Đồng hành, nâng đỡ những số phận yếu thế vượt qua nghịch cảnh

“Việc gì có lợi cho dân thì hết sức làm…”, lời dạy giản dị mà sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ được đội ngũ cán bộ, nhân viên Trung tâm Công tác xã hội tỉnh (Sở Y tế) khắc ghi, mà còn trở thành kim chỉ nam trong từng hành động. 

Trung tâm Công tác xã hội tỉnh hiện cung cấp đa dạng các dịch vụ hỗ trợ công tác xã hội, từ chăm sóc người cần bảo vệ khẩn cấp, tư vấn tâm lý, trị liệu phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng, trợ giúp pháp lý, hòa giải, đến vận động nguồn lực, phòng ngừa bạo lực và xâm hại. Những dịch vụ này được thực hiện bài bản, chuyên nghiệp, luôn đặt lợi ích và sự an toàn của người dân lên hàng đầu.

Hằng ngày, các cán bộ tại trung tâm tiếp nhận và can thiệp kịp thời cho nạn nhân bạo lực gia đình, bạo lực giới, người bị mua bán và các trường hợp cần được bảo vệ tạm thời. Họ được bố trí nơi ở an toàn tại nhà tạm lánh, được tư vấn, hỗ trợ hòa nhập cộng đồng và chăm sóc toàn diện. Trung bình mỗi năm, trung tâm tiếp nhận 10-15 trường hợp khẩn cấp vào quản lý, chăm sóc tại nhà tạm lánh và hỗ trợ trên 30 trường hợp ngay tại cộng đồng. Đặc biệt, từ năm 2020 đến nay mô hình “Ngôi nhà Ánh Dương” được thành lập và duy trì, nhằm hỗ trợ toàn diện phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực, cung cấp dịch vụ tư vấn, nơi ở an toàn, hỗ trợ tâm lý, giúp họ tái hòa nhập cộng đồng. 

Trung tâm đặc biệt quan tâm đến trẻ em, nhất là trẻ tự kỷ và trẻ rối nhiễu tâm trí. Từ năm 2012 đến nay, trung tâm duy trì sàng lọc, đánh giá và trị liệu liên tục bằng phương pháp hiện đại, kết hợp can thiệp cá nhân và nhóm, giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần. Hiện trung tâm miễn phí trị liệu thường xuyên cho 50 trẻ tự kỷ, rối nhiễu tâm trí, với kế hoạch can thiệp cá nhân hóa theo 7 lĩnh vực phát triển và 4 thang hành vi.

Trong các buổi trị liệu, trẻ được thực hiện các bài tập điều hòa giác quan, massage luyện hơi, luyện cơ môi miệng hỗ trợ phát triển ngôn ngữ, đặc biệt hiệu quả với trẻ chậm nói, hoặc ngọng. Bên cạnh đó, các trẻ còn được tham gia trị liệu nhóm qua trò chơi và sinh hoạt tập thể giúp rèn kỹ năng giao tiếp, ứng xử và hòa nhập cộng đồng.

“Mỗi ngày, trong công việc trị liệu cho trẻ tự kỷ, chúng tôi luôn học theo lời dạy của Bác bằng cách kiên nhẫn lắng nghe từng em, hiểu từng khó khăn riêng biệt và đồng hành cùng các em. Qua các buổi trị liệu cá nhân và nhóm, chúng tôi cố gắng tạo môi trường an toàn, giúp các em từng bước phát triển kỹ năng giao tiếp, điều hòa cảm xúc và hòa nhập cộng đồng” - chị Hoàng Thị Nhã Phương, nhân viên trị liệu tại Trung tâm Công tác xã hội tỉnh, chia sẻ.

