Coi chừng bệnh hình thức

Bệnh hình thức là để chỉ hiện tượng quá chú trọng đến “bề nổi”, đến cái hào nhoáng bên ngoài mà quên (hay cố tình quên) cái nội dung bên trong, cái mang tính thiết thực... Thực ra, căn bệnh này không phải là mới, thời còn cơ chế quan liêu bao cấp, căn bệnh này đã “bùng phát” như một “bệnh dịch” rồi. Thế nhưng, kể cả trong thời hiện tại, bệnh hình thức vẫn không phải là ít và tác hại của nó như thế nào, khỏi cần nói thì ai cũng biết.

Nhân nói đến chuyện này lại nghĩ đến chuyện khác. Suốt từ mấy tháng nay, Quảng Ninh đang náo nức đón mừng kỷ niệm 50 năm ngày thành lập tỉnh 30-10 (1963-2013). Trong các hoạt động sôi nổi ấy, vui nhất là khi nghe báo chí đưa tin có rất nhiều công trình đã hoàn thành hoặc đang gấp rút hoàn thành để kịp chào mừng sự kiện trọng đại này. Làm sao không vui được khi không khí thi đua lập thành tích chào mừng kỷ niệm 50 năm ngày thành lập tỉnh diễn ra sôi nổi, rộng khắp và mang đầy tính thiết thực, hiệu quả như vậy! Thế nhưng, vui đấy mà vẫn lo... Lo là bởi liệu trong số các công trình được gắn biển “Công trình chào mừng 50 năm ngày thành lập tỉnh” ấy liệu có công trình nào bị “chín ép” hay không? Còn nhớ cách đây gần 10 năm, trong dịp kỷ niệm 50 năm ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ, 7-5 (1954-2004), báo chí cũng rầm rộ tuyên truyền về công trình Tượng đài Chiến thắng Điện Biên đã hoàn thành trước ngày diễn ra sự kiện này. Thế nhưng, chỉ không đầy một năm sau, công trình đã bị hư hỏng nặng do trong quá trình thi công, vì thời gian quá gấp gáp nên đơn vị thi công đã không đảm bảo đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật và khi nghiệm thu công trình, mọi chuyện cứ thế “trôi” đi...

Tất nhiên, nói điều này không phải để bảo rằng việc tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình nhân dịp kỷ niệm một sự kiện trọng đại là không cần thiết; trái lại, đây còn là việc làm có ý nghĩa to lớn, thiết thực trong một thời điểm nào đó, một hoàn cảnh cụ thể nào đó. Nhưng như nói ở trên, thường đôi khi vì “lý do chính trị”, muốn cho kịp thời gian khánh thành, nhiều công trình đã được thi công vội vàng, không đảm bảo chất lượng. Và khi nghiệm thu công trình, cũng lại vì “lý do chính trị”, việc kiểm tra, đánh giá chất lượng công trình cũng ít khắt khe hơn, được “châm chước” hơn... Đây là một thực tế đã từng xảy ra ở nhiều nơi. Và hậu quả của nó là không hề nhỏ. Vậy nên, cho dù vẫn biết trong không khí tưng bừng, náo nức chuẩn bị đón mừng tỉnh nhà tròn 50 tuổi mà nói điều này, quả là có gì đó như là sự “lạc điệu”! Nhưng thà “lạc điệu” còn hơn là không nói!

Chỉ mong sao mọi chuyện không xảy ra như vậy! Và mong sao những nỗi lo về điều này chỉ là “lo hão”, là “cầm đèn chạy trước ô tô”...

Trung Luận