Gắn công tác khuyến học, khuyến tài với mục tiêu phát triển con người Việt Nam toàn diện

Chiều 16/9, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì buổi gặp mặt Ban Thường vụ Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam.

Dự buổi gặp mặt có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng: Đỗ Văn Chiến, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Nguyễn Trọng Nghĩa, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Lê Thành Long, Phó Thủ tướng Chính phủ; Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo; Phạm Gia Túc, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng; Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Doan, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam.

Báo cáo tình hình hoạt động, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam Nguyễn Thị Doan cho biết, Hội khuyến học được thành lập ngày 2/10/1996 theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, có 3 nhiệm vụ chính: khuyến khích và thúc đẩy phong trào học tập thường xuyên trong nhân dân, tạo điều kiện để mọi công dân được công bằng, bình đẳng trong học tập. Hỗ trợ hoạt động dạy và học trong hệ thống giáo dục từ mầm non đến đại học thông qua các mô hình học tập, tạo điều kiện học tập cho học sinh, sinh viên nghèo, khuyến khích học sinh, sinh viên có thành tích học tập tốt, giúp đỡ giáo viên có hoàn cảnh khó khăn.

Hội làm nòng cốt, gắn kết, phối hợp với các lực lượng chung tay xây dựng xã hội học tập, trong đó mọi người tự giác học tập, học suốt đời và có trách nhiệm giúp người khác học tập.

Đến nay, Hội có hơn 27 triệu hội viên. Phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập được đánh giá thành công nhất trong các gia đình, dòng họ, cộng đồng. Tại các cơ quan, đơn vị, cán bộ, công chức, viên chức chủ yếu học theo chương trình đào tạo, bồi dưỡng của cơ quan. Hội có được mạng lưới thông tin tuyên truyền tương đối rộng; kịp thời triển khai các nghị quyết của Bộ Chính trị về giáo dục, khoa học công nghệ, các bài viết của đồng chí Tổng Bí thư. Quỹ Khuyến học Việt Nam và các cấp được hình thành 100% từ nguồn xã hội hóa. Các cấp hội đã trao học bổng cho hàng triệu người lớn và trẻ em có thành tích học tập xuất sắc, học sinh vươn lên trong học tập, tạo cơ hội cho hàng nghìn học sinh nghèo tiếp tục có cơ hội đến trường.

Từ năm 2020, Hội có sáng kiến lấy lời dạy của Bác “Học không bao giờ cùng” làm tên học bổng đặc biệt của Hội. Hằng năm, ngoài việc trao học bổng thường niên, học bổng này được trao đồng loạt ở các địa phương vào dịp 19/5 - ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thông qua quỹ, Hội đã góp phần tạo sự bình đẳng trong giáo dục cho học sinh, sinh viên toàn quốc. Quỹ cũng trao học bổng cho người lớn, người cao tuổi do chịu khó học tập, nghiên cứu mà được đạt năng suất, chất lượng, tăng thu nhập, đóng góp vào phát triển kinh tế gia đình và địa phương.

Tổng Bí thư Tô Lâm biểu dương, đánh giá cao những hoạt động và kết quả đã đạt được của Hội Khuyến học trong cả nước những năm qua; khẳng định đây là tâm huyết, trách nhiệm của Ban Thường vụ Trung ương hội, hệ thống tổ chức hội ở khắp các địa phương và hơn 27 triệu hội viên trong toàn quốc. Trung ương hội và các cấp hội đã có nhiều nỗ lực lan tỏa phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập; khẳng định được vai trò là một tổ chức xã hội được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ, lấy khuyến học, khuyến tài làm tôn chỉ, coi xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời là nhiệm vụ trọng tâm, kế thừa truyền thống hiếu học của dân tộc và tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về học tập suốt đời.

Phong trào khuyến học, khuyến tài ngày càng đi vào nền nếp, nhận được sự tin cậy, đánh giá cao của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Công tác tuyên truyền, vận động của hội góp phần khơi dậy và phát huy mạnh mẽ truyền thống hiếu học, lan tỏa tinh thần trọng tri thức, trọng nhân tài, tạo sự đồng thuận của gia đình, nhà trường và toàn xã hội trong sự nghiệp giáo dục. Nhiều mô hình học tập đã được xây dựng và nhân rộng như: “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, “Cộng đồng học tập”, “Đơn vị học tập”; xây dựng Quỹ khuyến học gia đình, dòng họ; phát triển mô hình Giải thưởng “Nhân tài Đất Việt”, “Khuyến học-Tự học thành tài”, học bổng mang tên lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh "Học không bao giờ cùng"...

