Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Lỷ A Coỏng: "Vàng không mua nổi lòng người Dao theo Đảng"

Giữa núi rừng Đông Bắc hùng vĩ, có một người con dân tộc Dao đã âm thầm viết nên bản anh hùng ca của lòng trung thành và khí phách cách mạng. Lỷ A Coỏng - người xã Thanh Y, huyện Đầm Hà (cũ), nay là xã Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh - không chỉ là chiến sĩ du kích kiên cường trong cuộc chiến chống thổ phỉ, mà còn là biểu tượng sống động của tinh thần đoàn kết dân tộc, lòng yêu nước và niềm tin son sắt vào Đảng. Từ câu nói “Vàng không mua nổi lòng người Dao theo Đảng” đến cả một đời tận tụy với nhân dân, ông để lại “dáng đứng” bất khuất - một giá trị thiêng liêng mà thế hệ hôm nay cần khắc ghi và tiếp nối.

 “Vàng không mua nổi lòng người Dao theo Đảng”

Ở mảnh đất địa đầu Tổ quốc, giữa núi rừng rậm rạp của vùng cao Quảng Ninh, có một người con của dân tộc Dao đã viết nên bản anh hùng ca bằng chính máu xương và lòng trung nghĩa son sắt. Lỷ A Coỏng hay còn gọi là Lý Vĩnh Phớc, sinh năm 1923 là một chiến sĩ du kích gan dạ, sau này trở thành Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, góp phần bảo vệ vững chắc vùng đất biên cương trong những năm tháng rực lửa chiến tranh.

Xuất thân trong một gia đình nghèo, sớm mồ côi, nhà cửa bị giặc đốt phá, nhưng chính hoàn cảnh nghiệt ngã đó lại tôi luyện nên bản lĩnh và ý chí quật cường của người anh hùng. Từ những năm đầu kháng chiến, ông tham gia hoạt động du kích ở các bản vùng cao Nà Pá, Thanh Y (thuộc Đầm Hà xưa năm 1963). Đến năm 1955, ông chính thức đứng trong hàng ngũ Đảng Cộng sản Việt Nam, và trở thành Chính trị viên xã đội, Xã Đội trưởng, lãnh đạo dân quân du kích xã.

Đây cũng là thời kỳ gian khổ và ác liệt nhất tại vùng Đông Bắc, nơi thực dân Pháp lập ra “Xứ Nùng tự trị” - tổ chức phản động tay sai, cấu kết chặt chẽ với các nhóm thổ phỉ, địa chủ phản cách mạng. Chúng gieo rắc tư tưởng ly khai, âm mưu chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, thủ tiêu cán bộ, phá hoại phong trào cách mạng.

Trong bối cảnh đó, Lỷ A Coỏng là một trong những cán bộ chủ chốt lãnh đạo phong trào tiễu phỉ tại xã Thanh Y (thuộc Đầm Hà năm 1963). Ông đã trực tiếp chỉ huy dân quân xã chiến đấu, phối hợp với bộ đội biên phòng, công an và nhân dân bao vây, tiêu diệt các toán phỉ khét tiếng như Chín Sồi Tắc, Trình Coóng Phí, Chíu Sồi Thống... Đặc biệt, vào năm 1961, ông cùng đội du kích đã tiêu diệt gần 80 tên phỉ, xoá sổ hang ổ của chúng tại huyện Đầm Hà (cũ).

Câu chuyện về việc ông từ chối “núi vàng” của tên trùm phỉ Chíu Sồi Thống để giữ trọn niềm tin với Đảng, với dân đã trở thành huyền thoại. Ông khẳng khái nói: “Vàng không mua nổi lòng người Dao theo Đảng” - một câu nói mang dáng dấp của lý tưởng cao cả, làm rung động hàng triệu trái tim và trở thành biểu tượng của lòng trung thành, bất khuất.

