021, huyện Tiên Yên đã bố trí ngôi nhà được cải hoán từ thùng container cho đội ngũ cán bộ trực chốt. Cùng với đó, chốt cũng được tỉnh, huyện quan tâm lắp đặt điều hòa, trang bị các thiết bị cần thiết.
Anh San cho biết: Thực tế thì ngôi nhà khá tiện lợi và phù hợp với vị trí chốt xa khu dân cư như vậy. Hết ca, chúng tôi có thể vào đó nghỉ tạm, mưa có thể trú, không sợ côn trùng, sâu bọ men vào chỗ nằm, tiện lợi, an toàn hơn việc dựng lều bạt trước đây rất nhiều. Có nhà container, tổ công tác tiến hành nấu ăn tại chỗ, đảm bảo sức khỏe và không bị nhỡ bữa. Chứ trước đây, chủ yếu là những bữa ăn nhanh với bánh mì, mì tôm.
Cũng bởi ấn tượng với ngôi nhà container, vì thế Chốt kiểm soát Quốc lộ 4B đã được người dân địa phương gọi tắt là "Chốt container".
Quốc lộ 4B nối Tiên Yên (Quảng Ninh) - Đình Lập (Lạng Sơn) nằm giữa 2 vạt đồi thoai thoải, ven đường lác đác vài ngôi nhà của người dân sinh sống. Ở đây, chủ yếu người dân làm lâm nghiệp, gắn cuộc sống với rừng. Chốt kiểm soát Quốc lộ 4B được đặt tại xã Điền Xá là tuyến đường giao thông độc đạo duy nhất để di chuyển từ Lạng Sơn vào Quảng Ninh và ngược lại. Tuy nhiên như đã nói ở trên, 2 bên đường là những vạt đồi thoai thoải, vì thế đã không ít trường hợp người dân từ tỉnh ngoài cố tình trốn khai báo, cách ly theo quy định mà men theo những vạt đồi để lách chốt. Trong điều kiện lực lượng trực chốt mỏng, điều này đã gây khó khăn cho công tác kiểm soát người vào tỉnh.
Tuy nhiên, bằng việc duy trì có hiệu quả các hoạt động tuần tra, kiểm soát, chốt đã kịp thời ngăn ngừa các hoạt động có nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh từ bên ngoài vào địa bàn tỉnh. Cụ thể, theo tổng hợp từ Chốt kiểm soát Quốc lộ 4B, từ đầu tháng 5 đến nay, lực lượng thực hiện nhiệm vụ tại chốt đã phát hiện và xử lý tổng số 9 trường hợp người dân từ tỉnh có dịch cố tình trốn khai báo. Điển hình như trường hợp đối tượng Nguyễn Thị L, để về Đầm Hà từ vùng dịch Hà Nội, L đã đi nhờ xe lên Lạng Sơn và bắt xe ô tô khách 16 chỗ về Quảng Ninh theo Quốc lộ 4B. Khi đến Chốt kiểm soát liên ngành, đối tượng đã đợi đến khi trời tối, men theo vạt rừng thoải để vượt chốt, nhưng bị phát hiện và đưa về khu cách ly tập trung tại huyện Tiên Yên.
Tương tự, ngày 1/9, lực lượng chức năng cũng đã phát hiện, lập biên bản xử lý 5 trường hợp người dân trốn chốt kiểm soát cũng theo cách men theo lối mòn, vạt rừng, lòng suối để vào địa bàn huyện Tiên Yên.
Cùng tham gia trực chốt hôm đó, chiến sĩ Hoàng Duy Dương, Ban Chỉ huy Quân sự huyện Tiên Yên, cho biết: Hầu hết các trường hợp cố tình vượt chốt, trốn kiểm dịch đều bị phát hiện, tạm giữ, xử lý theo quy định là do có sự phối hợp rất tốt từ phía quần chúng nhân dân địa phương. Người dân nơi đây rất đề cao cảnh giác, bảo vệ địa bàn an toàn, thể hiện rõ trách nhiệm. Do đó, khi có trường hợp người lạ đi qua rừng, qua suối, vườn nhà… họ đều gọi điện thông báo, phối hợp chặt chẽ với lực lượng trực chốt để tổ chức vây bắt, truy vết, ngăn chặn kịp thời.
Anh Dương cho biết thêm, Chốt kiểm soát Quốc lộ 4B vắng xe, tuy nhiên lực lượng liên ngành tại chốt đều được phân công nhiệm vụ cụ thể để kiểm tra, xử lý từng trường hợp theo đúng quy trình, do đó, lực lượng tương đối mỏng. Với địa hình thực tế tại chốt, nếu không có sự tham gia, trách nhiệm của nhân dân địa phương thì chốt rất khó để hoàn thành nhiệm vụ, nguy cơ tiểm ẩn bùng phát bệnh dịch trong cộng đồng cũng sẽ rất cao.
Có thể thấy, “chống dịch như chống giặc”, biện pháp của Chốt kiểm soát Quốc lộ 4B là bám sát nhân dân, tuyên truyền để người dân hiểu và ủng hộ tổ công tác liên ngành, chung tay vượt qua đại dịch luôn là nhiệm vụ quan trọng được thực hiện. Nhờ công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong nhân dân về sự nguy hại của dịch bệnh Covid-19, từ đó, mỗi người dân đã chủ động tham gia vào mặt trận chống dịch, trực tiếp tham gia giám sát người đi, người đến ở từng khu dân cư và thông tin cho lực lượng chức năng tiến hành kiểm soát.
Quảng Ninh hiện vẫn đang giữ được “vùng xanh” an toàn, bên cạnh việc tỉnh kiên trì thực hiện thành công phương châm “3 trước, 4 tại chỗ”, dự phòng tích cực, chủ động, từ xa, từ sớm, từ cơ sở… thì vai trò của các chốt kiểm soát, của nhân dân tham gia phòng, chống dịch cũng rất quan trọng. Tại Chốt kiểm soát QL 4B, mỗi người dân được ví như một chiến sĩ bảo vệ chốt chặn của địa phương, trực tiếp tham gia bảo vệ vùng "xanh” an toàn. Đây cũng chính là điều kiện để Quảng Ninh tiếp tục đẩy mạnh các mục tiêu tăng trưởng, là tỉnh điển hình trong phòng, chống dịch Covid-19 trong cả nước với hơn 80 ngày chưa xuất hiện ca nhiễm thứ phát Covid-19 trong cộng đồng.
Trong bài có sử dụng một số hình ảnh của trang Facebook Tuổi trẻ Tiên Yên.
Chỉ đạo sản xuất: Bảo Bình
Thực hiện: Đỗ Phương
Kỹ thuật đồ họa: Mạnh Hà
Đêm trắng ở chốt cầu Bạch Đằng
“Thành trì” ở cửa ngõ phía Tây
Ở lưng đèo Hạ My
Những người gác chốt cầu Đá Vách, cầu Triều
Kề vai sát cánh, kiên cường bám trụ nơi bìa rừng
Những người gác cửa biển
