Kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống CAND Việt Nam 19/8 (1945-2025) Tự hào 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành

Ra đời từ cao trào đấu tranh cách mạng sôi nổi của giai cấp công nhân và nhân dân các dân tộc Vùng mỏ, lực lượng Công an Quảng Ninh đã trải qua 8 thập kỷ không ngừng chiến đấu, xây dựng và trưởng thành. Luôn đồng hành cùng sự phát triển của tỉnh, lực lượng công an đã lập nhiều chiến công xuất sắc trong sự nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc, góp phần giữ vững bình yên cho nhân dân và thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ, toàn diện của tỉnh.

Những dấu ấn lịch sử ngày đầu

Cách đây vừa tròn 80 năm, tại chùa Bắc Mã, trung tâm Đệ tứ Chiến khu Đông Triều, một tổ trinh sát đã được thành lập để chuẩn bị cho Cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền tháng 8/1945. Đây chính là tổ chức tiền thân của lực lượng Công an tỉnh Quảng Ninh ngày nay. Cùng với sự ra đời của chính quyền cách mạng, lực lượng CAND đã nhanh chóng được thiết lập, trở thành lực lượng nòng cốt bảo vệ thành quả cách mạng, giữ gìn ANTT trong những ngày đầu giành chính quyền.

Sau khi hòa bình lập lại ở miền Bắc năm 1954, nhiệm vụ đầu tiên của Công an Quảng Ninh là xóa bỏ tàn dư mật vụ, cảnh sát ngụy, nhanh chóng thiết lập chính quyền cách mạng và đảm bảo an ninh sản xuất.

Tháng 10/1963, khu Hồng Quảng và tỉnh Hải Ninh hợp nhất thành tỉnh Quảng Ninh. Chỉ chưa đầy 3 tháng sau, Ty Công an Quảng Ninh đã được thành lập trên cơ sở hợp nhất Sở Công an khu Hồng Quảng và Ty Công an Hải Ninh.

Trong giai đoạn này, nhiều chiến công đặc biệt xuất sắc đã được ghi dấu, nổi bật là việc phát hiện và bóc gỡ 7 vụ, bắt giữ 71 tên gián điệp biệt kích do Mỹ - ngụy cài cắm, chỉ trong vòng 3 năm, từ 1960-1963. Đỉnh cao là chuyên án BK63 kéo dài suốt 9 năm (từ 1961-1970), một trong những chiến công đặc biệt xuất sắc của Công an Quảng Ninh, được ghi nhận là điển hình trong lịch sử CAND. Thắng lợi của chuyên án BK63 đã góp phần làm thất bại hoàn toàn phương thức xâm nhập gián điệp, biệt kích của cơ quan tình báo Mỹ.

Thượng tá Trương Phúc Lâm, nguyên Trưởng phòng An ninh kinh tế (Công an tỉnh) kể lại: Trước tình hình đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh phá hoại miền Bắc, nhiều cơ quan, nhà máy, xí nghiệp ở Vùng mỏ bị đánh phá với tính chất hủy diệt. Lực lượng Công an đã tích cực thực hiện nhiệm vụ phòng không sơ tán, bảo vệ tài sản của Nhà nước, tính mạng của nhân dân. Nhiều vụ án kinh tế, hình sự lớn được điều tra khám phá thành công, góp phần giữ vững niềm tin trong nhân dân.

Song song với nhiệm vụ giữ gìn ANTT ở địa phương, giai đoạn này, 100% CBCS Công an Quảng Ninh đã viết đơn tình nguyện; trong đó, 233 người đã được lựa chọn lên đường chi viện cho chiến trường miền Nam. Nhiều đồng chí đã anh dũng hy sinh, nhiều người khác trưởng thành, trở thành cán bộ lãnh đạo chủ chốt của lực lượng công an.

Năm 1975, đất nước thống nhất, tập trung xây dựng CNXH, nhưng các thế lực thù địch, phần tử phản cách mạng vẫn tiến hành âm mưu, thủ đoạn chiến tranh tâm lý, kích động, gây rối, nhen nhóm phản động, phá hoại thành quả cách mạng. Vượt qua thách thức mới, Công an Quảng Ninh đã bảo vệ vững chắc biên giới, đấu tranh làm thất bại mọi thủ đoạn diễn biến hòa bình của địch.

10 năm sau giải phóng, hàng chục chuyên án đã được xác lập, đấu tranh, Công an đã bắt giữ gần 200 đối tượng xâm nhập biên giới; trên 400 vụ xâm hại tài sản XHCN, lập hồ sơ truy tố trên 800 đối tượng, thu hồi cho Nhà nước lượng tài sản lớn, xóa 16 tụ điểm phức tạp về ANTT, khám phá 155 nhóm cướp.