Không chỉ là một người chiến sĩ kiên trung trong thời chiến, Lỷ A Coỏng còn là một cán bộ gương mẫu, tận tụy trong thời bình. Từ năm 1967 đến khi nghỉ hưu năm 1986, ông lần lượt đảm nhiệm các vị trí tại Công an huyện, cán bộ UBND huyện, và sau đó là Phó Chủ tịch UBND huyện Đầm Hà (cũ). Ở bất cứ cương vị nào, ông cũng thể hiện trách nhiệm, đạo đức cách mạng, gần dân, thương dân và vì dân phục vụ.

Tấm gương soi chiếu tới thế hệ mai sau

Dù bận rộn với công tác ở huyện, mỗi mùa vụ đến, ông vẫn đi bộ về nhà giúp vợ con cấy lúa, gặt hái. Không học hành bài bản từ nhỏ, nhưng ông tự học chữ dưới ánh đèn dầu để có thể viết báo cáo, dạy chữ cho con. Ông dạy con cháu sống đoàn kết, biết trân trọng tri thức và sống tự lập. Những điều giản dị ấy, với ông, là nền móng để dựng xây quê hương sau chiến tranh.

Cuộc đời ông Lỷ A Coỏng là một hành trình rực sáng của người lính - người cán bộ - người công dân vùng biên. Nhưng điều làm nên giá trị vững bền của hình tượng Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân không dừng lại ở quá khứ. Nó còn tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ trong chính dòng máu, tư tưởng và hành động của các thế hệ con cháu hôm nay.

Ông Lỷ Say Dùng - con trai của ông, nguyên là cán bộ lãnh đạo xã Đồng Văn (Bình Liêu cũ) - là một trong những người được trực tiếp truyền cảm hứng từ người cha anh hùng. Trong nhiều năm công tác, ông Dùng không chỉ kế tục tinh thần yêu nước, trách nhiệm với nhân dân mà còn góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Dao, bền bỉ vun đắp tình đoàn kết dân tộc tại vùng biên giới.

Ông chia sẻ: "Bố tôi rất nghiêm khắc. Càng lớn, tôi càng thấm thía những điều ông dạy. Ông không bao giờ nhận ưu ái từ cấp trên hay người quen biết, luôn dặn các con phải sống bằng thực lực. Có lẽ vì thế mà chúng tôi luôn nỗ lực vượt lên hoàn cảnh, để không phụ niềm tin mà ông đặt vào con cháu".

Trong gia đình Lỷ A Coỏng, sự tiếp nối truyền thống còn thể hiện sâu sắc qua thế hệ cháu nội - anh Lỷ Chủ Huy hiện đang công tác tại Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực 2 - Bình Liêu. Với anh, hình ảnh người ông là kim chỉ nam trên hành trình chọn nghề và cống hiến cho đất nước.

Chia sẻ về ký ức thời thơ ấu, anh Huy nghẹn ngào: “Khi còn nhỏ, tôi rất hiếm khi được gặp ông vì ông luôn bận công tác. Nhưng những ký ức về ông thì không bao giờ phai mờ - một con người hết sức liêm khiết. Dù gia đình khi ấy còn nghèo, nhưng ông nhất quyết không nhận bất cứ hỗ trợ gì từ địa phương nếu thấy không đúng. Những ngày nghỉ hiếm hoi, ông không nghỉ ngơi mà thường dành thời gian ngồi dạy chúng tôi học chữ, học cách sống. Sau này, tôi chọn con đường binh nghiệp, phần vì noi gương ông, phần vì mong muốn mình cũng làm được điều gì đó có ích cho đất nước. Dù chỉ là đóng góp nhỏ bé như ông từng làm, tôi cũng thấy mãn nguyện.”

Đối với Huy, ký ức về ông không chỉ là huy chương hay danh hiệu, mà là những bài học sâu sắc về nhân cách. Sự chính trực, tinh thần cống hiến thầm lặng mà cao cả của ông đã trở thành tài sản vô giá của cả dòng họ. Anh tâm niệm, được sinh ra trong gia đình có người ông là anh hùng vừa là niềm tự hào, vừa là trách nhiệm để sống sao cho xứng đáng.

