Loạt chính sách kinh tế mới có hiệu lực từ 1/9

Từ 1/9, nhiều chính sách mới liên quan đến kinh tế có hiệu lực tập trung ở các lĩnh vực như hỗ trợ công nghiệp hỗ trợ, mở rộng vốn và cơ chế cho khởi nghiệp sáng tạo, tài chính - ngân hàng…

Chính phủ ban hành Nghị định hỗ trợ công nghiệp hỗ trợ

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 205/2025/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung Nghị định 111/2015 về phát triển công nghiệp hỗ trợ. Nghị định mới có hiệu lực từ ngày 1/9/2025, mở rộng hỗ trợ cho doanh nghiệp sản xuất linh kiện, phụ tùng, vật liệu, đồng thời tăng cường ưu đãi về đất đai, vốn và công nghệ.

Theo quy định mới, dự án xây dựng cơ sở nghiên cứu - phát triển sản phẩm công nghiệp hỗ trợ được miễn, giảm tiền thuê đất và hỗ trợ kinh phí đầu tư trang thiết bị.

Doanh nghiệp thuộc danh mục ưu tiên phát triển được hỗ trợ tối đa 50-70% chi phí nghiên cứu, đào tạo nguồn nhân lực, chuyển giao công nghệ, kiểm định và xây dựng thương hiệu, cũng như xúc tiến thị trường. Các dự án còn có khả năng tiếp cận nhiều nguồn quỹ, như Quỹ Đổi mới Công nghệ Quốc gia và Quỹ Phát triển Khoa học - Công nghệ.

Bên cạnh đó, nghị định bổ sung hỗ trợ pháp lý, bảo vệ môi trường, tư vấn mua bán sáp nhập, đồng thời thúc giục thành lập Trung tâm kỹ thuật hỗ trợ phát triển công nghiệp, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực, gia tăng giá trị và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Nghị định 210/2025 mở rộng vốn và cơ chế cho khởi nghiệp sáng tạo

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 210/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số quy định về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 1/9, nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động đầu tư khởi nghiệp tại Việt Nam.

Theo quy định mới, quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo có thể huy động từ 2 đến 30 nhà đầu tư, thay vì phạm vi hẹp như trước đây.

Tài sản góp vốn ngoài tiền mặt được mở rộng sang quyền sử dụng đất, tài sản trí tuệ, công nghệ hoặc các tài sản hợp pháp khác. Bên cạnh đó, cơ chế đầu tư cũng linh hoạt hơn khi bổ sung hình thức quyền mua cổ phần, công cụ chuyển đổi, ngoài việc góp vốn trực tiếp.

Đáng chú ý, nghị định cho phép quỹ được gửi tiết kiệm, mua chứng chỉ tiền gửi từ nguồn vốn nhàn rỗi, nhưng vẫn phải đảm bảo an toàn vốn và đúng mục đích hoạt động. Cơ chế quản lý và báo cáo của quỹ cũng được quy định chặt chẽ hơn, tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm của các nhà đầu tư.

Việc sửa đổi, bổ sung này được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện để doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo tiếp cận nguồn vốn sớm và đa dạng hơn, đồng thời nâng cao hiệu quả vận hành của các quỹ đầu tư trong nước.

Trao quyền tự chủ tài chính cho Đại học quốc gia

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 201/2025/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ chế hoạt động của đại học quốc gia và các trường đại học thành viên. Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/9/2025. Điểm đáng chú ý là cơ chế tài chính được trao quyền tự chủ cao hơn, nhằm tăng tính chủ động và hiệu quả sử dụng nguồn lực.

Theo nghị định, đại học quốc gia được quyền quyết định thu – chi, phân bổ và sử dụng ngân sách, đồng thời được huy động vốn xã hội hóa, tài trợ, viện trợ cũng như các nguồn thu hợp pháp khác.

Nguồn lực này có thể dùng cho đào tạo, nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và phát triển hạ tầng. Nhà nước vẫn duy trì cấp ngân sách, song gắn với cơ chế kiểm tra, giám sát để đảm bảo công khai và minh bạch.

Nghị định cũng mở rộng quyền tự chủ trong quản lý đầu tư, xây dựng cơ sở vật chất, khai thác tài sản công và ký kết hợp đồng hợp tác trong và ngoài nước. Cơ chế này kỳ vọng tạo ra môi trường linh hoạt, giúp các đại học quốc gia phát huy tiềm năng, nâng cao chất lượng đào tạo và đóng góp trực tiếp vào phát triển kinh tế-xã hội.

Nghị định 211/2025: Siết chặt quản lý mật mã dân sự, tăng chế tài kinh tế

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 211/2025/NĐ-CP quy định về hoạt động mật mã dân sự và sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 15/2020/NĐ-CP. Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 9/9/2025.

Điểm đáng chú ý là Nghị định này siết chặt quản lý trong lĩnh vực kinh doanh, xuất nhập khẩu sản phẩm, dịch vụ mật mã dân sự, nhằm đảm bảo an ninh quốc gia song song với minh bạch hóa hoạt động thương mại.

