Điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động

Mẹ của ông Dần Minh (Phú Thọ) sinh năm 1975, đóng BHXH được 23 năm, trong đó có 12 năm là nhân viên bán xăng dầu trực tiếp tại doanh nghiệp xăng dầu tư nhân. Mẹ của ông muốn xin nghỉ chế độ hưu trí sớm vì lý do sức khỏe. Ông hỏi, trình tự, thủ tục thực hiện như thế nào?

Về vấn đề này, Bảo hiểm xã hội Việt Nam trả lời như sau:

Theo quy định tại khoản 1 Điều 65 Luật BHXH năm 2024, người lao động bị suy giảm khả năng lao động khi nghỉ việc có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ đủ 20 năm trở lên thì được hưởng lương hưu với mức thấp hơn tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

"a) Có tuổi thấp hơn tối đa 05 tuổi so với tuổi quy định tại điểm a khoản 1 Điều 64 của Luật này và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%;

b) Có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi quy định tại điểm a khoản 1 Điều 64 của Luật này và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;

c) Có từ đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên".

Hồ sơ đề nghị hưởng lương hưu

Tại Khoản 1, 3 Điều 77 Luật BHXH năm 2024 quy định hồ sơ đề nghị hưởng lương hưu do suy giảm khả năng lao động đối với người đang tham gia BHXH bắt buộc gồm:

- Sổ BHXH;

- Bản chính hoặc bản sao văn bản xác định việc chấm dứt hợp đồng lao động hoặc văn bản chấm dứt làm việc;

- Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng giám định y khoa hoặc bản sao giấy xác nhận mức độ khuyết tật nặng, đặc biệt nặng có thể hiện kết luận của Hội đồng giám định y khoa ghi rõ tỷ lệ phần trăm suy giảm khả năng lao động.

Trình tự giải quyết hưởng lương hưu

Khoản 5 Điều 13 Luật BHXH năm 2024 quy định người sử dụng lao động có trách nhiệm: Xem xét giới thiệu người lao động thuộc đối tượng theo quy định tại Điều 65 của Luật này đi khám giám định y khoa để xác định mức suy giảm khả năng lao động tại Hội đồng giám định y khoa.

Khoản 1, 3 Điều 79 Luật BHXH năm 2024 quy định trình tự giải quyết hưởng lương hưu đối với người đang tham gia BHXH bắt buộc như sau:

- Trong thời hạn 20 ngày trước thời điểm người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu, người sử dụng lao động nộp hồ sơ quy định tại Điều 77 của Luật này cho cơ quan BHXH.

- Trong thời hạn 20 ngày, không bao gồm ngày nghỉ lễ, tết, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định đối với người đề nghị hưởng lương hưu, cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết; trường hợp không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Do nội dung câu hỏi của ông không cung cấp đầy đủ thông tin về ngày tháng sinh, mã số BHXH... nên BHXH Việt Nam không có căn cứ để trả lời cụ thể. BHXH Việt Nam cung cấp các quy định của pháp luật về điều kiện hưởng lương hưu do suy giảm khả năng lao động, trình tự, thủ tục hưởng lương hưu để ông nắm được và đối chiếu, xác định quyền lợi hưởng chế độ BHXH đối với mẹ của ông hoặc ông liên hệ trực tiếp với cơ quan BHXH gần nhất và cung cấp đầy đủ thông tin để được tư vấn và giải đáp cụ thể.