Tăng cường quản lý, giảm thiểu rác thải nhựa

Thời gian qua, các cấp ngành trong tỉnh tăng cường quản lý chất thải nhựa trên địa bàn, đẩy mạnh tuyên truyền, tạo sự lan tỏa sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân.

Triển khai thực hiện Chương trình “Vịnh Hạ Long không rác thải nhựa”, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã tổ chức ký kết hợp đồng với tàu và hợp đồng quản lý hoạt động kinh doanh dịch vụ trên Vịnh Hạ Long, trong đó có các điều khoản cam kết không kinh doanh chất thải nhựa một lần; duy trì việc thu gom rác thải trên vịnh thường xuyên và triển khai các đợt cao điểm ra quân thu gom rác (bè tre, phao xốp, túi nilon…) đặc biệt là sau các đợt mưa bão. Tổ chức giám sát, tuyên truyền khách du lịch để lại các sản phẩm từ nhựa dùng 1 lần trước khi qua cổng soát vé tại các cảng tàu và điểm tham quan trên vịnh; các điểm dịch vụ trên vịnh cơ bản không còn kinh doanh các sản phẩm từ nhựa dùng 1 lần. Đến nay, giảm 94% lượng phao xốp trên các công trình nổi của các tổ chức cá nhân có hoạt động kinh doanh, dịch vụ du lịch trên Vịnh; giảm 90% rác thải nhựa dùng 1 lần phải thu gom tại các điểm tham quan trên vịnh.

Cùng với đẩy mạnh tuyên truyền, các chế tài xử lý vi phạm được tăng cường. Cuối tháng 5/2025, khi phát hiện tàu du lịch có hành vi để khách du lịch đi trên phương tiện mang theo và sử dụng các sản phẩm từ nhựa dùng một lần khó phân huỷ khi tham quan vịnh Hạ Long, Ban Quản lý vịnh Hạ Long đã tạm dừng thực hiện hợp đồng về neo đậu, hoạt động tại các cảng, bến, vùng nước trên Vịnh Hạ Long (gồm cả vịnh Bái Tử Long) đối với tàu du lịch này trong thời gian 7 ngày (kể từ ngày 24/5 đến hết ngày 30/5/2025). Việc xử lý vi phạm không chỉ răn đe mà còn là hành động cần thiết để bảo vệ hình ảnh và hệ sinh thái của vịnh Hạ Long trước mối nguy từ rác thải nhựa, ô nhiễm môi trường.

Tại huyện Cô Tô, tiếp tục thực hiện Đề án Huyện Cô Tô không rác thải nhựa giai đoạn 2022-2025, trong đó đã quyết liệt triển khai quy định du khách không mang chai nhựa, túi nilon, các vật liệu có nguy cơ ô nhiễm môi trường khi đi du lịch tại Cô Tô; tăng cường tuyên truyền về tác hại của rác thải nói chung, rác thải nhựa nói riêng đối với phát triển du lịch của huyện; duy trì dọn vệ sinh toàn huyện vào thứ 5 hằng tuần; sửa đổi, bổ sung hương ước, quy ước ở các thôn/khu phố; triển khai ký cam kết đối với 100% nhà hàng, khách sạn, các tiểu thương tại trung tâm thương mại, các hộ dân... 

Các phong trào, mô hình về bảo vệ môi trường, phòng chống rác thải nhựa cũng được các hội, đoàn thể trên địa bàn tích cực triển khai. Tiêu biểu, Hội Nông dân tỉnh tiếp tục phát huy các mô hình, câu lạc bộ nông dân gắn với bảo vệ môi trường, phân loại chất thải rắn tại nguồn như: “Nói không với túi nilon và rác thải nhựa”; “Thu gom, phân loại và xử lý rác thải, chất thải thành phân bón tại nguồn”; “Thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật”, “Đẹp nhà, sạch đường, sạch đồng ruộng”… Hội LHPN xây dựng, duy trì hoạt động có hiệu quả nhiều mô hình, phong trào như Mô hình biến rác thành tiền, phong trào "Ngày Chủ nhật xanh", mô hình tái chế rác thải nhựa thành các sản phẩm có giá trị kinh tế…

Các hoạt động tuyên truyền tiếp tục được các cấp, ngành, địa phương quan tâm chỉ đạo thực hiện, qua đó góp phần nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp về phòng, chống rác thải nhựa. 100% cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan tổ chức hội chính trị - xã hội tiếp tục hưởng ứng phong trào phòng, chống rác thải nhựa, không sử dụng đồ nhựa dùng một lần như cốc nhựa, đĩa nhựa, chai nhựa dùng 1 lần trong các cuộc họp, hội nghị. Tại các cơ sở sản xuất kinh doanh đã triển khai nhiều giải pháp giảm thiểu sử dụng nhựa. Điển hình là Tổng công ty Than Đông Bắc đã lồng ghép nội dung phòng chống rác thải nhựa vào quy định hoạt động của cơ quan, quy định bảo vệ môi trường của Tổng công ty. Đến nay, 100% các cơ quan đơn vị trong Tổng công ty sử dụng khay ăn bằng inox thay cho khay ăn bằng nhựa; đa số các đơn vị đã sử dụng hộp cơm bằng inox (cặp lồng) để đưa cơm ca công nhân thay cho cốc nhựa, hộp nhựa dùng một lần. Đã thực hiện chuyển đổi việc dùng các túi, hộp đựng tài liệu tại văn phòng bằng chất liệu bìa cacton và bìa giấy…

Tỉnh cũng tăng cường triển khai các hoạt động hợp tác quốc tế, phát triển ứng dụng khoa học, thúc đẩy sản xuất vật liệu thay thế, tái sử dụng chất thải nhựa.

Rác thải nhựa phát sinh từ những hoạt động diễn ra hằng ngày của đời sống xã hội gây ra những hậu quả nặng nề cho môi trường. Bên cạnh sự vào cuộc của các cấp, ngành, để phong trào "chống rác thải nhựa" lan tỏa trong đời sống, thật sự bền vững cần tiếp tục có sự chung tay, quyết tâm góp sức của cả cộng đồng, xã hội.