Hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Ngành Tư pháp Việt Nam 28/8 (1945-2025) Đưa pháp luật đến gần hơn với người dân

Trong bối cảnh xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) giữ vai trò then chốt. Những năm qua, Quảng Ninh đã có nhiều giải pháp đồng bộ, sáng tạo, huy động sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở trong triển khai công tác PBGDPL. Qua đó, góp phần giữ gìn ổn định an ninh trật tự, tạo nền tảng cho phát triển KT-XH, xây dựng một xã hội thượng tôn pháp luật, văn minh và bền vững.

Một trong những yếu tố quyết định hiệu quả PBGDPL là sự lãnh đạo, chỉ đạo và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương. Theo đó, Hội đồng phối hợp PBGDPL cấp tỉnh hiện có 42 thành viên do Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Chủ tịch, cùng đội ngũ 185 báo cáo viên cấp tỉnh, 2.295 tuyên truyền viên cấp xã và gần 9.000 hòa giải viên cơ sở. Hoạt động của lực lượng này được duy trì ổn định, nền nếp và liên tục kiện toàn. Trong đó, Sở Tư pháp đã phát huy hiệu quả vai trò cơ quan thường trực, tham mưu nhiều văn bản quan trọng, như: Nghị quyết 110/2022/NQ-HĐND ngày 9/7/2022 của HĐND tỉnh về “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022-2025”; Chỉ thị số 35-CT/TU ngày 11/7/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư pháp trong tình hình mới”…

Với mục tiêu đưa pháp luật đến tận người dân ở cơ sở, các cấp, ngành, địa phương của tỉnh đã triển khai nhiều hình thức PBGDPL đa dạng, linh hoạt, phù hợp từng đối tượng, địa bàn. Bên cạnh phương thức truyền thống như phát tờ rơi, tờ gấp pháp luật, đề cương tuyên truyền, sách hỏi - đáp pháp luật, bản tin pháp luật..., các hình thức hiện đại được đẩy mạnh, như: Tổ chức thi trực tuyến tìm hiểu pháp luật; tư vấn pháp luật trên sóng phát thanh, truyền hình; đối thoại chính sách, hội nghị trực tuyến; ứng dụng website, mạng xã hội…

Đặc biệt, Ngày Pháp luật hằng năm (từ ngày 1/10 đến 30/11) đã trở thành một sự kiện chính trị - pháp lý quan trọng, được tổ chức đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở với nhiều hoạt động phong phú như hội thảo, tọa đàm, triển lãm pháp luật... Từ năm 2020-2025, toàn tỉnh đã tổ chức 30.896 cuộc PBGDPL cho 4,3 triệu lượt người tham dự; tổ chức 730 cuộc thi tìm hiểu pháp luật; biên soạn và cấp phát miễn phí gần 10 triệu tài liệu pháp luật.

Điểm nhấn nổi bật trong những năm gần đây là việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác PBGDPL. Trang thông tin điện tử PBGDPL và Zalo OA “Phổ biến giáo dục pháp luật Quảng Ninh” đã đăng tải hơn 950 tin, bài, video, cùng khoảng 2.000 bài viết, thu hút trên 200.000 lượt xem. Nhờ vậy, thông tin pháp luật được truyền tải nhanh chóng, dễ tiếp cận, kể cả đến người dân ở vùng sâu, vùng xa, khuyến khích người dân chủ động tìm hiểu, áp dụng pháp luật vào thực tiễn.

Hoạt động PBGDPL còn được thiết kế phù hợp từng nhóm đối tượng từ học sinh, người lao động, đến những nhóm đặc thù như người dân vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện KT-XH đặc biệt khó khăn; người đang chấp hành hình phạt tù; người khuyết tật… Bằng cách lồng ghép tuyên truyền, PBGDPL thông qua các lớp đào tạo nghề, sát hạch lái xe, tư vấn nghề nghiệp, hay thông qua già làng, trưởng bản, chức sắc tôn giáo, người có uy tín, đã giúp người dân dễ dàng tiếp cận những kiến thức pháp luật thiết thực, gắn liền với đời sống.

Đồng chí Nguyễn Phương Thảo, Bí thư Tỉnh Đoàn, chia sẻ: Từ năm 2023 đến nay, toàn Đoàn đã tổ chức trên 300 chương trình tuyên truyền, PBGDPL trực tiếp cho trên 50.000 lượt đoàn viên, thanh thiếu niên. Các cấp bộ Đoàn phối hợp với các sở, ban, ngành thực hiện tuyên truyền, giáo dục đa dạng nội dung về: Phòng chống ma túy, mại dâm, tội phạm và tệ nạn xã hội, việc chấp hành các quy định của pháp luật về ATGT; kỹ năng phản bác các thông tin xấu độc trên không gian mạng; giáo dục thanh niên chậm tiến, lầm lỗi hòa nhập cộng đồng… được tổ chức lồng ghép trong các buổi sinh hoạt dưới cờ, hội thi, hội nghị, phiên tòa giả định. Qua đó, nâng cao nhận thức, tạo điều kiện cho thanh thiếu nhi thực hiện trách nhiệm tìm hiểu, học tập pháp luật, hình thành thói quen “Sống và làm theo Hiến pháp và Pháp luật”.

Cùng với đó, nhiều mô hình PBGDPL sáng tạo, hiệu quả đã được duy trì và phát huy, trở thành điểm sáng trong thực tiễn. Tiêu biểu: Mô hình “Câu lạc bộ bạn giúp bạn” ở phường Cẩm Phả tạo không gian trao đổi pháp luật thân thiện; chương trình “Truyền thanh pháp luật” của Bộ CHQS tỉnh giúp cán bộ, chiến sĩ tiếp cận nội dung luật thường xuyên; mô hình “Khéo tuyên truyền, vận động” của Công an tỉnh gắn tuyên truyền pháp luật với hướng dẫn đảm bảo an toàn PCCC cho tàu du lịch trên Vịnh Hạ Long…

Tại khu vực biên giới, công tác PBGDPL càng được chú trọng và phát huy hiệu quả. Không chỉ là nhiệm vụ thường xuyên, đây còn là giải pháp quan trọng để nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân, góp phần xây dựng khu vực biên giới vững mạnh gắn với thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 17/5/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về “Phát triển bền vững kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030”.

Với cách làm đồng bộ, sáng tạo, gắn chặt thực tiễn đời sống, Quảng Ninh đã từng bước xây dựng được văn hóa pháp luật trong cộng đồng, đưa pháp luật đến gần hơn với người dân, góp phần xây dựng Quảng Ninh văn minh, hiện đại, kỷ cương và phát triển bền vững.