Hai mặt của du lịch 'đu trend'

Giữa tháng hai, các nền tảng mạng xã hội rộ lên trào lưu check in "dốc Đại Lý". Trào lưu tái hiện bối cảnh tại Thương Nhĩ Đại Đạo - cung đường đẹp nhất thành phố Đại Lý, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc với cảnh đường phố nhộn nhịp trên nền bài hát Sick Enough to Die. Lan đến Việt Nam, một số địa điểm như Vũng Tàu, Đà Lạt, Quy Nhơn, có khung cảnh tương tự, bỗng trở thành "dốc Đại Lý" hút khách chụp ảnh, quay video.

Lâm Minh, 28 tuổi, làm công việc sáng tạo nội dung trên mạng xã hội, không bỏ qua trào lưu này. Minh chọn Đà Lạt để "đu trend", địa điểm là con dốc Sương Nguyệt Ánh ở phường 9, có khung cảnh tương tự dốc Đại Lý. Minh dậy từ 4h để quay được video lúc bình minh. Đến địa điểm lúc 5h, anh phải chờ 15-20 phút mới đến lượt quay, chụp.

Những đoạn video bắt trend giúp Minh tăng tương tác, thêm lượt theo dõi trên mạng xã hội. Do tính chất công việc, anh luôn phải bắt kịp các trào lưu, thậm chí "đi trước đón đầu" tìm kiếm các điểm đến mới và tạo ra những nội dung thu hút.

"Một số chuyến du lịch của tôi rơi vào mệt mỏi, không phải để tận hưởng hay nghỉ ngơi, việc chụp hình, quay phim đăng lên mạng là nhiệm vụ phải làm", Minh nói.

Dốc Sương Nguyệt Ánh ở Đà Lạt giữa tháng 2, kín người "đu trend" từ sáng sớm. Video: NVCC

Với Hà Linh, sinh sống tại TP HCM, việc đi du lịch theo trend, check in tại điểm đến hot lại mang đến niềm vui. Linh từng cùng bạn bè ra Hà Nội xem concert Black Pink, chụp bộ hình "hometown cha cha cha" ở đảo Phú Quý, check in metro ở TP HCM hay gần đây là quay video "dốc Đại Lý" ở Đà Lạt. Linh cho hay những lần "đu trend" không tránh khỏi đông đúc, chờ đợi.

"Đi đâu, làm gì trong chuyến du lịch là lựa chọn của mỗi người, miễn sao không vi phạm các quy định điểm đến, tránh gây ồn ào, xả rác thì đu trend vui vẻ không có gì đáng lên án", Linh nói.

Ông Nguyễn Huy Hoàng, Giám đốc điều hành Klook Việt Nam, cho biết việc du lịch đu trend luôn có hai mặt. Một số trào lưu đem lại tác động tích cực cho điểm đến về lượng khách, doanh thu, mang trải nghiệm mới mẻ cho du khách và thậm chí trở thành xu hướng du lịch. Nhưng không ít trào lưu ảnh hưởng tiêu cực đời sống dân địa phương như cản trở giao thông, gây mất trật tự, khiến điểm đến quá tải.

Theo ông Hoàng, nhóm du khách trẻ gen Z và Millennials luôn có nhu cầu cập nhật những thông tin mới. Những trào lưu từ nhóm này đem lại diện mạo mới cho du lịch có thể kể đến như làn sóng xem concert tại các điểm đến nổi tiếng. Nhiều du khách Việt không ngại chi hàng chục triệu đồng để mua vé xem chuyến lưu diễn "The Eras Tour" của Taylor Swift diễn ra ở Singapore đầu năm ngoái. Sau sự kiện, đảo quốc thu về 372 triệu USD doanh thu từ du lịch.

Concert Black Pink vào tháng 7/2023 cũng hút lượng lớn du khách trong và ngoài nước đổ về Hà Nội, doanh thu ước đạt 630 tỷ đồng, theo Sở Du lịch Hà Nội.

Ông Hoàng cho hay du lịch kết hợp xem concert (Music Tourism) không còn là một trào lưu nhất thời mà đã trở thành xu hướng bền vững trong ngành. Ngày càng nhiều người sẵn sàng di chuyển xa để tham gia các sự kiện âm nhạc lớn, biến mỗi chuyến đi thành một trải nghiệm trọn gói gồm du lịch, giải trí, văn hóa và khám phá địa phương.

