Tuyển sinh đại học 2025: Vì sao điểm chuẩn tăng kỷ lục?

Sau khi Bộ GD-ĐT công bố phổ điểm các môn thi tốt nghiệp THPT 2025, nhiều trường ĐH dự báo điểm chuẩn năm nay sẽ giảm so với năm trước. Thế nhưng thực tế ngược lại.

Thống kê từ các trường ĐH như Bách khoa, Khoa học tự nhiên, Kinh tế - Luật, Quốc tế (ĐH Quốc gia TP.HCM), Công nghiệp TP.HCM, Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, Sài Gòn, Sư phạm TP.HCM... cho thấy điểm chuẩn có ngành tăng, ngành giảm so với 2024. Tuy nhiên số ngành có điểm chuẩn tăng chiếm số lượng nhiều hơn.

Hàng loạt ngành lập kỷ lục điểm chuẩn mới

Tại Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, hầu hết các ngành có điểm chuẩn tăng so với năm trước từ 0,5 - 3 điểm, đặc biệt là các ngành công nghệ. Riêng ngành sư phạm tiếng Anh đạt mức điểm chuẩn kỷ lục 29,57 - mức điểm chưa từng có trước đây ở trường ĐH này. Nhiều ngành khác ở trường ĐH này có điểm chuẩn trên 28.

Điểm chuẩn các ngành tăng và kỷ lục mới cũng được xác lập tại các trường ĐH Khoa học tự nhiên, Công nghệ thông tin, An Giang (ĐH Quốc gia TP.HCM). Trong đó ngành khoa học máy tính ở Trường ĐH Khoa học tự nhiên, tất cả các tổ hợp đều có điểm chuẩn từ 29,56 trở lên.

Riêng tổ hợp toán - lý - hóa điểm chuẩn lên đến 29,92. Như vậy nếu không có điểm ưu tiên, thí sinh đạt 9,97 điểm mỗi môn - mức điểm gần như tuyệt đối - vẫn rớt nguyện vọng 1.

Thấp hơn một chút nhưng ngành trí tuệ nhân tạo của Trường ĐH Công nghệ thông tin cũng lên đến 29,6 điểm - mức điểm chuẩn cao chưa từng có ở trường ĐH này. Không mạnh về khối ngành công nghệ thông tin nhưng Trường ĐH An Giang có hai ngành sư phạm có điểm chuẩn trên 29 điểm là toán và lịch sử. Đây cũng là mức điểm chuẩn kỷ lục ở trường ĐH này. Các ngành sư phạm khác cũng có điểm chuẩn tăng so với năm trước.

Tại Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM), ông Bùi Hoài Thắng, trưởng phòng đào tạo, cho biết khi bộ công bố phổ điểm, trường dự đoán điểm chuẩn năm nay có thể giảm nhưng kết quả đa số ngành có điểm chuẩn tăng, chỉ có ít ngành giảm điểm. Qua đó có thể thấy tuy điểm thi tốt nghiệp THPT giảm nhưng vẫn có những thí sinh rất giỏi đăng ký vào những ngành "hot".

Tương tự, ông Nguyễn Trung Nhân, trưởng phòng đào tạo Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM, cho biết khoảng 50% số ngành của trường có điểm chuẩn tăng so với năm 2024.

Ông Cù Xuân Tiến, trưởng phòng tuyển sinh và công tác sinh viên Trường ĐH Kinh tế - Luật (ĐH Quốc gia TP.HCM), cũng cho biết điểm chuẩn phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT của trường tăng, có 9 ngành từ 27 điểm trở lên.

Vì sao điểm chuẩn tăng?

Theo các trường ĐH Bách khoa, Tự nhiên, Kinh tế - Luật, Công nghiệp TP.HCM... số lượng nguyện vọng đăng ký của thí sinh năm nay tăng so với năm 2024. Điều này khiến điểm chuẩn tăng.

Tuy nhiên cũng có nhiều ý kiến cho rằng chính việc cộng điểm khuyến khích, cho quy đổi điểm IELTS, quy đổi tương đương giữa các phương thức mới là nguyên nhân chính đẩy điểm chuẩn tăng.

Ông Nguyễn Trung Nhân cho hay số nguyện vọng vào trường tăng gấp đôi. Số nguyện vọng vào Trường ĐH Kinh tế - Luật tăng 71%, Trường ĐH Khoa học tự nhiên tăng gấp đôi.

Bà Hoàng Thanh Tú, phó trưởng phòng thông tin - truyền thông Trường ĐH Khoa học tự nhiên, cho biết so với năm 2024, tổng nguyện vọng đăng ký vào trường đạt 60.849 (tăng khoảng 2 lần), kéo theo mặt bằng điểm chuẩn tăng ở nhiều ngành.

