Khi nhà có "báu vật"...

Mỗi khi nói đến các giá trị vốn có của Vịnh Hạ Long, dù là dưới góc nhìn nào, khoa học, kinh tế, xã hội hay VHNT v.v. thì có một điểm chung nhất mà ai cũng nhất trí: Vịnh Hạ Long chính là một “báu vật” mà thiên nhiên đã ban tặng cho Quảng Ninh nói riêng, cho Việt Nam nói chung.

Vậy khi nhà có “báu vật” thì thế nào? Chắc chắn là mừng, là hãnh diện với thiên hạ rồi. Tuy nhiên, mừng đấy mà cũng lo đấy! Lo vì làm thế nào để những giá trị của “báu vật” phát huy được vai trò, mang lại lợi ích trong thực tế, nhưng vẫn giữ được sự nguyên vẹn, không bị mai một. Muốn thế, điều quan trọng nhất là người chủ phải có sự hiểu biết sâu sắc các giá trị mà “báu vật” của mình có, để từ đó có cách ứng xử tốt nhất, phù hợp nhất.

Với “báu vật” Vịnh Hạ Long cũng không là ngoại lệ! Trong quá khứ, do sự thiếu hiểu biết một cách khoa học, chúng ta từng đã phải trả giá cho những việc làm mà cứ nghĩ là “vô hại”, thậm chí là “làm đẹp” cho Di sản này. Chẳng hạn như việc đầu tư, tôn tạo các hang động một cách tuỳ tiện; chẳng hạn như việc đổ đất lấn biển làm mất đi nhiều diện tích rừng ngập mặn; hay như việc phát triển ồ ạt, thiếu quy hoạch bài bản các nhà bè nuôi trồng hải sản, dẫn đến sự ô nhiễm môi trường biển v.v..

Trong một cuộc trao đổi với các phóng viên báo chí, đồng chí Nguyễn Văn Đọc, Chủ tịch UBND tỉnh, cũng đã nhấn mạnh: “Vịnh Hạ Long là tài sản vô giá. Bởi vậy, mỗi bước đi trong các vấn đề liên quan đến Di sản đều phải vô cùng thận trọng và tỉnh Quảng Ninh ý thức rất rõ điều này...”.

Sự thận trọng đó là hết sức cần thiết; bởi nếu có, dù chỉ là một sai lầm trong từng bước đi, thì hậu quả để lại cho mai sau là khôn lường! Nhưng thận trọng không có nghĩa là không dám đột phá, không dám thay đổi. Trên cơ sở nghiên cứu đầy đủ, toàn diện mọi vấn đề liên quan có tác động tích cực và tiêu cực, trước mắt và lâu dài tới Di sản để tìm ra giải pháp mới tốt hơn là việc làm cần thiết, phù hợp với xu thế phát triển của xã hội hiện nay...

Vậy nên chúng ta hoàn toàn có quyền hy vọng, sau 20 năm kể từ ngày được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới (1994-2014), việc bảo tồn và phát huy giá trị Di sản Vịnh Hạ Long sẽ có bước đột phá quan trọng, và “báu vật” này sẽ ngày càng toả sáng, mang lại niềm tự hào, kiêu hãnh cho “chủ nhà” Quảng Ninh với bạn bè thế giới...

Trung Luận