Chủ động phòng ngừa bệnh dại

Nhằm hạn chế thấp nhất nguy cơ, khống chế tối đa dịch bệnh dại trên địa bàn, tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tăng cường, chủ động các biện pháp phòng ngừa bệnh dại trên người và động vật.

Theo Sở NN&MT, từ đầu năm đến ngày 19/2/2025 cả nước xảy ra 23 ổ dịch bệnh dại động vật tại 15 tỉnh, thành phố (tăng hơn 1,2 lần so với cùng kỳ năm 2024), 8 người tử vong do bệnh dại tại 8 tỉnh, thành. Tại Quảng Ninh, năm 2024 dịch bệnh dại trên động vật diễn biến phức tạp, ghi nhận 10 ổ dịch tại 6/13 địa phương, mặc dù không có ca bệnh dại trên người, nhưng tăng 26,9% số người điều trị dự phòng sau phơi nhiễm với vi rút dại.

Theo CDC Quảng Ninh, trong 9.000 trường hợp điều trị dự phòng phơi nhiễm bệnh dại có 646 trường hợp cần chỉ định tiêm huyết thanh kháng dại, tăng 59,5% so với cùng kỳ năm 2023. Hầu hết các trường hợp đến tiêm phòng do chó cắn (88%), còn lại là do mèo (10,1%) và các động vật khác.

Thông thường bệnh dại thường phát sinh mạnh vào mùa nóng từ tháng 5 đến tháng 9, nhưng hiện nay các ca bệnh dại có xu hướng gia tăng vào các tháng trong năm. Kết quả giám sát công tác phòng chống bệnh dại cho thấy Quảng Ninh là tỉnh lưu hành vi rút dại, tập trung tại khu vực miền núi và một số thành phố. Dự báo trong năm 2025, dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp, có thể sẽ tiếp tục ghi nhận ca bệnh dại trên người tại các địa phương có ổ dịch cũ và lan sang các địa phương chưa có dịch.

Để chủ động phòng, chống dịch bệnh dại, hạn chế vi rút lây nhiễm và gây tử vong cho người, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp. Theo đó, phát động Tháng cao điểm phòng, chống bệnh dại (15/3-15/4/2025) với nội dung trọng tâm là quản lý đàn chó nuôi và tiêm phòng vắc xin triệt để cho đàn chó. Các địa phương tổ chức rà soát, thống kê chính xác số hộ nuôi và số chó, mèo trên địa bàn; yêu cầu các chủ hộ nuôi thực hiện nghiêm các quy định trong việc nuôi nhốt; tổ chức đợt cao điểm tiêm phòng vắc-xin dại cho đàn chó, mèo đảm bảo tỷ lệ tối thiểu 90% tổng đàn nuôi thực tế được tiêm và thường xuyên rà soát, bổ sung tiêm phòng cho các trường hợp phát sinh; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định pháp luật trong việc nuôi, quản lý chó, mèo...

Cùng với đó, tiếp tục tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân và hướng dẫn người dân chấp hành nghiêm quy định của pháp luật trong việc nuôi, quản lý chó, mèo và các loại động vật khác có nguy cơ gây bệnh, nhất là tiêm vắc-xin phòng, chống bệnh dại cho chó, mèo; thực hiện đầy đủ việc tiêm và điều trị dự phòng bệnh dại khi bị động vật, đặc biệt là chó, mèo cắn.

Tỉnh giao Sở NN&MT đẩy mạnh hướng dẫn, triển khai có hiệu quả các biện pháp phòng, chống bệnh dại ở động vật; giám sát, cảnh báo bệnh dại, nhất là tại các địa phương có nguy cơ cao; chủ động phối hợp với các đơn vị, địa phương rà soát, thực hiện nghiêm các quy định pháp luật liên quan đến nuôi, quản lý chó mèo, các loài động vật có nguy cơ gây bệnh dại; kiểm tra, đôn đốc công tác tiêm vắc-xin phòng bệnh dại tại các địa phương…

Bà Chu Thị Thu Thủy, Chi cục trưởng Chi cục chăn nuôi và thú y (Sở NN&MT) cho biết: Ngoài việc đôn đốc, triển khai, xây dựng kế hoạch, giao chỉ tiêu tiêm phòng, kiểm tra các địa phương thực hiện, chi cục tập trung triển khai xây dựng vùng an toàn dịch bệnh dại cấp xã. Năm 2024, thí điểm xây dựng tại Nam Khê (TP Uông Bí), năm nay phấn đấu xây dựng 4 vùng an toàn dịch bệnh dại. Cùng với đó, tiếp tục phối hợp chặt chẽ với ngành y tế trong giám sát, chia sẻ thông tin và thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống bệnh dại trên địa bàn.

Về phía Sở Y tế, tiếp tục nâng cao năng lực về sơ cấp cứu cho cán bộ y tế tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; công tác giám sát phòng chống bệnh dại cho cán bộ y tế dự phòng, y tế cơ sở và các điểm tiêm vắc-xin phòng dại, huyết thanh kháng dại cho người; phối hợp với các cơ quan truyền thông tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền đến cộng đồng về tính chất nguy hiểm của bệnh dại, các biện pháp phòng ngừa...

Hiện 13/13 địa phương trong tỉnh có điểm tiêm vắc-xin phòng dại công lập và tư nhân, đảm bảo đáp ứng nhu cầu của người dân trên địa bàn. CDC Quảng Ninh nỗ lực đôn đốc, hỗ trợ trực tiếp công tác triển khai tiêm kháng huyết thanh tại tất cả các địa phương; tập huấn hướng dẫn trực tiếp tại đơn vị, kết hợp hỗ trợ hướng dẫn tiêm trực tiếp tại phòng tiêm của CDC. Đến nay toàn tỉnh có 11 điểm tiêm kháng huyết thanh phòng dại tại 8 địa phương (Đông Triều, Hạ Long, Ba Chẽ, Móng Cái, Đầm Hà, Vân Đồn, Tiên Yên, Cô Tô). Trong đó Trung tâm Y tế huyện Đầm Hà và Trung tâm Y tế huyện Cô Tô mặc dù không được giao chỉ tiêu năm 2024, nhưng đã chủ động triển khai điểm tiêm huyết thanh kháng dại, đáp ứng nhu cầu cho người dân tại địa bàn và vùng lân cận.Việc tiếp cận của người dân với các thông tin truyền thông rộng rãi hơn và các điểm tiêm dịch vụ phát triển nhiều, thuận lợi cho việc tiếp cận với tiêm chủng phòng bệnh; ý thức, nhận thức trong bảo vệ sức khỏe của người dân ngày càng nâng cao.

Dự kiến trong tháng 3/2025, CDC Quảng Ninh tổ chức 14 lớp cho 659 học viên gồm cán bộ y tế và cán bộ thú y địa phương về công tác phòng chống bệnh dại trên người và động vật, trong đó tập trung hướng dẫn giám sát phòng chống bệnh dại trên người, công tác giám sát bệnh dựa vào sự kiện (EBS), công tác truyền thông nâng cao ý thức phòng chống bệnh dại trong trường học, cộng đồng và tập huấn kỹ năng tư vấn, chỉ định và tiêm huyết thanh, vắc xin phòng dại…

Giai đoạn 2017-2021 toàn tỉnh ghi nhận 7 trường hợp tử vong do bệnh dại. Giai đoạn 2022-2025 tỉnh đặt mục tiêu giảm 50% số người tử vong bị bệnh dại so với giai đoạn 2017-2021. Để đạt mục tiêu, các sở, ngành, địa phương đang tích cực chủ động triển khai đồng bộ các giải pháp đã đề ra.