Ngoài những hoạt động kể trên, trung tâm còn tổ chức các buổi tập huấn kỹ năng chăm sóc, trị liệu tâm lý, vận động tập thể với sự tham gia của gia đình trẻ được hỗ trợ và các buổi nói chuyện chuyên đề tại trường mầm non nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng cho phụ huynh hỗ trợ trẻ tại nhà. Bà Đào Thị Tuyền (phường Hà Khẩu, TP Hạ Long) cho biết: Khi đưa cháu đến đây trị liệu, tôi đã tìm hiểu kỹ và hoàn toàn yên tâm khi thấy các cô luôn tận tình, chu đáo. Các cô trong trung tâm không chỉ có chuyên môn vững, mà còn rất gần gũi, kiên trì. Họ hiểu rõ từng điểm yếu của cháu để từng bước bù đắp. Nhờ vậy, cháu tôi tiến bộ rõ rệt, biết nói nhiều hơn, bắt đầu hát theo và phản xạ với người thân, cũng nhanh nhạy hơn. Điều khiến tôi vô cùng biết ơn là sự hỗ trợ về kinh phí từ Nhà nước. Nếu không có chính sách nhân văn đó, có lẽ hành trình học tập, trị liệu của các cháu sẽ vất vả và khó khăn hơn rất nhiều.

Trong lĩnh vực phát triển cộng đồng, Trung tâm Công tác xã hội tỉnh đã triển khai nhiều mô hình ý nghĩa. Đáng chú ý như CLB Người điếc Quảng Ninh được thành lập từ năm 2016, duy trì khoảng 60-85 hội viên. Các thành viên CLB được nâng cao năng lực, học ngôn ngữ ký hiệu, trang bị kiến thức xã hội, định hướng nghề nghiệp và đặc biệt là được giới thiệu, tạo việc làm phù hợp. Đến nay, gần 100% thành viên có việc làm, có thể tự lập.

Trung tâm còn phối hợp hỗ trợ dạy nghề gắn với tạo việc làm cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Giai đoạn 2020-2024, trung tâm đã kết nối giúp 27 trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn đến các cơ sở dạy nghề theo hình thức "cầm tay, chỉ việc" với nhiều ngành nghề khác nhau, giúp trẻ vừa học vừa làm và có thu nhập. Cùng với đó, phối hợp triển khai các mô hình: Chăm sóc vì sự phát triển toàn diện trẻ em những năm đầu đời tại gia đình và cộng đồng; phục hồi chức năng cho người khuyết tật; dạy kỹ năng sống cho trẻ em trong dịp hè…

Trung tâm cũng không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động tư vấn tâm lý cho các đối tượng yếu thế, với nhiều kênh tiếp cận, như qua tổng đài 18001769, tư vấn trực tiếp tại cộng đồng và tại trung tâm. Đặc biệt, trung tâm đã khai thác rất hiệu quả mạng xã hội để lan tỏa thông tin đến cộng đồng về chức năng, nhiệm vụ của nghề công tác xã hội; các chế độ, chính sách dành cho đối tượng bảo trợ xã hội; cập nhật kiến thức, kỹ năng xã hội cho người dân và đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi về bình đẳng giới…

Ông Trương Mạnh Hùng, Giám đốc Trung tâm Công tác xã hội tỉnh, cho biết: Học Bác ở tinh thần hết lòng vì dân, chúng tôi luôn xác định rõ trách nhiệm của mình trong việc chăm lo cho những người yếu thế trong xã hội. Nghị định số 110/2024/NĐ-CP của Chính phủ về công tác xã hội chính là nền tảng pháp lý rất quan trọng để trung tâm triển khai các hoạt động bài bản, chuyên nghiệp hơn. Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục đào tạo, nâng cao trình độ cho cán bộ, viên chức, người lao động. Đồng thời, tập trung phát triển các dịch vụ công tác xã hội mũi nhọn, xây dựng kế hoạch cụ thể để đáp ứng sát với nhu cầu thực tiễn của người dân và cộng đồng. Làm công tác xã hội cũng là một cách thiết thực để học Bác, luôn gần dân, hiểu dân và vì dân mà phục vụ.