Vì sao người IQ cao hay đau khổ?

Nghiên cứu của nhà khoa học, tâm lý học nổi tiếng người Mỹ Lewis Terman (ĐH Stanford) chỉ ra, trí tuệ và thành tích không phải lúc nào cũng song hành.

Kết quả của nhiều nghiên cứu cũng cho thấy, những người có IQ cao không thực sự hạnh phúc hơn những người có chỉ số IQ thấp hơn.

Dưới đây là một số lý do.

Suy nghĩ và kỳ vọng quá nhiều

Điều này liên quan đến bản chất của trí thông minh, được nhà thần kinh học, tiến sĩ Joe Z. Tsien người Mỹ mô tả là "khả năng tự khám phá kiến thức và các mô hình từ một thế giới đầy rẫy những điều không chắc chắn và khả năng vô hạn".

Người thông minh nhận thức sâu sắc về tất cả những gì họ không biết. Và việc nhận ra những giới hạn không thể tránh khỏi của trí tuệ có thể khiến họ đau khổ, chán nản và thất vọng.

Dễ lo lắng

Nhà tâm lý học lâm sàng, tiến sĩ Ruth Karpinski, thuộc trường Pitzer College, Mỹ, đã dẫn đầu một nghiên cứu về mối liên hệ giữa trí thông minh cao và vô số các bệnh lý tâm lý. Trong nghiên cứu, bà tìm thấy mối liên hệ nhất quán với các rối loạn tâm trạng, bao gồm trầm cảm và lo âu.

Nghiên cứu của bà phù hợp với những khám phá của tiến sĩ Joe Z Tsien, cho thấy những người này có khả năng ở trong trạng thái kích thích cao hơn trong các lĩnh vực tâm vận động, giác quan, trí tuệ, trí tưởng tượng và cảm xúc. Những điều đó có thể liên quan tới khả năng mắc chứng loạn thần kinh và lo lắng xã hội, về lâu dài có thể dẫn đến sự cô lập xã hội nhiều hơn.

Dễ bị cô lập xã hội

Thần đồng toán học gốc Malaysia Sufiah Yusol, người được nhận vào Đại học Oxford năm 12 tuổi, sau này trở thành một bồi bàn, một cô gái bán dâm. Cô trải qua sự cô lập xã hội, do thiếu các kỹ năng giao tiếp giữa các cá nhân và thiếu khả năng đối phó với việc nổi bật rõ ràng so với những người xung quanh.

Theo giải thích của các nhà khoa học, khi một người IQ cao không thể tìm thấy những người khác có cùng tư duy với mình, họ có thể sẽ chọn sự cô độc. Tuy nhiên, sự cô lập xã hội có tác động đáng kể đến sức khỏe tinh thần của mỗi người.

So sánh

Theo Raj Raghunathan, tiến sĩ, giáo sư tại Đại học Texas (Mỹ), tác giả của cuốn sách "Nếu bạn thông minh đến vậy, tại sao bạn không hạnh phúc?", những người IQ cao thường thấy thất vọng khi liên tục so sánh mình với người khác và không tránh khỏi việc tìm ra những sai sót trong cách tiếp cận của bản thân.

Ví dụ, các giáo sư có thể so sánh số giải thưởng họ đã giành được với giải thưởng của một giáo sư khác hoặc tổng số tiền họ đã mang về thông qua các khoản tài trợ. Tuy nhiên, điều này không phải là thước đo về khả năng của một con người.

Làm thế nào để có hạnh phúc?

Nghiên cứu của Tạp chí Nhân cách, Mỹ, năm 2023 cho thấy việc theo đuổi sở thích và đam mê có tác động sâu sắc hơn đến hạnh phúc so với thành tích hay IQ. Nghiên cứu cho thấy việc chú ý tới mong muốn, sở thích riêng giúp giảm 10% căng thẳng và lo lắng, và tăng 8% hạnh phúc.

Nghiên cứu không đề xuất bạn nên từ bỏ sự nghiệp để theo đuổi sở thích làm bánh hoặc nghề mộc, mà chỉ đơn giản là bạn được hưởng lợi từ những nỗ lực này và nên dành thời gian cho chúng.

Hãy tận dụng sự phấn khích về mặt trí tuệ cho điều gì đó tích cực. Điều này có nghĩa là bạn dành ra khoảng thời gian hoàn toàn không liên quan đến công việc và gia đình, tập trung tâm trí vào điều gì đó khác giúp bạn phát triển trạng thái tập trung, yêu thích.

Bạn cũng cần tránh khỏi tâm lý so sánh bản thân với người khác và lắng nghe chính mình. Tập trung vào nhu cầu cốt lõi và sự tận hưởng của bạn hơn là những phần thưởng bên ngoài giúp bạn cảm thấy hạnh phúc hơn rất nhiều.