Tự động hóa trong dây chuyền sản xuất than

Những năm gần đây, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) tập trung chiến lược "3 hóa" (cơ giới hóa, tự động hóa và tin học hóa), trong đó, tự động hóa là mục tiêu hàng đầu TKV đang ứng dụng, nhân rộng tại các đơn vị. Đây được xem là bước đi quan trọng giúp hiện đại hóa các dây chuyền sản xuất than, góp phần nâng cao năng suất lao động và giảm thiểu sức lao động thủ công.

Tự động hóa đang được TKV triển khai mạnh mẽ tại nhiều đơn vị thành viên, giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, đảm bảo an toàn lao động và nâng cao hiệu quả kinh tế. Điển hình, Công ty Tuyển Than Cửa Ông - một trong những đơn vị chủ lực của Tập đoàn, đã và đang ứng dụng công nghệ tự động hóa trong các khâu sàng tuyển, chế biến than.

Tại Công ty Tuyển Than Cửa Ông, Phân xưởng Tuyển Than 2 là một trong những đơn vị tiên phong trong ứng dụng tự động hóa. Đây là phân xưởng sàng tuyển, chế biến than chủ lực của Công ty, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và sản lượng than cung cấp ra thị trường. Theo kế hoạch năm 2025, Phân xưởng Tuyển Than 2 sàng tuyển hơn 5,6 triệu tấn than nguyên khai, trong đó sản lượng than sạch sau sàng tuyển đạt trên 3,9 triệu tấn. Trong 2 tháng đầu năm 2025, Phân xưởng đã chế biến được hơn 380.000 tấn than các loại, cho thấy sự ổn định và hiệu quả trong vận hành dây chuyền sản xuất.

Một trong những yếu tố giúp Phân xưởng đạt được kết quả này là nhờ hệ thống điều khiển và tự động hóa nhà máy Tuyển Than 2. Trước đó, giai đoạn 1 của hệ thống điều khiển và tự động hóa 50 tuyến băng phục vụ tuyển rửa than các loại đã được Công ty Tuyển Than Cửa Ông đầu tư.

Để nâng cấp hệ thống, đáp ứng sản xuất cuối tháng 7/2024, Công ty tiếp tục đâu tư hệ thống điều khiển và tự động hóa nhà máy Tuyển Than 2 (giai đoạn 2) với kinh phí hơn 94 tỷ đồng. Hiện hệ thống này đang chạy thử chuẩn bị đưa vào sử dụng. Khi đưa vào hoạt động, hệ thống này không chỉ giúp tiết kiệm nhân công mà còn tối ưu hóa quy trình quản lý, điều hành sản xuất. Nhờ vào công nghệ hiện đại, việc giám sát và điều phối sản xuất trở nên chính xác hơn, giảm thiểu tối đa các rủi ro vận hành và nâng cao chất lượng sản phẩm đầu ra.

Ông Phạm Thanh Tùng, Quản đốc Phân xưởng Tuyển Than 2, cho biết: Việc ứng dụng hệ thống điều khiển và tự động hóa tại phân xưởng ngày càng cải thiện đáng kể năng suất lao động. Không chỉ giảm bớt áp lực công việc cho công nhân mà còn giúp việc điều hành sản xuất thuận lợi hơn, giảm đầu mối công việc, tăng độ chính xác trong giám sát chất lượng than. Đây là một bước tiến lớn trong hiện đại hóa ngành than. Bên cạnh đó, hệ thống tự động hóa còn giúp tiết kiệm chi phí nhân công, giảm thiểu các yếu tố tác động đến môi trường lao động, đảm bảo an toàn cho công nhân trong quá trình vận hành máy móc. 

Trong thời gian tới, TKV tiếp tục đẩy mạnh chiến lược "3 hóa", trong đó trọng tâm là tự động hóa nhằm nâng cao hơn nữa năng suất lao động và hiệu quả sản xuất. Các giải pháp công nghệ tiên tiến được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi, không chỉ tại Tuyển Than Cửa Ông mà còn tại nhiều đơn vị khác trong Tập đoàn.

Đối với các doanh nghiệp sàng tuyển, chế biến than, TKV tự động hóa tối đa công đoạn giám sát thông số công nghệ chính; tự động điều khiển chế độ làm việc của các thiết bị cơ điện trong dây chuyền. Đặc biệt, để nâng cao hệ số an toàn trong khai thác, TKV đã đầu tư các hệ thống vận hành thiết bị băng tải, hệ thống trạm điều khiển tập trung, sử dụng hệ thống quản lý khí mỏ, hầm bơm nước, trạm quạt gió chính, trạm dung dịch nhũ hóa, trạm nén khí cố định, hệ thống cửa gió tự động, quản lý nhân lực ra vào lò, hệ thống đo đếm phương tiện kho bãi, cấp phát nhiên liệu, quan trắc môi trường tự động…

Việc ứng dụng tự động hóa không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm bớt sự phụ thuộc vào lao động thủ công mà còn hướng tới một nền công nghiệp khai khoáng hiện đại, bền vững và hiệu quả. Đây là bước đi tất yếu giúp TKV vượt qua khó khăn, ổn định sản xuất, kinh doanh trong giai đoạn tới.