Nâng cao hiệu quả đất trồng lúa

Trong bối cảnh phát triển nông nghiệp bền vững đang trở thành yêu cầu cấp thiết, việc giữ gìn và nâng cao hiệu quả sử dụng đất trồng lúa được tỉnh xác định là nhiệm vụ quan trọng, mang tính chiến lược lâu dài. Ngày 16/7/2025, tại kỳ họp thường lệ giữa năm, HĐND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Nghị quyết số 60/2025/NQ-HĐND quy định rõ nguyên tắc, phạm vi, định mức hỗ trợ và việc sử dụng kinh phí nhằm bảo vệ đất trồng lúa trên địa bàn tỉnh.

Hiện toàn tỉnh có hơn 22.000ha đất trồng lúa, phân bố chủ yếu tại tất cả các xã, phường, đặc khu trên địa bàn tỉnh. Tại xã Bình Liêu, năm 2025 diện tích lúa đạt trên 876ha, song so với đầu năm 2020 vẫn giảm 13,3ha. Mặc dù địa phương có diện tích trồng lúa khá lớn, nhưng hạ tầng phục vụ sản xuất vẫn còn thiếu đồng bộ, ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất vẫn chưa thực sự hiệu quả; biến đổi khí hậu đang tác động ngày càng rõ rệt... Trong bối cảnh đó, việc HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết 60/2025/NQ-HĐND được đánh giá là giải pháp cần thiết và kịp thời, tạo hành lang pháp lý và cơ sở tài chính quan trọng để địa phương và người dân tháo gỡ những “nút thắt” trong sản xuất lúa, tăng năng suất, nâng cao giá trị cây lúa một cách bền vững.

Nghị quyết 60/2025/NQ-HĐND được xây dựng căn cứ theo Điều 15 Nghị định số 112/2024/NĐ-CP của Chính phủ, quy định chi tiết về đất trồng lúa. Nguồn kinh phí ngân sách nhà nước hỗ trợ sản xuất lúa được phân bổ về ngân sách các xã, phường, đặc khu theo diện tích đất trồng lúa được phê duyệt. Trong đó, sử dụng kinh phí hỗ trợ không thấp hơn 40% nguồn kinh phí ngân sách nhà nước để hỗ trợ người dân thực hiện các hoạt động: Sử dụng giống lúa hợp pháp để sản xuất; áp dụng quy trình sản xuất, tiến bộ kỹ thuật, công nghệ vào sản xuất; xây dựng mô hình trình diễn; tổ chức đào tạo, tập huấn, liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Ngoài ra, Nghị quyết cũng quy định kinh phí hỗ trợ cho các hoạt động về cải tạo, nâng cao chất lượng đất trồng lúa; đánh giá tính chất lý, hóa học và xây dựng bản đồ nông hóa thổ nhưỡng vùng đất chuyên trồng lúa theo định kỳ 5 năm/lần; sửa chữa, duy tu bảo dưỡng các công trình hạ tầng nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn quản lý; hỗ trợ mua bản quyền sở hữu giống lúa được bảo hộ của Bộ NN&MT công nhận và phù hợp với ứng dụng sản xuất đại trà trên địa bàn tỉnh, nhưng tối đa không quá 1 tỷ đồng/loại giống.

Theo bà Trịnh Thị Vân, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Giống cây trồng Quảng Ninh, một trong những lợi ích thiết thực từ Nghị quyết là khuyến khích các địa phương xây dựng mô hình trình diễn giống lúa mới, có năng suất cao, chất lượng tốt. Đây là tiền đề quan trọng để từng bước loại bỏ các giống kém chất lượng, đồng thời mở rộng vùng trồng các giống lúa chủ lực có giá trị kinh tế cao. Những mô hình này không chỉ là điểm nhấn về mặt kỹ thuật mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa, giúp người dân học hỏi, nhân rộng cách làm hiệu quả. Nghị quyết ra đời kịp thời, có tác dụng rất lớn cho sản xuất nông nghiệp của tỉnh. Thông qua việc triển khai nguồn lực này, các địa phương cũng như người dân sử dụng đất trồng lúa có điều kiện ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất đại trà các giống lúa mới có năng suất cao, chất lượng tốt và an toàn hơn.

Nghị quyết 60/2025/NQ-HĐND không chỉ hỗ trợ về tài chính mà còn chú trọng đến chuyển giao khoa học kỹ thuật, đào tạo nhân lực, xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ sản xuất nông nghiệp bền vững. Từ Nghị quyết đến hành động, sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, ngành và người dân là yếu tố then chốt đảm bảo hiệu quả lâu dài của chính sách. Ông Trần Văn Thực, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh (Sở NN&MT), cho biết: Để giúp người dân sớm tiếp cận chính sách, tăng hiệu quả sản xuất lúa, bảo vệ đất và phát triển sinh kế bền vững, đơn vị được giao nhiệm vụ là cơ quan tham mưu, sẽ phối hợp với Sở Tài chính và cơ quan hữu quan có liên quan xây dựng hướng dẫn liên ngành hỗ trợ các địa phương, đặc biệt là cho các đối tượng sản xuất lúa trên địa bàn tỉnh áp dụng triển khai đồng bộ, đúng quy định, sát thực tế. Qua đó, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng lúa gạo và thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững trên địa bàn tỉnh.

Nghị quyết 60/2025/NQ-HĐND là “đòn bẩy” chính sách nông nghiệp hiệu quả, tạo động lực để người dân gắn bó với sản xuất nông nghiệp, đồng thời nâng cao giá trị sản xuất lúa gạo, đảm bảo an ninh lương thực và phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng hiện đại, hiệu quả, bền vững, hướng tới mục tiêu đến năm 2030, giá trị bình quân đất sản xuất trồng trọt đạt trên 150 triệu đồng/ha.