Tuy nhiên, Tổng Bí thư cho rằng, công tác khuyến học, khuyến tài và xây dựng xã hội học tập chưa thực sự đồng đều, thiếu tính bền vững, chưa bắt nhịp kịp thời với yêu cầu đổi mới sáng tạo, hội nhập và chuyển đổi số. Tổng Bí thư định hướng, xây dựng xã hội học tập và học tập suốt đời là nền tảng để hình thành quốc gia học tập, quốc gia đổi mới sáng tạo, gắn liền với khát vọng phát triển nhanh và bền vững. Khuyến học, khuyến tài phải thực chất, thiết thực, hướng đến nâng cao năng suất lao động, nâng tầm trí tuệ, tạo cơ hội phát triển cho mọi người dân, nhất là vùng biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng còn nhiều khó khăn.

Phải đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong khuyến học, khuyến tài; mỗi trung tâm học tập cộng đồng đều phải được nâng cấp thành trung tâm học tập số, có internet, có học liệu mở gắn với nhu cầu học tập của người dân, gắn kết chặt chẽ với chương trình chuyển đổi số quốc gia. Hội Khuyến học Việt Nam cần phát huy vai trò làm đầu mối để kết nối doanh nghiệp, các tổ chức xã hội, kiều bào và cộng đồng quốc tế, hình thành nguồn lực bền vững, minh bạch, công bằng trong công tác khuyến học, khuyến tài. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp của các cấp ủy, chính quyền; mỗi bộ, ngành, địa phương cần đưa ra các chỉ tiêu, kế hoạch xây dựng xã hội tập, chương trình công tác hằng năm, coi đây là nhiệm vụ chính trị thường xuyên.

Tổng Bí thư nêu rõ, sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới đặt ra những yêu cầu ngày càng cao đối với công tác khuyến học, khuyến tài và xây dựng xã hội học tập. Đảng và Nhà nước luôn xác định giáo dục là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt để phát triển đất nước nhanh và bền vững. Các chủ trương về học tập suốt đời đã được đề cập trong nhiều nghị quyết và kết luận của Trung ương.

Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị vừa ban hành đã xác định quan điểm phát huy truyền thống hiếu học của dân tộc, xây dựng xã hội học tập, khơi dậy mạnh mẽ các phong trào thi đua trong nhân dân và trong toàn xã hội về học tập, tự học tập, học tập không ngừng, học tập suốt đời. Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập suốt đời, phát triển các mô hình, phương thức, phong trào học tập theo hướng đa dạng hóa, phù hợp với các đối tượng, từng địa phương.

Để thực hiện tốt những yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, Tổng Bí thư đề nghị Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam và các cấp hội tiếp tục đổi mới tổ chức, tư duy, tầm nhìn và phương thức hoạt động để góp phần thiết thực vào mục tiêu xây dựng xã hội học tập, khơi dậy văn hóa học tập trong toàn dân, để mỗi công dân, nhất là những cán bộ, nhân viên trong hệ thống chính trị dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám hy sinh vì lợi ích chung, trở thành người hữu dụng cho xã hội. Gắn công tác khuyến học, khuyến tài với mục tiêu phát triển con người Việt Nam toàn diện, hình thành hệ giá trị con người Việt Nam thời đại mới. Khơi dậy mạnh mẽ truyền thống hiếu học; khuyến học, khuyến tài, thúc đẩy mạnh mẽ phong trào học tập suốt đời trong nhân dân; gắn kết chặt chẽ với chương trình chuyển đổi số quốc gia; chú trọng khuyến học trong gia đình, dòng họ, cộng đồng; khuyến khích các hình thức học tập linh hoạt, sáng tạo.

Tổng Bí thư đề nghị Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa vào kế hoạch tổng kết, đánh giá các quy định liên quan hoạt động của hội, đặc biệt là Chỉ thị số 11-CT/TW, ngày 13/4/2007 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, để nhìn nhận rõ những kết quả đạt được, chỉ ra hạn chế, nguyên nhân và đề xuất các cơ chế, chính sách phù hợp thực tiễn. Hội Khuyến học Việt Nam phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để tham mưu, kiến nghị những mục tiêu lớn, giải pháp khả thi, hiệu quả. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sớm hoàn thiện đề án về sắp xếp các hội và hướng dẫn các địa phương về mô hình tổ chức của Hội Khuyến học, bảo đảm tinh gọn, hoạt động hiệu quả, thực chất, phù hợp điều kiện thực tiễn của từng địa phương, cơ sở, đồng thời phát huy tính tự nguyện, tự quản của hội viên.