Bước vào thời kỳ đổi mới, với sự chuyển biến nhanh chóng về kinh tế - xã hội, Quảng Ninh cũng trở thành địa bàn trọng điểm về ANTT, điểm nóng về tệ nạn ma túy. Ông Phan Văn Đáo, Bí thư chi bộ, Khu trưởng khu phố Yết Kiêu 1, phường Hồng Gai chia sẻ: Khoảng những năm 1970 cho đến đầu những năm 2000, khu vực dốc mắm tôm là điểm nóng tập trung tệ nạn ma tuý, bởi địa hình khuất, nhiều hẻm nhỏ. Thế nhưng, sau khi Công an truy quét trên diện rộng, khoảng 10 năm trở lại đây, khu vực này đã "sạch" ma túy, ANTT vô cùng đảm bảo. Người dân yên tâm làm ăn, sinh sống.

Bình yên hôm nay được đánh đổi bằng mồ hôi, công sức và cả máu của các lực lượng chức năng. Với sự mưu trí, dũng cảm, kiên quyết đấu tranh của lực lượng chức năng, tình hình tội phạm và tệ nạn ma tuý trên địa bàn tỉnh đã được kiềm chế, kéo giảm tỷ lệ hàng năm, năm sau cao hơn năm trước. Trong đó, có những chuyên án đã đi vào lịch sử, để lại dấu ấn đậm nét về những chiến công của Công an Quảng Ninh.

Điển hình trong đó là chuyên án triệt phá đường dây buôn bán vận chuyển trái phép chất ma túy xuyên quốc gia lớn nhất từ trước đến nay, mang bí số 006-N, năm 2012. Cụ thể, 5 đường dây ma túy xuyên quốc gia đã bị triệt phá, 200 đối tượng bị bắt giữ, chặn đứng 27 tấn ma túy từ Lào qua Việt Nam sang Trung Quốc, không để xâm nhập vào nội địa.

Đại tá Nhâm Ngọc Tám, nguyên Phó Giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh nhấn mạnh: Thời điểm đó, qua nhiều lần tiếp xúc song phương, phía Trung Quốc đều rất khâm phục chúng ta. Bạn nói, với việc triệt phá chuyên án này, ta đã chặt đứt đường dây đưa ma túy vào Trung Quốc và cả thế giới.

Vững bước trên hành trình đổi mới

10 năm trở lại đây (từ 2015-2025), với phương châm “An ninh chủ động”, Công an tỉnh đã tổ chức xây dựng thế trận an ninh nhân dân và chủ động diễn tập các phương án phòng chống khủng bố, gây rối, bạo loạn, phòng chống cháy nổ... Công tác bảo vệ an ninh biên giới, biển đảo, bảo vệ nội bộ được tăng cường; an ninh vùng dân tộc, vùng tôn giáo ổn định; an ninh nội bộ, an ninh xã hội, an ninh kinh tế, du lịch được đảm bảo. 

Thiếu tướng Nguyễn Hữu Tước, nguyên Giám đốc Công an tỉnh khẳng định: Chúng ta đã tham mưu "đúng, trúng" đối với Tỉnh ủy để tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác bảo đảm ANTT, qua đó, huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị để làm tốt công tác này. Bên cạnh đó, tập thể lãnh đạo đoàn kết, thống nhất, đồng lòng trong tất cả mọi việc, tạo nên sức mạnh to lớn để hoàn thành tất cả các nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

Đảm bảo nguyên tắc “Không đi sau tội phạm, không để tội phạm lộng hành”, Công an tỉnh đã chủ động nhận diện, nắm chắc tình hình, diễn biến và phương thức, thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm; triển khai toàn diện các mặt công tác phòng ngừa, điều tra xử lý tội phạm. Chỉ tính từ năm 2015 đến nay, Công an tỉnh đã thực hiện quyết liệt, liên tục hơn 77 đợt cao điểm, kế hoạch tấn công, trấn áp tội phạm; thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp kéo giảm tội phạm theo hướng bền vững, giải quyết triệt để tình hình tội phạm nổi lên theo từng địa bàn, lĩnh vực, không để hoạt động công khai, lộng hành, gây bức xúc dư luận. Tỷ lệ điều tra khám phá các vụ án luôn đạt trên 80%, riêng các vụ án hình sự rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng đạt tỷ lệ trên 94%.

Nổi bật, trong đó phải kể đến chuyên án CNT2 (kéo dài từ 2020-2021) điều tra, làm rõ đường dây vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới với số tiền lên đến trên 53.000 tỷ đồng. Chuyên án 424-Q năm 2024, Công an Quảng Ninh chủ trì, phối hợp với các cục nghiệp vụ và Công an nhiều tỉnh, thành trong cả nước, triệt phá đường dây mua bán cần sa trên không gian mạng, hoạt động trên phạm vi toàn quốc, với tính chất đặc biệt nghiêm trọng, bắt giữ 20 đối tượng, thu giữ 146kg cần sa cùng nhiều tang vật có giá trị khác. Đây là chuyên án được Bộ Công an xác định điển hình về đấu tranh tội phạm ma túy trên không gian mạng.

Việc nhanh chóng điều tra, làm rõ vụ án cũng như mức hình phạt nghiêm minh, thích đáng cho những kẻ coi thường pháp luật đã củng cố niềm tin của quần chúng nhân dân đối với lực lượng Công an.

