Đại biểu Quốc hội hiến kế giữ chân người tài khi sắp xếp tổ chức bộ máy

Theo đại biểu Quốc hội, để giữ chân người có tài, cán bộ, công chức có năng lực chuyên môn giỏi cần giải quyết hài hòa các nhóm vấn đề về chế độ đãi ngộ, môi trường làm việc, sự đánh giá, ghi nhận và cơ hội thăng tiến.

Sáng 17/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận ở hội trường về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và một số nội dung quan trọng khác.

Tiền lương, phúc lợi bảo đảm tính cạnh tranh với khu vực tư

Phát biểu ý kiến thảo luận, đại biểu Hoàng Đức Thắng (đoàn Quảng Trị) nhìn nhận, việc sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả là chủ trương đúng đắn, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước, tuy nhiên quá trình này cũng nảy sinh những tác động không mong muốn.

Một bộ phận cán bộ, công chức giỏi có trình độ chuyên môn cao, năng lực tốt xin nghỉ việc hoặc chuyển ra khu vực tư, đáng báo động rất nhiều cán bộ vùng dân tộc thiểu số ở cơ sở được đào tạo khá bài bản xin nghỉ việc, nguy cơ mất cân đối nghiêm trọng cho đội ngũ cán bộ.

“Việc mất đi nguồn nhân lực có trình độ cao và giàu kinh nghiệm sẽ khiến bộ máy khó đạt được mục tiêu theo đúng định hướng cải cách”, đại biểu Thắng nhấn mạnh.

Đại biểu dùng cụm từ “những cuộc chia ly trong thời bình” để nói về những hy sinh của đội ngũ cán bộ, công chức khi buộc phải chuyển địa điểm công tác do sắp xếp đơn vị hành chính, nhất là đối với các gia đình cán bộ, công chức trẻ tại những địa phương thuộc diện sáp nhập.

“Đây không chỉ là vấn đề trước mắt mà còn tác động lâu dài cần được nhận diện đầy đủ. Nhiều gia đình cán bộ, công chức sẽ phải sống trong trạng thái đặc biệt, phải làm việc xa nhà, sống cách xa nhau hàng trăm cây số, con cái phải gửi cho ông bà hoặc người thân chăm sóc mà không phải ai cũng có điều kiện như vậy. Nhà trọ, nhà công vụ đang chờ đợi họ trong sự trăn trở cơm áo gạo tiền và những xáo trộn, khó khăn khác”, đại biểu nói.

Theo đại biểu, những vấn đề nêu trên không kém bất cứ sự hy sinh nào, rất cần được ghi nhận và trân trọng. Sự giằng co giữa trách nhiệm công vụ và bổn phận gia đình khiến cán bộ, công chức khó có thể toàn tâm vào công việc. Nếu không có những biện pháp kịp thời, mạnh mẽ và đồng bộ thì rất khó có thể hoàn thành được công việc chung và nguy cơ bị tổn thương, suy yếu từ bên trong.

Từ thực tế đó, đại biểu Thắng đề xuất một loạt giải pháp đồng bộ. Ông cho rằng, để giữ chân người có tài, cán bộ công chức có năng lực chuyên môn giỏi cần giải quyết hài hòa các nhóm vấn đề về chế độ đãi ngộ, môi trường làm việc, sự đánh giá, ghi nhận và cơ hội thăng tiến.

Trong đó, chế độ đãi ngộ là trung tâm mà hạt nhân là tiền lương và phúc lợi bảo đảm tính cạnh tranh với khu vực tư, đặc biệt với các vị trí đòi hỏi trình độ chuyên môn cao. Vì vậy, cần quyết liệt cải cách chính sách tiền lương, bổ sung các chính sách phúc lợi khác và tiền thưởng dựa trên hiệu suất công việc.

Bên cạnh đó, cũng cần xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp và thúc đẩy đổi mới sáng tạo để người lao động được đánh giá, ghi nhận tài năng, đóng góp một cách xứng đáng, nhất thiết phải cải cách, đổi mới công tác tuyển dụng, đề bạt, bổ nhiệm, sử dụng cán bộ, chú trọng thu hút nhân lực trẻ, có trình độ cao và tư duy sáng tạo.

Đồng thời, xây dựng và thực hiện cơ chế hợp đồng đặc thù cho phép mời gọi chuyên gia về làm việc tại khu vực công với sự đãi ngộ, cạnh tranh linh hoạt; tiếp tục phân cấp, trao quyền mạnh mẽ hơn nữa cho địa phương trong lãnh đạo quản lý, tuyển dụng, sử dụng và chính sách đối với đội ngũ cán bộ, công chức.