Giữa muôn vàn những tấm gương sáng trong lịch sử dân tộc, Lỷ A Coỏng - người con của núi rừng - là một trong số rất ít những người dân tộc thiểu số được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân từ thời chống Pháp. Điều này không chỉ khẳng định sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước với đóng góp của đồng bào dân tộc, mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ rằng: Mọi công dân Việt Nam, dù ở vùng sâu vùng xa, dù là người dân tộc thiểu số hay người Kinh, đều có cơ hội trở thành anh hùng khi cống hiến cho đất nước.

Cuộc đời và sự nghiệp của ông là minh chứng cho bản lĩnh của người Dao Quảng Ninh: kiên trung, đoàn kết, nghĩa tình. Ông không chỉ chiến đấu để giành độc lập, mà còn chiến đấu để phá tan rào cản nhận thức, để bà con dân tộc tin vào cách mạng, vào tương lai tươi sáng của vùng cao.

Ngày nay, khi đất nước bước vào thời kỳ hội nhập và phát triển, tinh thần Lỷ A Coỏng vẫn hiện diện trong từng bước đi của quê hương vùng cao. Những con đường dẫn đến các bản làng ngày càng rộng mở, trẻ em dân tộc được đến trường đầy đủ, đời sống vật chất, tinh thần ngày càng được cải thiện. Nhưng hơn cả, là những hạt giống tinh thần mà ông để lại, đã và đang nảy nở: từ những cán bộ xã tâm huyết, những chiến sĩ biên phòng kiên cường, đến những cháu con tự hào bước tiếp con đường mà ông từng đi.

Thời đại hôm nay, khi đất nước đã hòa bình, độc lập, câu chuyện về người anh hùng Lỷ A Coỏng vẫn vẹn nguyên giá trị lịch sử và đạo lý. Hình ảnh người cán bộ xã đội năm xưa, với tấm lòng sắt son đi theo Đảng, sẵn sàng xông pha đánh giặc, từ chối mọi cám dỗ vật chất, đã và đang là nguồn cảm hứng sâu sắc đối với lớp trẻ.

Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, tinh thần của ông là lời nhắc nhở về trách nhiệm giữ gìn chủ quyền biên giới, không để kẻ xấu kích động, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Những luận điệu kích động hận thù dân tộc, ly khai vùng miền vẫn tồn tại trên mạng xã hội, dưới vỏ bọc của những phong trào dân chủ giả hiệu. Trước thực tiễn ấy, khí phách “vàng không mua nổi lòng người Dao theo Đảng” càng cần được tôn vinh, lan tỏa.

Với đồng bào các dân tộc thiểu số ở Quảng Ninh nói riêng và cả nước nói chung, tấm gương Lỷ A Coỏng là minh chứng hùng hồn rằng: Nhân dân miền núi, dù ở vùng sâu, vùng xa, vẫn luôn một lòng với cách mạng, với Đảng, với Tổ quốc. Chính những con người như ông đã góp phần tạo nên “dáng đứng Việt Nam” – kiên cường, bất khuất, nghĩa tình, giàu lòng tự trọng.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”. Lỷ A Coỏng, từ một chàng trai dân tộc Dao nơi thôn bản hẻo lánh, đã trở thành một cán bộ mẫu mực, người đảng viên kiên trung. Cuộc đời ông là hiện thân sinh động cho tư tưởng của Bác Hồ, là ngọn lửa nhỏ, nhưng cháy bền bỉ trong dòng chảy cách mạng Việt Nam.

Từ một người chiến sĩ giữ đất biên cương, đến một người cán bộ chính quyền tận tụy, và rồi là người cha mẫu mực trong gia đình - Lỷ A Coỏng đã để lại “gia tài” quý giá cho quê hương và cả dân tộc: đó là tấm gương sáng về lòng trung thành, sự kiên định và tinh thần vượt khó vươn lên.