Lợi ích của dầu ô liu với sức khỏe đường ruột

Dầu ô liu tốt cho sức khỏe không chỉ nhờ hàm lượng chất béo không bão hòa đơn cao mà còn cung cấp nhiều hợp chất hoạt tính sinh học đa dạng tác động có lợi cho hệ vi sinh vật đường ruột.

1. Thành phần và đặc tính nổi bật của dầu ô liu

Cây ô liu có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải, được trồng để lấy dầu và quả. Nhiều bộ phận của cây ô liu được công nhận về thành phần chức năng, giá trị dinh dưỡng và các hợp chất hoạt tính sinh học. Dầu ô liu là nguồn cung cấp đáng kể các acid béo không bão hòa đơn, đặc biệt là acid oleic. Nó cũng chứa phytosterol, tocopherol, polyphenol và squalene, tất cả đều có nhiều lợi ích sức khỏe.

Trong dầu ô liu, acid oleic là thành phần chính chiếm tới 73% tổng lượng dầu. Đây là một loại chất béo không bão hòa đơn được chứng minh có khả năng giảm viêm. Ngoài ra, dầu ô liu còn chứa một lượng nhỏ vitamin E và K, những dưỡng chất quan trọng cho sức khỏe.

Dầu ô liu nguyên chất có khả năng hỗ trợ giảm viêm, đây được xem là một trong những lý do chính mang lại nhiều lợi ích sức khỏe của nó.

Các tác dụng chống viêm này chủ yếu đến từ các chất chống oxy hóa. Những hợp chất này có hoạt tính sinh học mạnh giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính. Chúng còn có tác dụng chống viêm và bảo vệ cholesterol trong máu khỏi quá trình oxy hóa, từ đó góp phần giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

Các nghiên cứu quan sát từ nhiều thập kỷ trước đã chỉ ra rằng bệnh tim ít phổ biến hơn ở các quốc gia Địa Trung Hải dẫn đến việc nghiên cứu sâu rộng về chế độ ăn Địa Trung Hải. Dầu ô liu nguyên chất là một thành phần quan trọng trong chế độ ăn này đã được chứng minh là giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim.

2. Hoạt tính sinh học trong dầu ô liu có lợi cho sức khỏe đường ruột

Chế độ ăn Địa Trung Hải là một ví dụ điển hình về chế độ ăn giàu các thành phần chức năng, trong đó có ô liu và các sản phẩm từ ô liu, đặc biệt là dầu ô liu nguyên chất. Các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu sâu rộng về cách các hợp chất hoạt tính sinh học có trong ô liu bao gồm polyphenol, secoiridoid và triterpene, tác động đến hệ vi sinh vật đường ruột và thúc đẩy sức khỏe tiêu hóa.

Một nghiên cứu gần đây trên tạp chí Foods của các nhà khoa học Tây Ban Nha đã tập trung vào ảnh hưởng của những hợp chất này đối với thành phần và chức năng của hệ vi sinh vật đường ruột.

Ô liu chứa hơn 170 polyphenol có đặc tính chống oxy hóa. Chúng cũng có tác dụng giống như prebiotic, định hình hệ vi sinh vật đường ruột và tăng cường hoạt tính sinh học của phenolic.

Các carotenoid có nguồn gốc từ ô liu như lutein phần lớn tránh được quá trình tiêu hóa ở giai đoạn đầu đến ruột kết nguyên vẹn, nơi chúng có thể hoạt động như prebiotic, thay đổi quần thể vi khuẩn và hỗ trợ niêm mạc ruột.

Bằng chứng nhất quán cho thấy các hợp chất hoạt tính sinh học trong ô liu có thể điều chỉnh hệ vi sinh vật đường ruột, mang lại lợi ích cho sức khỏe đường ruột ở cả người và động vật. Những hợp chất này thúc đẩy hệ sinh thái vi khuẩn cân bằng, tăng cường tính toàn vẹn của hàng rào ruột và giảm viêm. Từ đó cho thấy tiềm năng điều trị đầy hứa hẹn trong nhiều rối loạn tiêu hóa bao gồm viêm đại tràng, viêm ruột và béo phì.

Các nhà nghiên cứu lưu ý, một số lợi ích này có thể phát sinh từ tác dụng hiệp đồng của các hợp chất khi chúng hoạt động cùng nhau chứ không phải từ bất kỳ thành phần đơn lẻ nào.

3. Cách nấu dầu ô liu có giá trị dinh dưỡng nhất

Để dầu ô liu giữ được giá trị dinh dưỡng cao nhất, chúng ta nên lưu ý sử dụng như sau:

Dùng dầu ô liu nguyên chất: Ưu tiên dùng dầu ô liu nguyên chất, đặc biệt là ăn sống hoặc chế biến ở nhiệt độ thấp.

Dùng để trộn salad, ướp thực phẩm: Đây là cách tuyệt vời để hấp thụ trọn vẹn dưỡng chất của dầu ô liu.

Thêm vào món ăn sau khi nấu: Rưới dầu ô liu nguyên chất lên súp, món rau củ nướng hoặc mì ống sau khi đã tắt bếp sẽ giúp giữ lại hương vị và dưỡng chất tối ưu.

Nấu ở nhiệt độ trung bình: Dầu ô liu có điểm bốc khói tương đối thấp, phù hợp cho xào nhanh, áp chảo hoặc nướng ở nhiệt độ vừa phải. Nhiệt độ cao khi nấu có thể phá vỡ các polyphenol và vitamin làm giảm lợi ích của dầu. Quan trọng là nhiệt độ vừa phải có thể giúp giải phóng nhiều hợp chất hoạt tính sinh học hơn từ dầu.

Bảo quản đúng cách: Luôn đậy kín chai dầu và để ở nơi thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp để ngăn quá trình oxy hóa.