TKV: Chăm lo đời sống, việc làm cho người lao động

Trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng cạnh tranh khốc liệt, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đang tập trung thu hút lực lượng lao động nòng cốt. Bằng nhiều giải pháp, từ cải thiện điều kiện làm việc, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, đến cơ chế đãi ngộ và phát triển nghề nghiệp, TKV đang cho thấy sự thành công trong việc "giữ chân" người lao động, hướng tới phát triển bền vững.

Giải pháp thu hút, "giữ chân" thợ lò

Sau hơn 25 năm khai thác lộ thiên, Công ty CP Than Núi Béo là đơn vị duy nhất trong TKV chuyển sang khai thác hầm lò. Đây là sự kiện lớn, đòi hỏi đội ngũ lao động có tay nghề cao và công nghệ hiện đại đáp ứng yêu cầu sản xuất, một bước ngoặt quan trọng về công nghệ. Tuy nhiên, bước chuyển này cũng đặt ra thách thức không nhỏ trong công tác tuyển dụng và giữ chân thợ lò.

Trong bối cảnh nghề mỏ không còn là lựa chọn hấp dẫn với nhiều nam thanh niên, việc xây dựng được một đội ngũ thợ lò đủ về số lượng, mạnh về chất lượng không chỉ là bài toán nhân lực, mà còn là bài toán chiến lược dài hơi với Than Núi Béo. Nhận thức rõ điều này, Đảng bộ công ty xác định công tác thu hút thợ lò là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng.

Một trong những điểm nổi bật là Than Núi Béo tiên phong thực hiện chủ trương “3 hóa” (cơ giới hóa, tự động hóa, tin học hóa trong khai thác hầm lò) nhằm cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động. Công ty chú trọng đầu tư hạ tầng phục vụ đời sống thợ lò với hàng loạt công trình hiện đại, thiết thực như: Nhà ăn tự chọn khang trang, nhà chờ xe đầy đủ tiện nghi, sân thể thao đa năng, hệ thống tàu điện song loan đưa đón công nhân ra vào lò… Những công trình này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người lao động, mà còn thể hiện sự quan tâm sâu sắc, tạo cảm giác gắn bó đối với thợ lò của đơn vị.

Đặc biệt, để giải quyết nhu cầu về chỗ ở cho công nhân, công ty đang chuẩn bị khởi công dự án chung cư tập thể dành riêng cho thợ lò với tổng mức đầu tư 300 tỷ đồng. Công trình được xây dựng gần khu khai trường, tạo điều kiện thuận tiện tối đa cho việc đi lại, sinh hoạt của người lao động, dự kiến đáp ứng chỗ ở cho khoảng 500 người. Trong thời gian chờ dự án hoàn thiện, công ty triển khai chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà 400.000-600.000 đồng/người/tháng, giúp lao động yên tâm bám nghề, bám mỏ.

Không chỉ đầu tư điều kiện vật chất, Than Núi Béo còn chú trọng công tác tư tưởng, ổn định tinh thần cho lực lượng thợ lò trẻ. Đảng ủy công ty thường xuyên tổ chức nắm bắt tâm tư, tình cảm của công nhân mới vào nghề, tổ chức các hoạt động giao lưu, tuyên truyền, giúp thợ trẻ trực tiếp chứng kiến thành quả lao động, sự trưởng thành của những người đi trước. Từ đó, hun đúc thêm niềm tin, động lực để họ kiên trì, gắn bó với nghề mỏ.

Thực tế cho thấy, khi điều kiện làm việc được cải thiện, thu nhập ổn định, đời sống được chăm lo, thợ lò thường gắn bó lâu dài với đơn vị. Thợ lò Hoàng Công Dương, 16 năm tuổi nghề, trong đó có 8 năm làm việc tại Than Núi Béo, hiện có mức thu nhập bình quân hơn 35 triệu đồng/tháng, cho biết: Nghề mỏ đặc thù vất vả, nhưng nhờ được công ty quan tâm cải thiện điều kiện làm việc, lương thưởng ổn định, thợ mỏ chúng tôi yên tâm bám trụ. Có thu nhập ổn định, có chỗ dựa, mình càng phải gắn bó, làm việc trách nhiệm hơn để lo cho gia đình và cùng đơn vị phát triển.

Theo thống kê, tại Công ty CP Than Núi Béo số lượng thợ lò bỏ việc chủ yếu rơi vào nhóm mới vào nghề, còn thợ có thâm niên, thu nhập ổn định thì tỷ lệ nghỉ việc rất thấp. Nhiều thợ lò ở Than Núi Béo hiện đạt thu nhập 30-45 triệu đồng/tháng, không ít người có mức thu nhập trên 50 triệu đồng/tháng. Điều này cho thấy nghề thợ lò vẫn có sức hút riêng nếu được tổ chức tốt và chăm lo đúng mức. Chủ trương đẩy mạnh cơ giới hóa, cải thiện điều kiện làm việc, nâng thu nhập ở Than Núi Béo đang tạo được sức hút để giữ chân thợ lò.

