Kiểm soát ô nhiễm môi trường trong sản xuất nông nghiệp

Trong thời gian qua, tỉnh chỉ đạo ngành chức năng, địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cộng đồng, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm giảm thiểu nguy cơ gây ô nhiễm môi trường trong sản xuất nông nghiệp.

Sản xuất nông nghiệp trong đó trồng trọt là một trong những hoạt động có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường từ việc lạm dụng thuốc BVTV hóa học; sử dụng phân bón vô cơ không đúng cách, quá liều lượng quy định; rác thải nguy hại trong trồng trọt như bao bì phân bón hoá học, bao bì thuốc BVTV không được thu gom, xử lý mà thải trực tiếp ra môi trường...

Để hạn chế việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật không đúng quy cách, bên cạnh việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, tỉnh đã chỉ đạo triển khai nhiều biện pháp đồng bộ. Trong đó, thí điểm, nhân rộng các mô hình sản xuất phân hữu cơ, kết hợp ủ vi sinh để xử lý phế phẩm nông nghiệp, sinh hoạt. Như mô hình ứng dụng công nghệ sinh học sản xuất phân hữu cơ từ bã thải của quá trình sản xuất miến dong; mô hình phân tích đánh giá áp dụng chế phẩm sinh học ảnh hưởng đến sự phân hủy mùn keo, vỏ keo tạo thành phân hữu cơ compost phục vụ sản xuất nông nghiệp; mô hình ủ phân tái chế phụ phẩm nông nghiệp... Đầu tư xây dựng 8 khu lưu chứa, gần 5.200 bể chứa bao gói thuốc BVTV sau sử dụng tại các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung...

Cùng với đó, xây dựng và triển khai các mô hình điểm về ứng dụng quản lý dịch hại tổng hợp IPM trên các cây trồng (lúa, rau, cây ăn quả,...) để giảm từ 1 tới 2 lần phun thuốc BVTV và tăng trung bình 10% năng suất cây trồng, góp phần bảo vệ môi trường. 

Tỉnh cũng chỉ đạo các địa phương triển khai thực hiện tốt công tác sản xuất trồng trọt; hướng dẫn việc quản lý mã số vùng trồng cho các đơn vị, cá nhân triển khai các mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả, các biện pháp canh tác tiên tiến thích ứng với biến đổi khí hậu, thân thiện môi trường. Các vùng sản xuất tập trung (lúa chất lượng cao; hoa, cây cảnh; rau an toàn; cây ăn quả; cây dược liệu và lâm sản ngoài gỗ…) tiếp tục được xây dựng, phát triển theo chuỗi giá trị, hữu cơ, tuần hoàn, giảm phát thải.

Trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng 1.100ha cây trồng duy trì sản xuất theo quy trình sản xuất nông nghiệp an toàn, trong đó có 322,35ha diện tích đã được cấp giấy chứng nhận VietGAP; có 90ha lúa và 329ha quế được cấp giấy chứng nhận sản xuất hữu cơ…

Cùng với lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi là ngành kinh tế tiềm ẩn nguy cơ cao gây ô nhiễm môi trường. Hiện, toàn tỉnh có gần 38.000 cơ sở chăn nuôi, trong đó trên 400 trang trại, nhiều cơ sở được chứng nhận VietGAP và cơ sở/vùng được cấp chứng nhận an toàn dịch bệnh. 100% các trang trại, cơ sở chăn nuôi tập trung có báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc giấy phép môi trường/kế hoạch BVMT. Đối với các hộ chăn nuôi, đã có khoảng 93,24% hộ thực hiện thu gom, có áp dụng các biện pháp xử lý như sử dụng đệm lót sinh học, xây dựng công trình khí sinh học (biogas), ủ phân hữu cơ, thu gom và rọn rửa vệ sinh hàng ngày.

Theo Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tỉnh đặt mục tiêu phát triển ngành chăn nuôi theo quy mô công nghiệp gắn với an toàn dịch bệnh... để đảm bảo sản xuất bền vững.

Trong lĩnh vực nuôi trồng, đánh bắt thủy sản, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Đề án bảo vệ môi trường trong hoạt động thủy sản giai đoạn 2024-2030, phân công các cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện. Đến nay, tỷ lệ chuyển đổi, thay thế từ phao xốp sang vật liệu đảm bảo theo Quy chuẩn địa phương đạt 98,5%. Hết tháng 7/2025, toàn tỉnh đã hoàn thành giao khu vực biển cho 663 cá nhân nuôi trồng thủy sản theo quy định với tổng diện tích 456ha; đã và đang hoàn tất thủ tục giao khu vực biển cho 76 doanh nghiệp, HTX với diện tích 6.452ha, trong đó đã cấp phép NTTS trên biển cho 26 hồ sơ với diện tích 3.166ha. Các chủ thể chấp hành đúng quy định về vật liệu nuôi trồng, chủng loại giống, phương pháp nuôi, công tác kiểm soát môi trường.

Với nhiều giải pháp đồng bộ, công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động sản xuất nông nghiệp đã đạt kết quả tích cực, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội bền vững cho nông thôn Quảng Ninh.