Bộ trưởng Công Thương: Đề nghị Nhật Bản hỗ trợ Việt Nam làm điện hạt nhân

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Dự án Nhà máy điện hạt nhân tại Ninh Thuận sẽ sớm tái khởi động. Do đó, ông đề nghị các doanh nghiệp, trường đại học Nhật Bản hỗ trợ Việt Nam trong lựa chọn công nghệ và phát triển nguồn nhân lực điện hạt nhân.

Chiều 20/12, tại Nhật Bản, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cùng Đoàn công tác Bộ này đã có buổi làm việc với nhóm doanh nghiệp và trường đại học của Nhật Bản nhằm trao đổi về việc thúc đẩy hợp tác phát triển điện hạt nhân giữa Việt Nam - Nhật Bản.

Dự án Nhà máy điện hạt nhân tại Ninh Thuận sẽ sớm tái khởi động

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, điện hạt nhân là nguồn điện nền, xanh và bền vững, ngày càng được nhiều quốc gia quan tâm lựa chọn. Trong lịch sử từng có một số sự cố về các nhà máy điện hạt nhân, nhưng xét về xác suất là vô cùng thấp. Hơn nữa, công nghệ điện hạt nhân hiện nay tiến bộ rất xa so với công nghệ trước đây.

Tại Việt Nam, sau 8 năm (kể từ 2016) tạm dừng các Dự án Nhà máy điện hạt nhân tại Ninh Thuận, mới đây Quốc hội Việt Nam đã quyết nghị tiếp tục thực hiện chủ trương đầu tư dự án nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ điện đang hết sức cấp thiết và được dự báo tiếp tục tăng cao.

Do vậy, phát triển nguồn điện hạt nhân sẽ đa dạng nguồn cung, bảo đảm an ninh năng lượng và chuyển dịch năng lượng xanh, giúp Việt Nam đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 theo cam kết tại COP26.

Đồng thời, việc thực hiện dự án điện hạt nhân còn là cơ hội để đất nước phát triển nhân lực chất lượng cao, nâng cao tiềm lực khoa học công nghệ quốc gia, tham gia vào chuỗi cung ứng công nghiệp điện hạt nhân toàn cầu.

“Đảng và Chính phủ Việt Nam chủ trương chỉ lựa chọn những công nghệ hạt nhân, đối tác tốt nhất và đào tạo nhân lực để vận hành an toàn, hiệu quả dự án năng lượng của quốc gia”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Ông cũng thông báo tới các đối tác là doanh nghiệp và trường đại học Nhật Bản, Quốc hội Việt Nam vừa thông qua Luật Điện lực sửa đổi, trong đó có nội dung liên quan đến việc phát triển điện hạt nhân. Chính phủ cũng đã thông qua dự kiến và sẽ báo cáo với Quốc hội để sửa đổi Luật về năng lượng nguyên tử. Đây cũng là một cơ sở liên quan đến công nghệ, vấn đề an toàn trong phát triển điện hạt nhân.

Hơn nữa, Việt Nam còn các hệ thống pháp luật khác có liên quan đến đầu tư, xây dựng, an toàn, bảo vệ môi trường... Tất cả những cơ sở pháp lý này tạo ra nền tảng để Việt Nam có thể sớm khởi động lại dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

Để xây dựng nhà máy điện hạt nhân tại Việt Nam trong thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Bộ này sẽ cùng với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và địa phương rà soát bổ sung quy hoạch dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

“Việc này có thể sẽ sớm được hoàn thành vì bản thân dự án đã có từ trước đây và Việt Nam chỉ là tái khởi động dự án”, ông nói.

Ngoài ra, Bộ Công Thương sẽ chủ trì các bộ ngành tham mưu xây dựng, ban hành các nghị định, thông tư để hướng dẫn thực hiện dự án này. Đồng thời, tiếp tục kiến nghị Chính phủ rà soát, xem xét giao cho EVN làm chủ đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho hay, Chính phủ báo cáo trước cấp có thẩm quyền tái đàm phán với Nhật Bản để ký thỏa thuận theo cam kết cũ, tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật, công nghệ và tài chính.

Còn chủ đầu tư EVN khẩn trương rà soát, cập nhật thông tin điều chỉnh dự án để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Sau khi có chủ trương đầu tư dự án mới, chủ đầu tư sẽ lựa chọn đơn vị tư vấn xây dựng dự án để trình cấp có thẩm quyền cấp phép.