Trong bối cảnh công việc thợ lò ngày càng vất vả, đặc thù đòi hỏi thể lực cao và làm việc trong điều kiện khắc nghiệt, Công ty Than Khe Chàm đã triển khai nhiều chính sách thiết thực nhằm thu hút người lao động, nhất là đội ngũ thợ lò. Hiện công ty có hơn 3.200 lao động, trong đó trên 1.500 thợ lò. Các chính sách từ lương thưởng, đời sống, đến phương tiện đi lại đã góp phần tạo dựng niềm tin, giúp công nhân yên tâm gắn bó lâu dài với nghề mỏ.

Một điểm nổi bật trong chính sách chăm lo người lao động của Công ty Than Khe Chàm là tổ chức xe đưa đón công nhân. Mỗi ngày có khoảng 57 chuyến xe đưa đón gần 1.820 lượt người từ nơi ở đến nơi làm việc và ngược lại. Đặc biệt, công ty bố trí 12 chuyến xe giường nằm phục vụ công nhân ở các xã miền núi, như: Bình Liêu, Ba Chẽ, Đầm Hà… giúp người lao động nghỉ ngơi thoải mái, đảm bảo sức khỏe trước và sau ca làm việc.

Anh Lương Minh Lâm, công nhân Công trường Đào lò 3, Công ty Than Khe Chàm, chia sẻ: 15 năm nay tôi đi làm bằng xe của công ty, 4 năm gần đây được đi xe giường nằm rất thoải mái. Mỗi ngày đi và về gần 4 tiếng, nếu không có xe thì không thể đảm bảo sức khỏe để làm việc được. Chính sách xe đưa đón không chỉ hỗ trợ người lao động hiện tại, mà còn góp phần thu hút lao động vùng sâu, vùng xa đến với Khe Chàm.

Cùng với phương tiện đi lại, chính sách tiền lương cũng là yếu tố then chốt tạo động lực làm việc. Trong 6 tháng đầu năm 2025, tiền lương bình quân tại Công ty Than Khe Chàm đạt hơn 23,5 triệu đồng/người/tháng. Công ty thường xuyên rà soát, điều chỉnh đơn giá, định mức tiền lương phù hợp với thực tế sản xuất, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người lao động.

Ngoài ra, công ty cũng đặc biệt chú trọng cải thiện điều kiện làm việc trong lò với hệ thống vận tải người và vật liệu, thiết bị dập bụi, cùng chế độ khám sức khỏe định kỳ, khám bệnh nghề nghiệp. Khu tập thể dành cho công nhân được xây dựng khang trang, đầy đủ tiện nghi với nhà 5 tầng có thang máy, điều hòa, wifi, nước lọc... Chế độ “ăn đầu ca” sang “ăn cuối ca” theo đề xuất của người lao động để đảm bảo đủ năng lượng khi kết thúc ca làm việc. Vào dịp lễ, tết, công ty tổ chức xe miễn phí đưa đón công nhân về quê, tạo sự gắn kết giữa người lao động với đơn vị.

Không chỉ chăm lo đời sống vật chất, công ty còn quan tâm đến tinh thần của người lao động. Trong Tháng Công nhân năm 2025, Than Khe Chàm tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa, như: Thăm hỏi người lao động mắc bệnh hiểm nghèo, hỗ trợ các đơn vị khó khăn, tổ chức bữa cơm công đoàn cho hơn 3.000 người, phát động các phong trào thể thao, biểu dương người lao động có thu nhập cao, thành tích tốt... Các hoạt động nhân văn như gặp mặt con CBCNV bị khuyết tật, hỗ trợ gia đình khó khăn cũng được duy trì, lan tỏa tinh thần đoàn kết, sẻ chia trong nội bộ.

Từ đầu năm đến nay, Công ty Than Khe Chàm đã tiếp nhận 129 lao động mới, trong đó có 83 thợ lò. Quá trình tuyển dụng được thực hiện chặt chẽ, từ khâu khám sức khỏe, kiểm tra tay nghề đến đánh giá kỷ luật, kỹ năng, đáp ứng nhu cầu công việc hiện nay. Những chính sách đồng bộ, nhân văn và phù hợp đã giúp Than Khe Chàm tạo dựng môi trường làm việc ổn định, giàu tính gắn kết, từng bước xây dựng hình ảnh một doanh nghiệp trách nhiệm, tạo dựng niềm tin và trở thành nơi người thợ mỏ yên tâm gắn bó lâu dài.

Để người lao động yên tâm gắn bó

Những năm qua, TKV khẳng định vai trò tiên phong trong việc chăm lo, cải thiện điều kiện làm việc và nâng cao đời sống cho người lao động. Đó không chỉ là trách nhiệm mà còn là kim chỉ nam trong chiến lược phát triển bền vững của Tập đoàn, với mục tiêu tạo dựng môi trường làm việc an toàn, văn minh và nhân văn, góp phần thu hút, giữ chân đội ngũ lao động.

