Đại bàng công nghệ thế giới “tề tựu” tại Việt Nam

Hiện Việt Nam đã hội tụ các điều kiện để sẵn sàng đón nhận, hợp tác với các đối tác trên thế giới trong lĩnh vực bán dẫn và AI.

Dù được đánh giá có nhiều cơ hội, lợi thế để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và AI, song theo Giám đốc Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) Vũ Quốc Huy, Việt Nam không thể tự mình phát triển, mà cần có sự tham gia của các doanh nghiệp công nghệ lớn trên thế giới. Điều này vừa thực hiện phương châm "muốn đi xa thì phải đi cùng nhau"; đồng thời, có thu hút các "đại bàng công nghệ" mới tạo ra được làn sóng đầu tư, sản xuất tại Việt Nam.

Cuối năm 2024, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết 57). Nghị quyết 57 đã xác định: "Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang là yếu tố quyết định phát triển của các quốc gia, đây cũng là điều kiện tiên quyết, thời cơ tốt nhất để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc".

Ông Nguyễn Đức Tâm, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết, Nghị quyết 57 đã khẳng định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là chìa khóa quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu, đưa đất nước phát triển bứt phá trong kỷ nguyên mới. Đây cũng là động lực chính để thực hiện thắng lợi mục tiêu đến năm 2045, Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm, Việt Nam đang ở thời điểm hết sức quan trọng khi chuẩn bị bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc như khẳng định của Tổng Bí thư Tô Lâm. Việt Nam tập trung thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để tạo bứt phá về năng suất, chất lượng và tăng sức cạnh tranh của nền kinh tế; trong đó, ngành công nghiệp bán dẫn và AI được xác định vai trò then chốt.

Hiện, Việt Nam đã hội tụ các điều kiện để sẵn sàng đón nhận, hợp tác với các đối tác trên thế giới trong lĩnh vực bán dẫn và AI. Phân tích rõ hơn, Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm cho biết, Việt Nam có hệ thống chính trị ổn định và quyết tâm chính trị cao trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo, các ngành công nghệ cao.

Riêng năm 2024, Việt Nam đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách quan trọng để phát triển các ngành công nghệ cao; trong đó có ngành công nghiệp bán dẫn, AI, như Chương trình Phát triển nguồn nhân lực và Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam, thành lập Quỹ Hỗ trợ đầu tư cho các ngành công nghệ cao; trong đó có AI và bán dẫn.

Thêm vào đó, Việt Nam có dân số hơn 100 triệu dân, đang trong thời kỳ dân số vàng, có thế hệ trẻ đầy nhiệt huyết và có năng lực tiếp cận khoa học công nghệ và các lĩnh vực STEM được đánh giá cao. Việt Nam cũng đã hình thành được một hệ sinh thái bán dẫn và AI có quy mô lớn với sự tham gia của nhiều đối tác công nghệ hàng đầu thế giới. Đây là những nền tảng quan trọng để Việt Nam phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và AI.

Trong bối cảnh các quốc gia trong khu vực đã quan tâm đến phát triển các ngành công nghiệp công nghệ cao; trong đó có bán dẫn và AI, ông Christopher Nguyễn, Nhà sáng lập Tổ chức Aitomatic, Hoa Kỳ cho rằng, Việt Nam vẫn có những lợi thế cạnh tranh đáng kể, như: dân số trên 100 triệu người, với tỷ lệ sinh ở mức 2,2, là mức cao so với nhiều quốc gia khác; có lực lượng lao động lành nghề...

Dẫn trường hợp của Samsung với 25% tổng doanh thu toàn cầu đến từ Việt Nam, ông Christopher Nguyễn cho rằng, Việt Nam có lợi thế cạnh tranh toàn cầu lớn và có thể đi xa hơn nữa trong 10 năm tới.

Có thể nói, nước ta đang đứng trước "thời cơ vàng" để thúc đẩy lĩnh vực AI và bán dẫn trong nước phát triển nhanh, trở thành mắt xích của chuỗi sản xuất-cung ứng loại sản phẩm có giá trị và tác động to lớn nhất của nhân loại trong thế kỷ 21.

Theo ông Lee Dong-Chul, Tổng Giám đốc Tập đoàn Hana Micron (Hàn Quốc), Việt Nam là một môi trường đầu tư năng động với sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ Chính phủ, hạ tầng phát triển và nguồn nhân lực chất lượng cao với chi phí hợp lý khiến nơi đây trở thành điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp công nghệ cao.