Bà Tú cho biết năm trước điểm chuẩn ngành khoa học máy tính chương trình tiên tiến đã là 28,5 năm nay tăng lên 29,92. Ngành này có khoảng 100 chỉ tiêu và chỉ tuyển thẳng thí sinh đạt giải nhất, nhì học sinh giỏi quốc gia.

"Điểm mới năm nay là việc trường cộng điểm cho thí sinh đạt giải các kỳ thi quốc tế; học sinh giỏi quốc gia, cấp tỉnh, olympic 30-4... từ 1 - 2 điểm. Do đó điểm chuẩn các ngành này tăng cao như vậy", bà Tú lý giải.

Tương tự, ông P., cán bộ tuyển sinh một trường ĐH tại TP.HCM, cho biết nhiều trường ĐH cho phép thí sinh quy đổi điểm IELTS thành điểm môn tiếng Anh trong tổ hợp xét tuyển. Tùy theo trường, mức điểm quy đổi phổ biến 5.0 IELTS được quy đổi thành 8 hoặc 9 điểm môn tiếng Anh, 5.5 - 6 quy đổi thành 9,5 điểm.

Thí sinh không xét tuyển tổ hợp có tiếng Anh thì được cộng 1 - 3 điểm tùy vào điểm IELTS. Đó là lý do đẩy điểm chuẩn các trường lên cao. "Thí sinh chỉ xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT, không có chứng chỉ IELTS sẽ bị thiệt", ông này nói.

Bên cạnh đó ông nhấn mạnh rằng chính việc quy đổi tương đương dựa vào bảng bách phân vị mới là nguyên nhân chính đẩy điểm chuẩn phương thức điểm thi tốt nghiệp THPT lên cao chót vót.

Ông phân tích điểm thi tốt nghiệp THPT chỉ có một trong khi điểm học bạ có thể không phản ánh đúng thực lực học sinh, điểm đánh giá năng lực có thể thi nhiều lần. Theo quy định năm nay điểm thi các phương thức khác phải quy đổi tương đương về thang điểm 30 với điểm thi tốt nghiệp THPT là cơ sở tham chiếu.

"Mỗi trường một công thức quy đổi khác nhau. Dựa vào bảng bách phân vị toàn quốc để xây dựng công thức quy đổi cho mình sẽ không chính xác vì không có căn cứ khoa học. Hơn nữa, khi xây dựng công thức, mỗi trường đưa ra các trọng số khác nhau dẫn đến kết quả quy đổi khác nhau.

Từ điểm chuẩn các trường có thể thấy, trường nào sử dụng nhiều phương thức thì điểm chuẩn phương thức điểm thi tốt nghiệp THPT sẽ cao, trường nào chỉ sử dụng một phương thức điểm thi tốt nghiệp, điểm chuẩn thấp - đơn cử như các trường Y dược, Luật TP.HCM.

Như vậy có thể thấy thí sinh chỉ xét điểm thi tốt nghiệp THPT sẽ bị thiệt thòi khi điểm quy đổi từ các phương thức khác cao dẫn đến điểm chuẩn xét điểm thi tốt nghiệp THPT tăng lên", ông P. phân tích.

Mở rộng thi đánh giá năng lực, siết tuyển học bạ

Ông Đỗ Văn Dũng, nguyên hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, cho rằng các trường phía Nam những năm qua tăng dần chỉ tiêu cho các phương thức ngoài điểm thi tốt nghiệp THPT, trong đó có đánh giá năng lực và học bạ.

Năm nay quy đổi dựa vào bách phân vị để xếp hạng học bạ tương đối, nhưng phương thức này vẫn chưa đủ chính xác và thực chất vì học bạ dễ bị "làm đẹp" hoặc không phản ánh năng lực thực tế.

Từ đó ông Dũng cho rằng nguyên nhân điểm chuẩn ở các trường ĐH phía Nam tăng cao năm 2025 là vì tỉ lệ chỉ tiêu dành cho học bạ, xét tuyển thẳng và đánh giá năng lực nhiều, từ đó tạo áp lực cạnh tranh và đẩy điểm chuẩn lên mức cao.

Tuy nhiên, đằng sau đó là những bất lợi khi học sinh vùng khó khăn bị hạn chế tiếp cận đánh giá năng lực, trong khi phương thức học bạ mang lại đầu vào kém chất lượng, gây khó khăn lâu dài cho đào tạo.

"Để khắc phục, cần mở rộng địa điểm thi đánh giá năng lực toàn quốc, siết chặt xét tiêu chí học bạ và cân bằng chỉ tiêu để đảm bảo công bằng xã hội", ông Dũng đề xuất.

Trong khi đó ông P. cho rằng vẫn nên phân chỉ tiêu cho từng phương thức và trường ĐH phải lý giải thuyết phục số chỉ tiêu cho từng phương thức. Không sử dụng bách phân vị để quy đổi vì thiếu khoa học và mất công bằng.