Một số điểm đến từ ít người biết bỗng trở thành hiện tượng sau những bức hình, video check in trên mạng xã hội. Tiêu biểu có Phú Quý, từ hòn đảo vắng trở thành điểm nóng du lịch từ năm 2022, sau những bức hình đu trend "hometown cha cha cha'' - tên một bộ phim Hàn Quốc phát sóng vào năm 2021. Đảo Phú Quý gợi nhớ đến bối cảnh trong phim này.

"Tuy nhiên, không ít trào lưu trở thành nỗi sợ của dân địa phương và điểm đến", ông Hoàng nói, đồng thời cho biết không chỉ ở Việt Nam mà nhiều điểm du lịch trên thế giới phải đối mặt với việc quá tải du lịch do khách đổ xô đến check in, chụp ảnh. Một số trào lưu còn gây nguy hiểm cho chính du khách.

Tại Otaru, Nhật Bản vào tháng 1, từng xảy ra vụ việc nữ du khách 61 tuổi bị tàu hỏa tông trúng khi đang chụp ảnh trên đường ray tại ga Asari - nơi nổi tiếng với khung cảnh tàu chạy qua biển tuyết trắng.

Đu trend "dốc Đại Lý" ở Quy Nhơn, nhiều du khách gây mất an toàn giao thông. Công an xã Nhơn Hải cho biết trong ngày 16/2 đã mời 10 người về đồn viết cam kết không tái phạm do những khách này đứng giữa đường giao thông để quay video. Tuy nhiên, tình trạng này vẫn tái diễn những ngày sau đó.

Việc du lịch theo trend là hoạt động phổ biến với phần lớn du khách Việt hiện tại. Nghiên cứu từ Booking.com năm 2024 tiết lộ 69% gen Z Việt Nam sử dụng mạng xã hội như Instagram, TikTok, Facebook và YouTube để tìm kiếm ý tưởng và cảm hứng cho chuyến du lịch.

Khảo sát của Klook Travel Pulse năm 2024 cũng chỉ ra 96% du khách châu Á - Thái Bình Dương tích cực chia sẻ trải nghiệm du lịch trên mạng xã hội. Mức độ tin cậy của các đề xuất trực tuyến ngày càng tăng, trong đó những cá nhân không phải người nổi tiếng được xem là nguồn tham khảo đáng tin cậy nhất. Hơn 80% du khách khu vực, trong đó có 91% người Việt Nam, đặt dịch vụ du lịch dựa trên đánh giá từ người sáng tạo nội dung, với video (63%) là định dạng phổ biến nhất nhờ sức hút trực quan.

Theo nhiều chuyên gia tâm lý, việc hưởng ứng các trào lưu mới do tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ), mong muốn kết nối cộng đồng và ảnh hưởng từ mạng xã hội. Khi một xu hướng trở nên phổ biến, con người có xu hướng bắt chước để không bị "tụt hậu". Các nền tảng như TikTok, Facebook giúp khuếch đại trào lưu, khiến chúng lan rộng nhanh chóng. Người nổi tiếng, KOLs cũng đóng vai trò quan trọng khi tạo ảnh hưởng lớn đến người theo dõi. Nhìn chung, sự kết hợp giữa tâm lý đám đông, công nghệ và chiến lược tiếp thị khiến trào lưu mới dễ dàng trở thành hiện tượng xã hội, thu hút nhiều người tham gia trong thời gian ngắn.

Tự nhận là tuýp người đi du lịch né đám đông, anh Phan Trọng Nhân, 30 tuổi, sống tại Đồng Nai, cho biết thường chọn quán quen hoặc địa điểm ít người biết để tận hưởng chuyến đi chậm rãi.

Nam du khách cho hay lướt mạng xã hội vài tuần lại xuất hiện một trào lưu mới. Tại nhiều điểm du lịch anh bắt gặp những du khách đu trend bất chấp, chỉ quan tâm đến check in mà bỏ qua trải nghiệm. Trong lần ghé một bảo tàng ở Hà Nội, Nhân chứng kiến vài bạn trẻ đến không phải để tìm hiểu mà cả buổi chỉ chụp hình các góc, chỉnh hình rồi đi về.

"Du lịch theo trào lưu không sai, nhưng bất chấp để sống ảo, check in chứng minh mình bắt kịp xu hướng mà bỏ qua quy định, ảnh hưởng trải nghiệm người xung quanh hay làm phiền dân địa phương là điều không nên", Phan Nhân nói.