Việc thực thi dân chủ ở cơ sở trong doanh nghiệp luôn được TKV coi trọng. Thông qua các cuộc đối thoại định kỳ, hàng nghìn lượt lao động đã có cơ hội bày tỏ tâm tư, nguyện vọng và đóng góp ý kiến về chế độ, chính sách, quy chế của đơn vị. Từ năm 2020 đến nay, Công đoàn TKV tổ chức 552 hội nghị người lao động các cấp, lấy tín nhiệm hơn 20.000 lượt cán bộ quản lý và sửa đổi, bổ sung 445 bản thỏa ước lao động tập thể. Đặc biệt, thỏa ước tập thể cấp Tập đoàn hiện nay có 12 điểm có lợi hơn cho người lao động.

Những nỗ lực này góp phần không nhỏ trong việc xây dựng môi trường làm việc hài hòa, tiến bộ và ổn định tâm lý người lao động trước những biến động của thị trường lao động và áp lực chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng. Không chỉ tổ chức đối thoại, TKV còn tiên phong chăm lo phúc lợi, đời sống tinh thần cho người lao động với các chương trình như “Tết thợ mỏ”, hàng chục nghìn suất quà, hỗ trợ đi lại và hàng nghìn tỷ đồng được chi cho dịp lễ, tết, góp phần vun đắp sự gắn bó, tự hào với nghề.

Công đoàn TKV còn phối hợp tổ chức cho gần 320.000 lượt người lao động đi tham quan, nghỉ dưỡng; triển khai hiệu quả chương trình "Phúc lợi thợ mỏ" và chăm sóc sức khỏe thông qua điều dưỡng, phục hồi chức năng. Hàng trăm ngôi nhà được xây dựng hoặc sửa chữa từ các chương trình “Mái ấm Công đoàn”, “Nhà ở cho người lao động diện chính sách” đã hiện thực hóa ước mơ an cư của nhiều công nhân lao động. Bên cạnh đó, các hoạt động như hỗ trợ nữ công nhân khó khăn, tuyên dương con công nhân học giỏi, tôn vinh gia đình thợ mỏ tiêu biểu… đã góp phần tạo nên một mạng lưới hỗ trợ vững chắc, hướng đến mục tiêu phát triển toàn diện con người.

Ông Lê Thanh Xuân, Chủ tịch Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam, cho biết: Song song với chính sách phúc lợi, các phong trào thi đua yêu nước và sản xuất cũng được tổ chức bài bản, rộng khắp. Phong trào “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”, “Thợ mỏ sáng tạo”, “Doanh nghiệp vì người lao động” trở thành động lực giúp người lao động phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, nâng cao hiệu suất và thu nhập. Những phong trào này không những mang lại hiệu quả thiết thực về sản xuất kinh doanh mà còn củng cố văn hóa doanh nghiệp đặc trưng của TKV. Đặc biệt, các phong trào thi đua được gắn với quá trình chuyển đổi số, cơ giới hóa, tự động hóa và ứng dụng công nghệ, qua đó nhân rộng nhiều gương điển hình, tạo động lực và lan tỏa tinh thần thi đua trong toàn Tập đoàn. Công đoàn TKV đổi mới tuyên truyền, ứng dụng công nghệ để lắng nghe, nắm bắt tư tưởng, kịp thời hỗ trợ người lao động, nhất là trong dịch bệnh, thiên tai, góp phần củng cố niềm tin và giữ vững ổn định tâm lý.

Nhằm giữ chân thợ lò, TKV cũng quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở vật chất phục vụ đời sống công nhân. Hiện nay, 14 đơn vị khai thác hầm lò trong TKV đã đầu tư xây dựng 25 khu nhà tập thể, chung cư công nhân, đáp ứng nhu cầu chỗ ở cho hơn 6.800 người. Thời gian tới, ngành Than tiếp tục khởi công xây dựng nhà ở công nhân tại các mỏ Khe Chàm, Thống Nhất, Hà Lầm, Hòn Gai… nhằm cải thiện điều kiện sinh hoạt, góp phần thu hút và ổn định lực lượng lao động.

Giai đoạn 2020-2025, tổng doanh thu toàn Tập đoàn đạt 820.630 tỷ đồng; tổng lợi nhuận trước thuế 34.008 tỷ đồng; nộp NSNN 120.326 tỷ đồng. Năng suất lao động, tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 7,8%/năm. Tiền lương bình quân người lao động năm 2020 là 13,83 triệu đồng/người/tháng, đến năm 2024 tăng lên 18,56 triệu đồng/người/tháng.

Tuy vậy, TKV cũng thẳng thắn nhìn nhận vẫn còn những thách thức như áp lực cạnh tranh lao động, chuyển dịch nghề nghiệp do xu thế chuyển đổi năng lượng, cùng tâm lý e ngại của lao động trẻ với nghề mỏ. Trước thực tế đó, Công đoàn TKV đặt ra nhiều giải pháp trọng tâm trong thời gian tới, như nâng cao chất lượng thỏa ước lao động tập thể, cải thiện nhà ở, điều kiện sinh hoạt, tiếp tục đổi mới phong trào thi đua và đào tạo nâng cao kỹ năng, nhận thức cho người lao động. Mục tiêu không chỉ là đảm bảo quyền lợi mà còn xây dựng hình ảnh người thợ mỏ tiên phong, bản lĩnh và sáng tạo trong thời đại mới.