7 đồ dùng quen thuộc trong nhà có thể gây hại ruột, gan...

Nhiều người thường chăm chú vào việc điều dưỡng bằng ẩm thực lành mạnh, vận động điều độ hay bổ sung lợi khuẩn để kiện tỳ, dưỡng vị. Thế nhưng, căn nguyên tổn hại đường ruột đôi khi không nằm ở ăn uống, mà lại ẩn giấu trong những đồ dùng quen thuộc vốn tưởng vô hại.

Theo TS. Saurabh Sethi – bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và gan, được đào tạo tại Harvard và Stanford đã chỉ ra 7 vật dụng phổ biến trong gia đình có thể ảnh hưởng tiêu cực đến đường ruột, gan, hệ nội tiết và hệ miễn dịch... cho thấy nhiều thói quen tưởng chừng vô hại thực chất lại tiềm ẩn nguy cơ.

1. Chảo chống dính bị trầy xước có thể gây hại đường ruột

Chảo chống dính là vật dụng quen thuộc trong nhiều gia đình, nhưng khi bề mặt bị trầy xước, chúng có thể giải phóng PFAS (per- và polyfluoroalkyl substances), còn gọi là "hóa chất vĩnh cửu" vào thực phẩm.

Các nghiên cứu cho thấy nhóm hóa chất này có liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như tổn thương gan, rối loạn nội tiết, vô sinh, bệnh tuyến giáp, thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư...

Giải pháp: Nên thay bỏ ngay những chiếc chảo chống dính đã hỏng. Để an toàn hơn, bạn có thể lựa chọn chảo gốm, thép không gỉ hoặc gang – vừa bền, vừa hạn chế nguy cơ hóa chất rò rỉ vào thức ăn.

2. Chất tạo ngọt nhân tạo

Theo Tiến sĩ Saurabh Sethi, các chất tạo ngọt phổ biến như aspartame, sucralose và saccharin có thể tác động bất lợi đến hệ vi sinh đường ruột, làm rối loạn cân bằng vi khuẩn có lợi. Điều này có thể dẫn đến kiểm soát đường huyết kém, gia tăng cảm giác thèm đồ ngọt và ảnh hưởng xấu đến quá trình trao đổi chất.

Một số nghiên cứu còn cho thấy, việc sử dụng lâu dài các chất tạo ngọt nhân tạo có thể thay đổi cách cơ thể phản ứng với đường tự nhiên, từ đó làm tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa.

Giải pháp: Thay vì lạm dụng chất tạo ngọt nhân tạo, hãy ưu tiên các lựa chọn tự nhiên và ít qua chế biến, như stevia tinh khiết, mật ong nguyên chất hoặc đường thốt nốt, nhưng chỉ nên dùng với lượng vừa phải để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.

3. Chai nhựa dùng một lần

Việc uống nước từ chai nhựa dùng một lần, đặc biệt khi chai tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc ánh nắng trực tiếp, có thể khiến vi nhựa và hợp chất BPA rò rỉ vào nước. Các chất này được biết đến như tác nhân gây rối loạn nội tiết, có thể làm mất cân bằng hormone, ảnh hưởng đến trao đổi chất, khả năng sinh sản và thậm chí là sức khỏe đường ruột.

Giải pháp: Thay vì dùng chai nhựa, hãy lựa chọn chai thủy tinh hoặc thép không gỉ, vừa an toàn cho sức khỏe vừa thân thiện với môi trường.

4. Thực phẩm đóng gói siêu chế biến

Không chỉ là vấn đề calo, thực phẩm siêu chế biến thường chứa chất bảo quản, dầu tinh luyện, phụ gia và hương liệu tổng hợp – những yếu tố có thể gây hại cho niêm mạc ruột. Theo Tiến sĩ Sethi, việc tiêu thụ thường xuyên loại thực phẩm này có thể dẫn đến viêm mạn tính, rối loạn hệ vi sinh vật đường ruột và thậm chí gây ra "hội chứng rò rỉ ruột".

Giải pháp: Hãy ưu tiên thực phẩm tươi, nguyên hạt, tự nấu ăn tại nhà và hạn chế những sản phẩm có danh sách thành phần quá dài, nhiều phụ gia hoặc hóa chất tổng hợp.

5. Nước hoa xịt phòng và nến thơm

Chúng có thể mang lại hương thơm dễ chịu, nhưng nhiều loại nước xịt phòng và nến thơm thương mại lại phát thải VOC (hợp chất hữu cơ dễ bay hơi) và phthalate. Đây là những chất có liên quan đến các vấn đề hô hấp, rối loạn nội tiết và thậm chí gây tổn thương gan, ảnh hưởng hệ sinh sản khi tiếp xúc lâu dài.

Giải pháp: Hãy chọn cách tự nhiên và an toàn hơn như dùng máy khuếch tán tinh dầu nguyên chất, mở cửa sổ để thông gió, hoặc sử dụng nến làm từ sáp ong, sáp đậu nành không chứa phụ gia độc hại.

6. Xà phòng kháng khuẩn

Nhiều loại xà phòng kháng khuẩn chứa triclosan – một hóa chất đã bị cấm ở nhiều quốc gia do những tác động tiêu cực đến sức khỏe. Triclosan có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh tự nhiên trên da, góp phần vào tình trạng kháng kháng sinh và gây rối loạn nội tiết tố.

Giải pháp: Hãy ưu tiên các loại xà phòng dịu nhẹ, không chứa triclosan hoặc các hóa chất "kháng khuẩn" mạnh. Da và hệ miễn dịch của bạn vốn đã có khả năng tự bảo vệ mà không cần đến những thành phần độc hại.

7. Chất tẩy rửa quần áo và giấy thơm có mùi nồng

Những "mùi hương tươi mát" từ bột giặt, nước xả hay giấy thơm thường đến từ hỗn hợp hóa chất tổng hợp. Các chất này bám lâu trên sợi vải, có thể thẩm thấu qua da, lâu dần gây kích ứng da, rối loạn nội tiết và viêm nhẹ.

Giải pháp: Chọn chất tẩy rửa không mùi hoặc thân thiện với môi trường, và thay vì dùng giấy thơm, hãy thử bóng sấy len tái sử dụng để an toàn hơn cho sức khỏe.

Ngày nay, nhiều người gặp các triệu chứng dai dẳng như đầy hơi, mệt mỏi, nổi mẩn da, tiêu hóa kém... Nguyên nhân thường đa yếu tố: Chế độ ăn, giấc ngủ, căng thẳng, bệnh lý nền và cả các yếu tố môi trường trong chính ngôi nhà của chúng ta. Vì vậy, bên cạnh việc điều chỉnh ăn uống hay dùng bổ sung, việc giảm phơi nhiễm từ môi trường sống cũng rất đáng lưu tâm. Những tiếp xúc "nhỏ giọt" với một số hóa chất/hợp chất nhất định có thể tích lũy theo thời gian và ảnh hưởng đến đường ruột, nội tiết và miễn dịch.

Bạn không cần thay mới mọi thứ ngay lập tức. Hãy bắt đầu bằng những thay đổi nhỏ như: Thay chảo chống dính đã trầy xước bằng thép không gỉ/gang, chọn xà phòng không chứa triclosan, hạn chế chất tạo ngọt nhân tạo, ưu tiên thực phẩm ít chế biến và thông gió tốt không gian sống. Theo TS. Sethi, bước đầu tiên để chữa lành đường ruột không phải là bổ sung thêm, mà là loại bỏ những gì đang gây hại cho bạn.