Nguyên nhân khiến đường huyết tăng cao ngay cả khi không ăn đồ ngọt

Kiểm soát đường huyết đòi hỏi cách tiếp cận toàn diện, không chỉ kiêng đồ ngọt mà còn cần chế độ ăn hợp lý, tập luyện, ngủ đủ và quản lý căng thẳng.

Nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm có chỉ số đường huyết cao

Quản lý đường huyết không đơn giản chỉ là hạn chế đồ ngọt hay món tráng miệng. Trên thực tế, nhiều người vẫn gặp tình trạng tăng đường huyết dù hầu như không ăn bánh kẹo.

Tiến sĩ Manisha Arora, Giám đốc Nội khoa, Bệnh viện CK Birla (Delhi, Ấn Độ), chia sẻ trên IndianExpress, quan niệm chỉ đồ ngọt mới gây tăng đường huyết là một vấn đề phổ biến.

Bà Arora cho biết, ngay cả khi không ăn bánh kẹo, việc tiêu thụ thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) cao như bánh mì trắng, khoai tây, gạo tinh chế… vẫn có thể khiến đường huyết tăng đột biến.

Ngoài ra, khẩu phần ăn lớn, thực phẩm chế biến sẵn nhiều chất béo xấu cũng góp phần đáng kể.

Trong khi đó, Tiến sĩ Aarti Ullal, bác sĩ tiểu đường tại Bệnh viện Gleneagles Parel (Mumbai) nhấn mạnh rằng, tăng đường huyết còn đến từ nhiều yếu tố khác như căng thẳng, thiếu vận động, giấc ngủ kém, sử dụng một số loại thuốc hoặc bỏ điều trị tiểu đường, insulin.

Các yếu tố gây tăng đường huyết ngoài chế độ ăn

Thuốc men: Corticosteroid (dùng trong điều trị hen, viêm khớp, lupus) có thể làm tăng đường huyết. Một số thuốc chống trầm cảm, thuốc tránh thai hay thuốc thông mũi cũng tác động tương tự.

Căng thẳng mãn tính: Cơ thể tiết nhiều hormone cortisol, kích thích gan giải phóng glucose, dẫn đến đường huyết tăng.

Ngủ kém: Thiếu ngủ hoặc ngủ không sâu giấc làm giảm độ nhạy insulin, dễ gây tăng đường huyết.

Ít vận động: Lối sống tĩnh tại dẫn đến kháng insulin, là yếu tố trực tiếp gây tăng đường huyết.

Nhiễm trùng, bệnh lý: Ngay cả cảm lạnh, cúm hay viêm phổi cũng có thể làm đường huyết tăng do phản ứng căng thẳng của cơ thể.

Hiện tượng bình minh: Vào sáng sớm, hormone cortisol và hormone tăng trưởng tăng cao, kích thích gan sản xuất glucose, khiến đường huyết cao hơn mức bình thường.

Hiệu ứng Somogyi: Ở người dùng insulin, đường huyết có thể giảm quá thấp ban đêm, buộc cơ thể tự bù bằng glucose dự trữ, dẫn đến tăng đường huyết buổi sáng.

Nội tiết tố: Phụ nữ sau mãn kinh hoặc người mất cân bằng hormone thường gặp biến động đường huyết do thay đổi độ nhạy insulin.

Lưu ý

Theo các chuyên gia, kiểm soát đường huyết không thể chỉ dựa vào việc kiêng đồ ngọt.

Điều cần thiết là một chiến lược toàn diện với chế độ ăn cân bằng, tập luyện đều đặn, ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng bằng yoga, thiền. Đồng thời tuân thủ thuốc và tái khám định kỳ.

“Đường không phải thủ phạm duy nhất. Lối sống, nội tiết, thuốc men và sinh lý cơ thể đều có vai trò quan trọng. Người bệnh cần theo dõi sát và phối hợp với bác sĩ để duy trì đường huyết ổn định”, Tiến sĩ Arora khẳng định.

Còn Tiến sĩ Ullal nhấn mạnh, với cách tiếp cận đúng, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát đường huyết hiệu quả và cải thiện chất lượng cuộc sống lâu dài.