Theo quy định mới, doanh nghiệp vi phạm có thể bị xử phạt từ mức cảnh cáo đến phạt tiền 180 triệu đồng, tùy theo giá trị hàng hóa vi phạm và tính chất hành vi.

Ngoài tiền phạt, hình thức xử lý bổ sung như tước giấy phép, đình chỉ kinh doanh hay buộc tái xuất sản phẩm cũng được áp dụng. Đây là động thái nhằm ngăn chặn tình trạng lợi dụng công nghệ mật mã để trục lợi hoặc gây ảnh hưởng đến an toàn kinh tế-xã hội.

Ngân hàng Nhà nước siết chặt tỷ lệ an toàn vốn

Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành Thông tư 14/2025/TT-NHNN quy định tỷ lệ an toàn vốn đối với ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, có hiệu lực từ 15/9/2025.

Theo quy định, các ngân hàng phải duy trì tối thiểu: tỷ lệ vốn lõi cấp 1 là 4,5%, tỷ lệ vốn cấp 1 là 6% và tỷ lệ an toàn vốn (CAR) là 8%. Đối với ngân hàng có công ty con, ngoài yêu cầu riêng lẻ, còn phải đảm bảo tỷ lệ hợp nhất.

Thông tư cũng bổ sung bộ đệm bảo toàn vốn (CCB) và bộ đệm vốn phản chu kỳ (CCyB), buộc ngân hàng tăng dần vốn dự phòng từ năm đầu tiên với 0,625% lên 2,5% từ năm thứ tư, qua đó nâng tỷ lệ CAR lên tối thiểu 10,5%. Ngân hàng chỉ được chia lợi nhuận khi đáp ứng đầy đủ các tỷ lệ này.

Đặc biệt, Ngân hàng Nhà nước có quyền yêu cầu ngân hàng duy trì tỷ lệ cao hơn nếu phát hiện rủi ro, nhằm bảo đảm an toàn hoạt động và hệ thống tài chính quốc gia. Quy định mới được kỳ vọng sẽ thúc đẩy minh bạch, củng cố niềm tin thị trường và hỗ trợ tăng trưởng bền vững.

Sửa đổi quy định thanh toán thương mại biên giới Việt - Trung

Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành Thông tư 17/2025/TT-NHNN (có hiệu lực từ 15/9/2025), sửa đổi, bổ sung Thông tư 19/2018/TT-NHNN về quản lý ngoại hối đối với hoạt động thương mại biên giới Việt Nam – Trung Quốc.

Theo đó, phương thức thanh toán được bổ sung, cho phép thực hiện qua ngân hàng bằng ngoại tệ tự do chuyển đổi, bằng đồng nhân dân tệ (CNY) hoặc VND qua chi nhánh ngân hàng biên giới, cũng như thanh toán bù trừ phần chênh lệch trong giao dịch xuất-nhập khẩu. Quy định này giúp tăng tính linh hoạt, minh bạch và giảm rủi ro trong thanh toán biên mậu.

Thông tư cũng điều chỉnh trách nhiệm báo cáo định kỳ: hàng quý, trước ngày 20 tháng đầu quý sau, các ngân hàng có chi nhánh biên giới phải gửi báo cáo theo mẫu mới về Ngân hàng Nhà nước. Đồng thời, nhiều điều khoản, phụ lục cũ của Thông tư 19/2018 được bãi bỏ hoặc thay thế, nhằm phù hợp với thực tiễn và các hiệp định song phương.

Việc sửa đổi được kỳ vọng góp phần thúc đẩy thương mại biên giới, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu, đồng thời tăng cường quản lý ngoại hối và bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng.

Giám sát quỹ tín dụng nhân dân và tài chính vi mô

Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành Thông tư 18/2025/TT-NHNN, có hiệu lực từ ngày 15/9/2025, quy định về thu thập, khai thác, chia sẻ thông tin, báo cáo nhằm tăng cường giám sát hoạt động của quỹ tín dụng nhân dân và tổ chức tài chính vi mô.

Theo Thông tư, các đơn vị phải cung cấp dữ liệu chi tiết về khách hàng vay, gửi tiền, hoạt động cho vay, nợ xấu, tài chính, nhân sự… thông qua Hệ thống thông tin giám sát. Thông tin được kết nối trực tuyến, kiểm duyệt tự động, giúp phát hiện sớm rủi ro và xử lý kịp thời.

Ngoài Ngân hàng Nhà nước, các đơn vị như Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, Ngân hàng Hợp tác xã cũng được khai thác thông tin để phục vụ quản lý vốn, giám sát an toàn hệ thống. Quy định mới cũng siết chặt trách nhiệm báo cáo, yêu cầu chỉnh sửa sai sót trong vòng 3 ngày, đồng thời đảm bảo bảo mật dữ liệu cá nhân…