Bức xúc vì Shopee, Tiktok Shop đồng loạt tăng phí

Từ ngày 1/4, Shopee và TikTok Shop đồng loạt tăng phí, hoa hồng lên tới 10%. Điều này đang khiến cộng đồng bán hàng online bức xúc vì cho rằng mức phí "cắt cổ", chưa kể các sàn này đang đẩy rủi ro từ việc khách trả hàng về cho người bán.

Tăng phí lên tới 10%, bỏ trợ giá vận chuyển

Theo thông báo từ Shopee, từ ngày 1/4 một số ngành hàng sẽ điều chỉnh tăng phí cố định lên tới 10%. Cụ thể, với phụ kiện điện tử, đồng hồ, vali, sàn thương mại điện tử này sẽ lấy hoa hồng 9% trên doanh thu, tăng gấp 3 lần so với trước.

Danh mục sản phẩm mẹ và bé cũng điều chỉnh từ 4% lên 9,5%, trong khi một số mặt hàng khác tăng từ 4% lên 10%. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng không đồng đều, bởi Shopee vẫn duy trì phí cố định thấp hơn (1,5-7%) cho các nhóm hàng điện tử, máy tính, di động.

Ngoài ra, trong chính sách mới người bán sẽ phải chịu chi phí vận chuyển trả hàng trong hai trường hợp: đơn trả hàng/hoàn tiền và đơn giao không thành công.

Trước đây, chi phí này sẽ được các nền tảng thương mại điện tử (TMĐT) hỗ trợ nếu không phải lỗi của sản phẩm hay người bán nhưng giờ đây sẽ do người bán chịu hoàn toàn, trừ khi họ đăng ký sử dụng dịch vụ PiShip - dịch vụ được Shopee gọi là một giải pháp giảm bớt gánh nặng chi phí - với mức phí 2.300 đồng/đơn (đã bao gồm VAT). Dịch vụ này giúp miễn phí vận chuyển trả hàng với giá trị miễn phí lên đến 500.000 đồng.

Trong khi đó, với TikTok Shop đưa ra phí hoa hồng trên nền tảng từ ngày 1/4 với các ngành hàng. Với nhóm điện máy, mức phí hoa hồng đối với nhà bán hàng thường tăng 1%; nhóm bán hàng mall tăng từ 0,2-1,5%.

Tương tự nhóm bán hàng thời trang, tạp hóa, sức khỏe, làm đẹp, mẹ và bé, nhà cửa, đời sống, mức phí hoa hồng cũng tăng từ 1-1,5%.

Không công bằng

Việc Shopee và Tiktok Shop đồng loạt tăng phí khiến nhiều người bán hàng online bức xúc. Họ cho rằng với chính sách mới, người bán hàng đang phải chịu thiệt lớn, bao nhiêu lãi đều bị các sàn này “nuốt’ hết.

Chị Lê Thị Vân (34 tuổi, Hà Nội), người nhà bán hàng online thâm niên hơn 5 năm chia sẻ, chính sách mới của các sàn TMĐT, đặc biệt là Shopee đang đẩy toàn bộ rủi ro từ việc khách 'bom' hàng hoặc trả hàng, hoàn tiền lại cho người bán.

Theo chị Vân, trước đây để thu hút các nhà bán hàng và người mua lên sàn, các sàn này đưa ra chính sách trợ giá. Giờ đây khi đã thu hút được lượng khách ổn định và có thói quen mua hàng TMĐT, đáng lý các sàn cần hỗ trợ người bán thì lại ‘quay xe’.

"Điều này là không công bằng, và buộc người bán nếu muốn có lãi sẽ phải tăng giá bán, ảnh hưởng đến sức mua của khách và khiến người bán hàng rơi vào thế khó", chị Vân bày tỏ.

Chị Trần Thị Thủy - một chủ shop bán hàng thời trang trên Shopee - đánh giá, nếu áp dụng chính sách này trong thời gian tới chắc chắn thị trường thương mại điện tử Việt Nam sẽ chứng kiến tỷ lệ người bán hàng online rời sàn nhiều nhất từ trước đến nay.

Giá vốn sản phẩm thời trang chiếm khoảng 50-60% doanh thu, cùng đó chi phí nhân công, mặt bằng, tiền lưu kho, rồi chụp ảnh, video… ngày càng đắt đỏ, ít nhất cũng hơn 20%.

“Việc Shopee hưởng hoa hồng lên tới 10% là quá cao. Chưa kể cơ quan thuế đang siết chặt việc thu thuế với người bán hàng online. Tỷ lệ hoa hồng cắt cổ sẽ khiến hầu hết các shop không chịu được nhiệt và có thể thua lỗ”, chị Thủy nói, và cho rằng, nếu không tối ưu được chi phí vận hành, nhân sự chắc chắn chị phải rời khỏi Shopee hoặc tìm kiếm các kênh bán hàng thay thế để tránh việc bị áp phí quá cao mà không có quyền lựa chọn.

Mới đây, góp ý về Dự thảo Luật Thương mại điện tử, Liên đoàn thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng hiện tại người bán hàng trên các sàn TMĐT phần lớn là hộ, cá nhân kinh doanh nhỏ. Họ có thể dễ bị áp đặt các chính sách bất lợi và mất khả năng thương lượng, như thay đổi điều khoản đột ngột, bị đình chỉ hoặc cấm mà không có lý do rõ ràng, hạn chế tiếp cận dữ liệu…

Các hành vi này có thể ảnh hưởng bất lợi với cá nhân kinh doanh nhỏ, đưa họ vào tình thế bị động và dần bào mòn nhiệt huyết kinh doanh của họ.

VCCI cho rằng, cần thiết kế chính sách để đảm bảo cân bằng quyền lợi giữa các chủ thể, trong đó có quy định bảo vệ người kinh doanh nhỏ lẻ trên nền tảng TMĐT. Việc này sẽ đảm bảo tính cạnh tranh trên thị trường TMĐT, thúc đẩy các doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh nhỏ tiếp tục gia nhập, hoạt động và phát triển trong nền kinh tế số.

Thống kê cho thấy, năm 2024 có 650.000 gian hàng trực tuyến trên các sàn TMĐT phát sinh đơn hàng trên thương mại điện tử. Doanh số của 5 sàn TMĐT hàng hoá phổ biến tại Việt Nam năm ngoái đạt 318.900 tỷ đồng.