Gần 40.000 ca nghi sởi, 5 ca tử vong, Bộ Y tế báo động dịch

Ông Hoàng Minh Đức, Cục trưởng Cục Phòng bệnh, công bố thông tin trên tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về phòng chống bệnh sởi, tổ chức chiều 15/3. Theo thống kê, trong số trường hợp nghi ngờ mắc sởi (sốt và phát ban, chưa xét nghiệm dương tính), hơn 3.000 ca đã được xác nhận dương tính. Trong đó, 5 trường hợp tử vong ghi nhận tại TP HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Quảng Nam và Bình Phước.

Dịch sởi hiện xuất hiện trên hầu hết tỉnh, thành phố, đặc biệt tập trung ở miền Nam với 57% tổng số ca, miền Trung 19%, miền Bắc 15%, và Tây Nguyên 9%. Một số địa phương ghi nhận số ca mắc tăng mạnh, gồm Cao Bằng, Nghệ An, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Gia Lai, Đồng Tháp, An Giang và Lâm Đồng.

Phân tích thống kê cho thấy, nhóm trẻ từ 9 tháng đến dưới 15 tuổi chiếm tỷ lệ mắc cao nhất với 73%. Trẻ dưới 6 tháng tuổi và từ 6 tháng đến dưới 9 tháng tuổi, nhóm chưa đến tuổi tiêm chủng, lần lượt chiếm 5% và 10%.

Ghi nhận cũng chỉ ra tỷ lệ trẻ nam mắc sởi vượt trẻ nữ, tương ứng 56% và 44%. Đặc biệt, 91% trong tổng số ca mắc chưa được tiêm vaccine, 5% không rõ tiền sử tiêm chủng, và chỉ 4% đã được tiêm.

Trong khi đó, tại Bệnh viện Nhi Trung ương, hơn 1.000 ca mắc sởi đã được ghi nhận từ đầu năm, phần lớn là trẻ chưa tiêm vaccine.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết, theo cảnh báo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), từ năm 2024, số ca mắc sởi tăng nhanh trên toàn cầu, với nguy cơ bùng phát dịch ở nhiều quốc gia do tỷ lệ tiêm chủng thấp, chỉ đạt mức 80% hoặc thấp hơn.

Tại Việt Nam, tỷ lệ tiêm phòng sởi chưa đạt yêu cầu, tình hình càng nghiêm trọng hơn khi đất nước đang bước vào chu kỳ bùng phát dịch 5 năm một lần. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu cũng làm diễn biến dịch trở nên phức tạp và khó dự đoán.

Truyền qua đường hô hấp, bệnh sởi có khả năng lây lan nhanh chóng, khi 90% người chưa có miễn dịch sẽ mắc bệnh nếu tiếp xúc gần người nhiễm. Trung bình, mỗi bệnh nhân có thể lây nhiễm cho 12-18 người khác. Miễn dịch cộng đồng chỉ đạt hiệu quả ngăn ngừa dịch khi tỷ lệ tiêm chủng tối thiểu đạt 95%.

Ngành y tế dự báo số ca mắc sởi sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới, đặc biệt tại các khu vực có nguy cơ cao như miền núi hoặc các địa phương có tỷ lệ tiêm chủng thấp, nơi điều kiện tiếp cận dịch vụ y tế còn hạn chế.

Trong bối cảnh này, Bộ Y tế đã phát động Kế hoạch triển khai chiến dịch tiêm vaccine phòng sởi trên toàn quốc vào năm 2025. Kế hoạch này mở rộng nhóm tiêm chủng, bao gồm trẻ từ 6-9 tháng tuổi tại 24 tỉnh, thành phố, đồng thời tiếp tục bổ sung nhóm trẻ từ 1-10 tuổi và nhóm có nguy cơ cao tại 17 tỉnh, thành khác.

Tuy nhiên, ông Đức thừa nhận rằng ngành y tế hiện gặp nhiều khó khăn trong phòng dịch, đặc biệt về nguồn cung vaccine. Việc đảm bảo đầy đủ vaccine hiện phụ thuộc vào sự hỗ trợ từ quốc tế, trong khi các địa phương chưa chủ động mua sắm vaccine và bố trí kinh phí thực hiện. Ông Đức kêu gọi các tỉnh, thành phố cần khẩn trương triển khai biện pháp này để giảm thiểu nguy cơ dịch bùng phát.

Sởi là bệnh truyền nhiễm do virus, chủ yếu lây qua đường hô hấp bởi tiếp xúc gần hoặc dịch tiết từ đường mũi họng của người bệnh. Các triệu chứng đặc trưng gồm sốt, viêm họng, viêm kết mạc và phát ban, nhưng bệnh cũng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy và viêm não, thậm chí dẫn đến tử vong. Trẻ nhỏ và trẻ suy dinh dưỡng là nhóm dễ bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất.