Phát triển các cụm công nghiệp gắn với chuỗi giá trị công nghệ cao

Quảng Ninh xác định phát triển công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghệ sạch và thân thiện môi trường là hướng đi ưu tiên. Bên cạnh các khu công nghiệp quy mô lớn, tỉnh đặc biệt chú trọng thu hút doanh nghiệp đầu tư hạ tầng các cụm công nghiệp (CCN), coi đây là giải pháp then chốt để mở rộng sản xuất, tạo động lực tăng trưởng. Song song với đó, tỉnh cũng đẩy mạnh hỗ trợ giải phóng mặt bằng, cải cách thủ tục hành chính, từng bước hình thành hệ thống CCN đồng bộ, hiện đại, góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp bền vững.

Ngay sau lễ khởi công vào tháng 6/2025, Cụm công nghiệp Yên Than (xã Yên Than) đã được chủ đầu tư là Công ty CP Xuất nhập khẩu Quốc tế Tân Đại Dương khẩn trương triển khai các hạng mục xây dựng hạ tầng kỹ thuật. Với quy mô gần 48ha, tổng vốn đầu tư gần 600 tỷ đồng, CCN Yên Than có vị trí thuận lợi khi giáp tuyến đường nối Quốc lộ 4B và Quốc lộ 18C, dễ dàng kết nối liên vùng và liên kết chuỗi sản xuất. Dự án được định hướng xây dựng hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, vừa đáp ứng yêu cầu di dời các cơ sở tiểu thủ công nghiệp ra khỏi vùng quy hoạch đô thị nhằm giảm thiểu ô nhiễm, vừa tạo mặt bằng thu hút các ngành sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, logistics, chế biến nông - lâm sản.

Chủ đầu tư cam kết, trong vòng 6 tháng kể từ ngày khởi công sẽ huy động tối đa nhân lực, vật lực, phương tiện, thiết bị để cơ bản hoàn thành toàn bộ các hạng mục hạ tầng. Khi đi vào hoạt động, CCN Yên Than dự kiến sẽ đáp ứng nhu cầu cho khoảng 250 doanh nghiệp thứ cấp, tạo việc làm ổn định cho trên 2.000 lao động địa phương, qua đó mở ra dư địa phát triển mới cho khu vực miền Đông Quảng Ninh.

Đây là dự án CCN thứ hai mà Công ty CP Xuất nhập khẩu Quốc tế Tân Đại Dương triển khai trong năm 2025. Trước đó, ngày 18/1, doanh nghiệp đã khởi công CCN Đông Mai (phường Đông Mai) với diện tích 16ha, tổng vốn đầu tư gần 300 tỷ đồng, thời gian hoạt động 50 năm. CCN Đông Mai sở hữu vị trí chiến lược khi nằm ngay cửa ngõ kết nối với cao tốc Hạ Long - Hải Phòng và gần các CCN, KCN lớn như Bắc Tiền Phong, Sông Khoai. Đây là lợi thế quan trọng để hình thành chuỗi sản xuất liên kết, tận dụng hiệu quả hạ tầng khu vực, đồng thời tạo sức hút với các ngành chế biến thực phẩm, giày dép, gỗ, khí công nghiệp, dược liệu, gia công kim loại…

Không chỉ vậy, CCN Đông Mai còn đóng vai trò là địa điểm di dời các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, gây ô nhiễm hoặc không phù hợp quy hoạch đô thị, góp phần xây dựng mô hình sản xuất tập trung, hiện đại và thân thiện môi trường. Hiện hạ tầng CCN đã hoàn thành khoảng 50% khối lượng; dự kiến từ quý IV/2025, cụm công nghiệp này sẽ bắt đầu đón các nhà đầu tư thứ cấp.

Việc đồng loạt triển khai hai dự án CCN Yên Than và Đông Mai không chỉ khẳng định quyết tâm của doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, mà còn cho thấy chủ trương nhất quán của Quảng Ninh trong phát triển hệ thống CCN đồng bộ, hiện đại, bền vững. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để mở rộng không gian sản xuất tập trung, thu hút nhiều ngành nghề giá trị gia tăng cao, tạo thêm việc làm và thu nhập cho người dân, đồng thời góp phần thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh.

Không chỉ tập trung cho các dự án mới, nhiều CCN đã đi vào hoạt động tại Quảng Ninh thời gian qua cũng khẳng định hiệu quả rõ rệt. Tiêu biểu là CCN Nam Sơn (xã Ba Chẽ), sau khi hoàn thành giai đoạn 1 vào cuối năm 2017 đã thu hút 7 nhà đầu tư thứ cấp, đạt tỷ lệ lấp đầy 87%. Theo chủ đầu tư, giai đoạn 2 của CCN Nam Sơn đã hoàn tất thủ tục đầu tư và giải phóng mặt bằng, sẵn sàng triển khai mở rộng thêm 14ha để đáp ứng nhu cầu sản xuất, đồng thời tạo dư địa phát triển công nghiệp lâu dài cho địa phương.

Giai đoạn 2021-2024, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo của Quảng Ninh tăng trưởng bình quân trên 22%/năm, chiếm hơn 12% GRDP của tỉnh. Đóng góp trong bức tranh tăng trưởng đó, hệ thống CCN không chỉ mở rộng không gian sản xuất tập trung, tạo thêm hàng nghìn việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, mà còn giúp di dời các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ ra khỏi khu dân cư, giảm thiểu ô nhiễm, thúc đẩy mô hình công nghiệp xanh, hiện đại.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư, tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo các địa phương hỗ trợ tối đa trong công tác giải phóng mặt bằng, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian cấp phép, đồng thời triển khai nhiều chính sách ưu đãi về đất đai, thuế. Cùng với đó, tỉnh tập trung phát triển hạ tầng logistics, gắn kết các CCN với hệ thống cao tốc, cảng biển, sân bay và các khu công nghiệp lớn, tạo chuỗi sản xuất và cung ứng khép kín.

Yếu tố môi trường cũng được đặt lên hàng đầu, với yêu cầu xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung và ứng dụng công nghệ sạch, thân thiện môi trường, hướng tới hình thành các CCN xanh, hiện đại, phù hợp với định hướng phát triển bền vững. Những nỗ lực này đang giúp diện mạo hạ tầng công nghiệp Quảng Ninh ngày càng khởi sắc. Các CCN không chỉ thu hút thêm nhiều nhà đầu tư, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động, mà còn góp phần xây dựng mô hình sản xuất tập trung, chuyên nghiệp và bền vững. Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ có 36 CCN, và đến năm 2050 hướng tới 45 CCN, đưa Quảng Ninh trở thành một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo quy mô vừa và nhỏ, gắn với chuỗi giá trị công nghệ cao, thân thiện với môi trường.