Theo ông Vũ Quốc Huy, việc có các doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam sẽ tạo cơ hội cho doanh nghiệp, người lao động, chuyên gia của Việt Nam tiếp cận công nghệ, nâng cao kỹ năng về bán dẫn, AI; từ đó, tạo ra những doanh nghiệp khởi nghiệp, thúc đẩy năng lực sản xuất của doanh nghiệp trong nước tiếp cận công nghệ tiên tiến của thế giới.

Ông Nguyễn Hồng Trung, đại diện VPBank nhận định, Việt Nam đang có cơ hội vàng để trở thành trung tâm AI và bán dẫn hàng đầu khu vực. AI không chỉ là động lực tăng trưởng kinh tế mà còn quyết định năng lực cạnh tranh quốc gia.

"Đầu tư bài bản vào AI sẽ giúp Việt Nam nâng cao hiệu suất lao động, bứt phá trong các ngành trọng điểm như tài chính, y tế, sản xuất và logistics… Nếu tận dụng tốt cơ hội này, Việt Nam có thể trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu", ông Nguyễn Hồng Trung cho hay.

Còn theo ông Trịnh Khắc Huề, Tổng giám đốc Công ty Qorvo Việt Nam, hiện, Qorvo đang phối hợp với NIC đào tạo kỹ sư bán dẫn theo tiêu chuẩn Mỹ và nguồn nhân lực sẽ là yếu tố then chốt trong chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn mà Việt Nam đang triển khai mạnh mẽ.

Nhằm tận dụng "thời cơ vàng" để đẩy nhanh sự phát triển lĩnh vực AI và bán dẫn trong nước, thể hiện sự sẵn sàng của Việt Nam trong việc đón các "đại bàng công nghệ" hàng đầu thế giới, Bộ Tài chính giao NIC phối hợp với Aitomatic tổ chức Hội nghị quốc tế về AI và bán dẫn 2025 với chủ đề "Kiến tạo tương lai: Kết nối AI và công nghệ bán dẫn toàn cầu" được diễn ra từ ngày 12-16/3, tại Hà Nội và Đà Nẵng, quy tụ hơn 1.000 lãnh đạo, chuyên gia từ Google DeepMind, IBM, Intel, TSMC, Samsung, MediaTek, Tokyo Electron thảo luận về sự phát triển AI và bán dẫn tại Việt Nam.

Đây cũng là một trong những hoạt động thiết thực để cụ thể hóa và lan tỏa chủ trương, định hướng đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo theo tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 03/NQ-CP của Chính phủ: Ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22 tháng 12 năm 2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Cùng với những định hướng đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo của Bộ Chính trị, Chính phủ, nhằm tháo gỡ mọi rào cản, vướng mắc, tạo cơ chế, chính sách vượt trội, đặc thù, đặc biệt nhằm thúc đẩy và khuyến khích khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng làm việc với các bộ, ngành liên quan về dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 94/2020/NĐ-CP ngày 21/8/2020 của Chính phủ quy định cơ chế, chính sách ưu đãi đối với NIC. Theo đó, Phó Thủ tướng quán triệt tinh thần xuyên suốt khi xây dựng dự thảo là dựa trên Nghị quyết 57.

Được hình thành không vì mục tiêu lợi nhuận, không sử dụng ngân sách Nhà nước, NIC là đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ 100% cả về đầu tư và chi thường xuyên. Với sứ mệnh tiên phong, mở đường, 5 năm qua, NIC đã hoạt động tương đối hiệu quả, góp phần tạo động lực cho phát triển khoa học công nghệ của đất nước.

"Khi xây dựng Nghị định 94/2020/NĐ-CP, chúng ta chưa có Nghị quyết 57-NQ/TW và Nghị quyết 193/2025/QH15 với những tư tưởng mạnh mẽ như bây giờ. Vì vậy, cần rà soát lại các quy định theo tinh thần mới", Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Một động thái khác, mang tính nhất quán và tinh thần đồng hành cùng nhà đầu tư là, Chính phủ vừa ban hành Nghị định 182/2024/NĐ-CP (31/12/2024) về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ Đầu tư. Điều này khẳng định cam kết mạnh mẽ trong việc thúc đẩy các doanh nghiệp công nghệ cao, đặc biệt trong lĩnh vực bán dẫn và trí tuệ nhân tạo. Đây không chỉ là động lực quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn vào thị trường quốc tế.