Huy động, quản lý hiệu quả nguồn lực sửa chữa, nâng cấp đảm bảo an toàn hồ đập

Cử tri huyện Đầm Hà kiến nghị: Hiện nay, trên phạm vi toàn quốc có trên 1.730 đập thủy lợi xuống cấp, trong đó 1.200 cần sửa chữa, 200 hồ đập hư hỏng nặng, nguy cơ xảy ra vỡ đập khi có thiên tai, bão lũ. Kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ ngành liên quan, chính quyền các địa phương rà soát, đánh giá lại toàn bộ thực trạng, cân đối ngân sách và có lộ trình cụ thể để bố trí đầu tư, sửa chữa, bảo dưỡng, nâng cấp để đảm bảo an toàn hồ đập, phòng chống nguy cơ vỡ đập ảnh hưởng đến tài sản, tính mạng của người dân ở vùng hạ lưu.

Về vấn đề cử tri kiến nghị, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) trả lời như sau:

Cả nước hiện có gần 7.000 hồ chứa thủy lợi các loại đang khai thác sử dụng. Tổng dung tích trữ khoảng 14,5 tỷ m³ đã tạo nguồn nước tưới cho gần 1,1 triệu ha đất nông nghiệp, cấp khoảng 1,5 tỷ m³ nước cho sinh hoạt, công nghiệp và một số nhiệm vụ đa mục tiêu khác.

Việc sửa chữa, nâng cấp bảo đảm an toàn các hồ chứa bị hư hỏng, xuống cấp nhằm bảo đảm an toàn công trình, an toàn vùng hạ du và khai thác tổng hợp hồ chứa là rất cần thiết. Trong những năm qua, được sự quan tâm của Chính phủ và các bộ, ngành, nhiều hồ chứa đã được đầu tư sửa chữa, nâng cấp, song do nguồn kinh phí có hạn nên mới tập trung sửa chữa cho các hồ chứa trên 3 triệu m³ và các hồ chứa có nguy cơ mất an toàn cao. Tuy nhiên, nhiều hồ chứa được xây dựng từ trước những năm 1990, đã trải qua thời gian dài khai thác, bên cạnh đó, trong những năm gần đây, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, thời tiết diễn biến bất thường, cực đoan, mưa, lũ xảy ra với cường độ lớn, không theo quy luật, nhiều hồ chứa đã hư hỏng, xuống cấp. Kết quả rà soát số liệu báo cáo của các địa phương năm 2024, tổng số hồ chứa bị hư hỏng xuống cấp là 880 hồ, trong đó, 408 hồ hư hỏng nặng.

Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1595/QĐ-TTg ngày 23/12/2022 Ban hành Kế hoạch hành động thực hiện Kết luận số 36-KL-TW ngày 23/6/2022 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh nguồn nước và an toàn đập, hồ chứa nước đến năm 2030 tầm nhìn đến 2045, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) có Quyết định số 1012/QĐ-BNN-TL ngày 21/3/2023 phê duyệt Kế hoạch triển khai Quyết định số 1595/QĐ-TTg ngày 23/12/2022 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó có giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý, vận hành, bảo đảm an toàn đập, hồ chứa nước.

Quy hoạch phòng, chống thiên tai và thủy lợi thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 847/QĐ-TTg ngày 14/7/2023, trong đó có đầu tư xây dựng mới, sửa chữa nâng cấp các hồ chứa bị xuống cấp kèm danh mục dự án và thứ tự ưu tiên theo từng giai đoạn.

Đối với các hồ chứa thủy lợi trên địa bàn đã giao cho địa phương quản lý, theo Luật Ngân sách, Luật Thủy lợi, Nghị định 114/2018/NĐ-CP ngày 09/4/2018 của Chính phủ về Quản lý an toàn đập, hồ chứa nước, thì việc đầu tư sửa chữa thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách địa phương. Do vậy, ủy ban nhân dân các tỉnh chủ động cân đối ngân sách địa phương và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác để sửa chữa, nâng cấp các hồ chứa theo quy định, báo cáo Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ đối với các công trình vượt khả năng cân đối của địa phương. Thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị số 22/CT-TTg ngày 07/8/2018 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường quản lý, bảo đảm an toàn đập, hồ chứa nước; rà soát, đánh giá hiện trạng và xây dựng kế hoạch sửa chữa, nâng cấp các hồ chứa bị hư hỏng nhằm bảo đảm an toàn công trình và vùng hạ du.