Sắp xếp cán bộ, công chức phải căn cứ vào chất lượng, hiệu quả công việc

Trong quá trình sáp nhập các đơn vị hành chính, đại biểu lưu ý việc đánh giá, sắp xếp cán bộ, công chức phải hài hòa, công tâm, khách quan, phải căn cứ vào chất lượng, hiệu quả công việc thực tế chứ không nhất thiết cứ cán bộ trên về là giỏi hơn cơ sở, sắp xếp vị trí cao hơn cán bộ cơ sở. Có chính sách động viên cán bộ có năng lực, cán bộ giỏi tiếp tục ở lại làm việc, nhất là cán bộ người dân tộc thiểu số ở cơ sở.

Đại biểu kiến nghị Chính phủ cần khẩn trương ban hành chính sách, chế độ kịp thời nhằm hỗ trợ bù đắp những thiệt thòi, khó khăn cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động phải đi công tác xa nhà, nhất là chính sách về nhà ở, lưu trú, phương tiện đi lại. Chính sách này cần được thống nhất trong cả nước, không nên giao cho địa phương tùy điều kiện giải quyết sẽ gây khó khăn và thiếu sự công bằng.

Ngoài ra, thống nhất mô hình bố trí văn phòng 2 làm việc ở địa phương trong một thời gian cần thiết để chính quyền không xa dân, phục vụ tốt cho người dân, không làm quá tải khi dồn về trung tâm hành chính mới và giải quyết khó khăn cho đại đa số cán bộ, công chức phải làm việc xa nhà. Đồng thời, nghiên cứu quy hoạch xây dựng trung tâm hành chính mới ở những vị trí thuận lợi, tạo không gian phát triển mới, cân bằng giữa các vùng miền và để phục vụ tốt nhất cho người dân.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn Bình Dương) cũng nêu rõ, bên cạnh việc sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế, cần xem xét sớm cải cách tăng lương cho cán bộ, công chức, viên chức.

Theo đại biểu, sau sắp xếp, quy mô cấp tỉnh, xã lớn hơn, đồng nghĩa với áp lực công việc sẽ tăng lên, nhiều cán bộ, công chức, viên chức phải đi làm xa nhà, khó khăn hơn. Do đó, cần có các cơ chế, chính sách phù hợp để hỗ trợ.

Tập trung nguồn lực, tạo điều kiện tối đa hỗ trợ chính quyền cấp xã hoàn thành nhiệm vụ

Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Dương Văn Phước (đoàn Quảng Nam) cho biết, khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, cấp xã sẽ trở thành cấp tiếp nhận, xử lý, giải quyết các thủ tục hành chính và là những yêu cầu bức thiết của người dân, của doanh nghiệp.

Cán bộ, công chức ở cơ sở nếu chưa có nhận thức đầy đủ, không được trang bị kỹ năng nghiệp vụ và đạo đức công vụ dễ dẫn đến tình trạng trên nóng, dưới lạnh, gây cản trở các chính sách tiến bộ của Đảng và Nhà nước.

Vì vậy, Chính phủ sớm ban hành các cơ chế ràng buộc trách nhiệm hướng dẫn thực hiện thực thực hiện để chính quyền cấp xã có cơ sở pháp lý triển khai, tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận được những chính sách mới.

Đại biểu cũng kiến nghị Đảng, Nhà nước dành sự quan tâm đặc biệt cho chính quyền cấp xã, tập trung nguồn lực, đầu tư mạnh cho chính quyền cơ sở cả về nguồn nhân lực, vật lực và cả cơ chế, chính sách, pháp luật nhằm ưu tiên, tạo điều kiện tối đa để hỗ trợ chính quyền cấp xã hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Đồng thời, tạo môi trường làm việc thuận lợi, chuyên nghiệp để cán bộ, công chức cấp xã cống hiến, trưởng thành, đóng góp xứng đáng vào công cuộc đổi mới, phát triển đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Có chung quan điểm, đại biểu Hoàng Ngọc Định (đoàn Hà Giang) cũng nêu rõ, tinh gọn bộ máy phải đi đôi với nâng cao chất lượng cán bộ, đặc biệt là ở cấp xã, bởi bỏ cấp huyện, khối lượng công việc dồn về xã rất lớn, trong khi cấp xã hiện đang gánh trên 1.000 đầu công việc quản lý nhà nước từ dân cư, tư pháp, y tế, giáo dục, môi trường, quốc phòng an ninh đến tôn giáo, dân tộc.

Đại biểu nhấn mạnh vai trò của cán bộ là người địa phương, người dân tộc thiểu số, những người hiểu phong tục, ngôn ngữ, đời sống bà con. Đây là lực lượng dân vận hiệu quả nhất, là người gần dân, sát dân nhất cho nên sẽ giúp chính sách đi vào cuộc sống, tháo gỡ khó khăn từ cơ sở.

“Vì vậy, cần rà soát lại chức năng, nhiệm vụ của cấp xã cho rõ ràng, đồng thời tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ địa phương, có cơ chế đặc thù về biên chế, phụ cấp, điều kiện làm việc để cấp xã thực sự là cánh tay nối dài của chính quyền với nhân dân”, đại biểu Định kiến nghị.