Hơn 280 triệu ý kiến đóng góp sửa đổi Hiến pháp 2013

Theo báo cáo của Chính phủ, các ý kiến thể hiện sự tán thành rất cao (tỷ lệ tán thành trên 99%) đối với nội dung dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh vừa thay mặt Chính phủ, gửi Báo cáo Tổng hợp kết quả lấy ý kiến Nhân dân, các ngành, các cấp về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đến Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 (UBDTSĐBSHP).

Theo báo cáo, tổng số lượt ý kiến góp ý của cơ quan, tổ chức, cá nhân đối với tất cả các nội dung của dự thảo Nghị quyết là 280.226.909 lượt ý kiến. Các ý kiến thể hiện sự tán thành rất cao đối với nội dung dự thảo Nghị quyết (tất cả các nội dung đều đạt tỷ lệ tán thành trên 99%). Tính trung bình, tỷ lệ tán thành đối với các nội dung nêu trên của dự thảo Nghị quyết là 99,75%.

Chính phủ đánh giá, việc tổ chức lấy ý kiến về dự thảo Nghị quyết được các bộ, ngành, địa phương triển khai nghiêm túc, công khai, dân chủ, khoa học, đúng tiến độ. Việc lấy ý kiến thông qua ứng dụng VNeID đã tạo thuận lợi cho người dân tham gia đóng góp ý kiến, đảm bảo tính minh bạch, dân chủ, toàn diện và thực chất, giúp huy động trí tuệ, tâm huyết của các tầng lớp Nhân dân, các tổ chức, chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước, rút ngắn được thời gian lấy ý kiến cũng như tổng hợp ý kiến Nhân dân về dự thảo Nghị quyết.

Trên cơ sở tổng hợp kết quả lấy ý kiến của nhân dân, các ngành, các cấp về dự thảo Nghị quyết, Chính phủ đã đề xuất UBDTSĐBSHP tiếp thu, chỉnh lý các nội dung trong dự thảo Nghị quyết.

Về phía Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội (nội dung sửa đổi, bổ sung Điều 9 Hiến pháp năm 2013) đa số các ý kiến góp ý nhất trí với dự thảo Nghị quyết quy định "Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam là các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam". Chính phủ đồng thuận với đại đa số ý kiến nhất trí với quy định tại dự thảo Nghị quyết, đây là cũng là ý kiến của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và UBDTSĐBSHP.

Về phía Công đoàn Việt Nam (nội dung sửa đổi, bổ sung Điều 10 Hiến pháp năm 2013), Chính phủ cơ bản nhất trí với nội dung sửa đổi Điều 10 Hiến pháp tại dự thảo Nghị quyết. Theo đó, Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và của người lao động, trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Về quyền trình dự án luật, dự án pháp lệnh của các tổ chức chính trị - xã hội (nội dung sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 84 Hiến pháp năm 2013), Chính phủ đồng thuận với nhiều ý kiến của bộ, ngành, địa phương, cho rằng việc trình dự án luật, dự án pháp lệnh thể hiện quyền dân chủ của các tổ chức chính trị - xã hội nên cần được mở rộng. Chính phủ đề nghị quy định cơ quan Trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội có quyền trình dự án luật trước Quốc hội, trình dự án pháp lệnh trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Về tổ chức đơn vị hành chính (nội dung sửa đổi, bổ sung Điều 110 Hiến pháp năm 2013), Chính phủ nhất trí với nội dung sửa đổi, bổ sung Điều 110 Hiến pháp tại dự thảo Nghị quyết nhằm thể chế hóa chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị theo Nghị quyết số 60-NQ/TW.

Một số nội dung khác về chính quyền địa phương (nội dung sửa đổi, bổ sung các Điều 111, 112, 114 của Hiến pháp năm 2013), Chính phủ thống nhất sửa đổi, bổ sung các Điều 111, 112, 114 của Hiến pháp năm 2013 theo hướng quy định tổ chức chính quyền địa phương gồm Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân. Cơ bản giữ nguyên các quy định về nguyên tắc tổ chức và chế độ làm việc của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp xã như hiện nay.

Về quyền chất vấn Chánh án Tòa án nhân dân, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân (nội dung sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 115 Hiến pháp năm 2013), Chính phủ đề nghị giữ nguyên như quy định tại khoản 2 Điều 115 Hiến pháp 2013 hiện hành (không sửa đổi, bổ sung).

Về hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp (Điều 2 dự thảo Nghị quyết), Chính phủ nhất trí xác định thời điểm có hiệu lực thi hành của Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 là từ ngày 1/7/2025 nhằm tạo cơ sở hiến định thực hiện các chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 60-NQ/TW, cụ thể: “Đồng ý chủ trương tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp: cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương), cấp xã (xã, phường, đặc khu trực thuộc tỉnh, thành phố); kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện từ ngày 1/7/2025 sau khi Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 (sửa đổi) có hiệu lực thi hành”.

Về kỹ thuật lập hiến, Chính phủ cho rằng, cần tiếp tục rà soát để bảo đảm dự thảo Nghị quyết vừa thể chế hóa đúng các chủ trương, định hướng lớn của Đảng, vừa đáp ứng yêu cầu đổi mới tư duy xây dựng pháp luật (Hiến pháp và các đạo luật cần tập trung quy định những nội dung cơ bản thuộc thẩm quyền của Quốc hội), bảo đảm tính ổn định và lâu dài của Hiến pháp. Mặc dù phạm vi sửa đổi Hiến pháp lần này không phải là sửa đổi toàn diện, nhưng vẫn cần bảo đảm tư duy tiếp cận và kỹ thuật lập hiến hiện đại, khoa học, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước.

Bên cạnh 8 Điều dự kiến sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Nghị quyết, các bộ, ngành, địa phương còn đề xuất UBDTSĐBSHP sửa đổi, bổ sung một số nội dung khác. Tuy nhiên, trong điều kiện thời gian ngắn, Chính phủ thống nhất chỉ tập trung sửa đổi các quy định liên quan đến tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và sắp xếp, tinh gọn hợp nhất cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ ở cấp Trung ương, cấp tỉnh và cấp xã nhằm thực hiện chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 60-NQ/TW. Các nội dung khác cần tiếp tục được nghiên cứu kỹ lưỡng và đề xuất sửa đổi, bổ sung vào thời điểm thích hợp.