Có thể khẳng định, sau gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, lực lượng CAND đã có bước phát triển mạnh mẽ, không ngừng lớn mạnh về tổ chức, con người, trang bị phương tiện, theo hướng chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, tập trung cho lực lượng mũi nhọn, trong đó, dành nguồn lực đầu tư cho một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại vào năm 2025 theo tinh thần Nghị quyết số 12, ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị.

Một trong những đổi mới mang tính bước ngoặt lịch sử là từ ngày 1/7/2025, thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, không còn cấp huyện, Quảng Ninh sau sáp nhập chỉ còn 54 xã, phường, đặc khu. Mô hình tổ chức mới đặt ra nhiều yêu cầu mới trong đảm bảo ANTT. Công an là lực lượng tiên phong, đi đầu trong việc tinh gọn bộ máy, tổ chức, không bố trí Công an cấp huyện từ ngày 1/3/2025, 4 tháng trước khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Toàn bộ biên chế và tổ chức hoạt động của Công an cấp huyện được chuyển về cấp tỉnh và cấp xã. Công an tỉnh tiếp nhận thêm 5 nhóm nhiệm vụ hành chính từ các sở, ngành.

Tăng cường lực lượng về cơ sở với phương châm "tỉnh toàn diện, xã vững mạnh, bám cơ sở", Công an tỉnh đã ưu tiên phân bổ nhân lực cho cấp xã. Hơn 500 cán bộ từ cấp tỉnh và cấp huyện sau giải thể được điều chuyển về công tác tại Công an xã, phường, đặc khu, góp phần nâng cao năng lực giải quyết công việc tại chỗ. Nhờ đó, số vụ việc được xử lý dứt điểm ngay tại cơ sở tăng mạnh. Tỷ lệ tiếp nhận và xử lý đơn thư đúng hạn đạt 99,7%. Với việc đưa điều tra viên về cơ sở, Công an cấp xã không chỉ tiếp nhận đơn thư, còn trực tiếp điều tra, xử lý các vụ án với sự hướng dẫn và phối hợp chặt chẽ của Cơ quan Cảnh sát điều tra cấp tỉnh. Đó không chỉ là sự đổi mới về tổ chức mà còn thể hiện bản lĩnh chính trị, tư duy cải cách và quyết tâm thực hiện “sứ mệnh lịch sử” của lực lượng CAND trong giai đoạn mới, cũng như phù hợp với mô hình chính quyền 2 cấp.

Trong suốt chiều dài lịch sử 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của lực lượng CAND Quảng Ninh, để có được những thành tựu quan trọng trong công tác đảm bảo ANTT, bên cạnh việc triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, lực lượng Công an đã nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ, đồng hành của nhân dân, tạo nên thế trận an ninh nhân dân, thế trận lòng dân vững chắc.

Đặc biệt, từ năm 2005, Chính phủ chọn ngày 19/8 là Ngày hội toàn dân bảo vệ ANTQ, sau 20 năm, Quảng Ninh đã thiết lập mạng lưới an ninh rộng khắp từ đô thị đến nông thôn, biên giới, hải đảo, với 4.951 tổ nhân dân tự quản, 423 cụm dân cư an toàn, 162 mô hình phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ tại các khu dân cư, cơ quan, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục trên toàn tỉnh. Nhiều mô hình, cách làm hay, giàu tính sáng tạo, được Bộ Công an đánh giá cao và nhân rộng trong toàn quốc.

Bên cạnh đó, Công an tỉnh còn làm tốt công tác an sinh xã hội, thể hiện trách nhiệm xã hội, trách nhiệm cộng đồng, lan tỏa những hành động đẹp như xây nhà tình nghĩa, nhận đỡ đầu các cháu bé mồ côi... Đặc biệt, trong dịch bệnh, thiên tai nguy cấp, lực lượng Công an Quảng Ninh đã phát huy mạnh mẽ tinh thần “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, “Lúc dân cần, lúc dân khó, có Công an”, khẳng định là “điểm tựa” vững chắc của cấp ủy, chính quyền và nhân dân.

Một trong những mục tiêu chính trị lớn mà Đảng bộ tỉnh đặt ra là hướng tới năm 2030, xây dựng Quảng Ninh giàu mạnh, văn minh, hiện đại, hạnh phúc, trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030, đến năm 2045 là một trong những đầu tàu kinh tế quan trọng của quốc gia.

Thiếu tướng Trần Văn Phúc, Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Công an tỉnh khẳng định: Chúng tôi lấy người dân làm trung tâm, lấy công nghệ làm công cụ, lấy truyền thống làm nền tảng. Với tinh thần đổi mới, chủ động và quyết liệt, trên chặng đường mới, Công an tỉnh tiếp tục triển khai nhiều bước đột phá trong thực hiện nhiệm vụ chính trị, nâng cao hiệu quả công tác công an trên mọi lĩnh vực, góp phần xây dựng xã hội kỷ cương, an toàn, lành mạnh. Qua đó, tiếp tục khẳng định vai trò nòng cốt trong công tác bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phục vụ hiệu quả cho sự phát triển nhanh, bền vững của tỉnh Quảng Ninh trong hành trình mới.