EVN cũng sẽ rà soát lại số nhân lực đã được đào tạo tại Nhật Bản, nếu còn đủ điều kiện và có nguyện vọng sẽ tiếp tục đào tạo lại và lập kế hoạch đào tạo lượng nhân lực mới. Chính phủ Việt Nam và các bộ ngành liên quan sẽ nỗ lực đảm bảo các công việc này được thực hiện đúng lộ trình đề ra.

Nhấn mạnh Việt Nam chưa có kinh nghiệm xây dựng Nhà máy điện hạt nhân, do vậy Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, hợp tác quốc tế về năng lượng nguyên tử là giải pháp quan trọng để huy động nguồn lực, rút ngắn thời gian và giảm chi phí đầu tư.

Thúc đẩy hợp tác công nghệ, nguồn nhân lực

Nhật Bản là quốc gia phát triển có những công nghệ tiên tiến hàng đầu thế giới. Bản thân Nhật Bản đã có nhiều kinh nghiệm trong xây dựng, vận hành và xử lý sự cố liên quan đến các nhà máy điện hạt nhân. Chưa kể, các công ty Nhật Bản có mặt trong buổi làm việc này đều là những đại diện nổi bật trong số các công ty chuyên về năng lượng của Nhật Bản. Theo đó, Bộ trưởng đề nghị phía Nhật Bản phối hợp, tư vấn và hỗ trợ phía Việt Nam trong phát triển điện hạt nhân.

Trong đó, Việt Nam quan tâm nhất là câu chuyện lựa chọn công nghệ, với điều kiện tiên quyết đảm bảo an toàn và không để xảy ra các sự cố. Các công nghệ trước khi được lựa chọn cần đảm bảo tiêu chuẩn chung về an toàn, đáp ứng được những khuyến nghị của các tổ chức quốc tế và đặc biệt là các khuyến cáo của cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế.

Do vậy, ông đề nghị công ty Nhật Bản giới thiệu các công nghệ hiện đại, đảm bảo an toàn để Việt Nam xem xét, đánh giá, lựa chọn ứng dụng cho cả quá trình xây dựng cũng như vận hành nhà máy điện hạt nhân.

Nhìn nhận nguồn nhân lực là một trong những yếu tố quan trọng đóng góp vào việc Việt Nam có thể thực hiện xây dựng, vận hành nhà máy điện hạt nhân thành công, Bộ trưởng mong muốn trong thời gian tới có hợp tác với các doanh nghiệp, trường đại học của Nhật Bản trong đào tạo và phát triển nguồn nhân lực liên quan đến lĩnh vực này.

Ông cũng đề nghị các doanh nghiệp cùng với các trường đại học, hiệp hội liên quan của Nhật Bản trong lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực điện hạt nhân sẽ sớm trao đổi với phía Việt Nam nhằm xây dựng các chương trình đào tạo nhân lực chất lượng cao.

“Trong Kỳ họp lần thứ 7 Ủy ban hỗn hợp Việt Nam - Nhật Bản về công nghiệp, thương mại, năng lượng diễn ra chiều 19/12, Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản đã trao đổi và chính thức đề nghị Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong triển khai chương trình xây dựng nhà máy điện hạt nhân và đã đề xuất nhiều nội dung hợp tác.

Một là, hợp tác trong việc chia sẻ để hoàn thiện cơ chế chính sách cho phát triển điện hạt nhân tại Việt Nam.

Hai là, hợp tác để lựa chọn công nghệ tốt nhất cho nhà máy điện hạt nhân đầu tiên tại Ninh Thuận theo kinh nghiệm của Nhật Bản.

Ba là, hợp tác đào tạo, đào tạo lại nhân lực triển khai dự án nhà máy điện hạt nhân tại Ninh Thuận.

Thứ tư, tái rà soát lại Hiệp định Liên Chính phủ Việt Nam - Nhật Bản về tài trợ vốn cho dự án nhà máy điện hạt nhân tại Ninh Thuận”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thông tin.

Ông cũng kỳ vọng, Nhật Bản sẽ hỗ trợ, hợp tác với Việt Nam trên cơ sở hai bên cùng có lợi, vì mục tiêu phát triển của mỗi nước, vì những mục tiêu chung như “phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050” và xứng tầm quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước chúng ta.