Tạo đà bứt phá cho các Khu kinh tế

Nhờ chiến lược thu hút đầu tư hiệu quả, đồng bộ trong phát triển hạ tầng, quyết liệt cải cách hành chính và tận dụng tối đa lợi thế vị trí địa lý, các khu kinh tế (KKT) tại Quảng Ninh đã và đang trở thành điểm đến hấp dẫn đối với nhà đầu tư trong và ngoài nước, góp phần thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng bền vững.

Những "nam châm" thu hút đầu tư

Với tầm nhìn chiến lược và sự đầu tư mạnh mẽ, Quảng Ninh đã và đang hình thành các trung tâm kinh tế trọng điểm, trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Nổi bật trong số đó là các khu kinh tế (KKT) ven biển và cửa khẩu - những “thỏi nam châm” mới của khu vực phía Bắc.

Một trong những điểm sáng chính là Khu kinh tế ven biển Quảng Yên, được Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập từ tháng 9/2020 với quy mô hơn 13.300ha. Nhờ vị trí địa lý thuận lợi, hạ tầng đồng bộ, môi trường đầu tư minh bạch cùng sự đồng hành quyết liệt của chính quyền địa phương, Quảng Yên nhanh chóng vươn lên trở thành một trong những KKT năng động nhất cả nước. Đến nay, ngoài 5 khu công nghiệp (KCN) gồm: Đông Mai, Sông Khoai, Nam Tiền Phong, Bắc Tiền Phong và Bạch Đằng; KKT ven biển Quảng Yên đã thu hút được 24 dự án mới, với diện tích đăng ký hơn 137ha. Trong đó, có 23 dự án FDI với tổng vốn gần 1,34 tỷ USD và 1 dự án trong nước với tổng vốn khoảng 741 tỷ đồng.

Nổi bật trong các KCN trên là KCN Sông Khoai, minh chứng rõ nét cho sức hút của khu vực này. Chỉ sau 4 năm kể từ khi bàn giao mặt bằng, nơi đây đã thu hút được 19 dự án đầu tư thứ cấp, với tổng vốn đầu tư lên đến gần 3 tỷ USD. Hàng loạt tập đoàn quốc tế lớn như Foxconn, IKO Thompson, Tenma, Yaskawa… đã lựa chọn đặt chân vào KCN này. Sức hút đối với các nhà đầu tư là hạ tầng hiện đại, chính sách ưu đãi cạnh tranh và đặc biệt là vị trí địa lý chiến lược - nằm trong vùng lõi của KKT ven biển, dễ dàng kết nối với cảng biển, sân bay quốc tế, hệ thống cao tốc cũng như các trung tâm đô thị - công nghiệp lớn như Hải Phòng, Hạ Long hay Hải Dương.

Song song với KKT ven biển Quảng Yên, KKT Vân Đồn cũng đang khẳng định vai trò là một cực tăng trưởng mới, được định hướng trở thành trung tâm công nghiệp, giải trí có casino và du lịch cao cấp của Quảng Ninh. Sau nhiều năm nỗ lực đầu tư, xúc tiến và thu hút các nhà đầu tư chiến lược, KKT Vân Đồn đã chuyển mình rõ rệt. Hạ tầng kỹ thuật - dịch vụ đã cơ bản hoàn thiện, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển dài hạn. Hiện tại, nơi đây đã thu hút hơn 60 dự án ngoài ngân sách với tổng vốn đăng ký khoảng 63.000 tỷ đồng. Nhiều dự án trọng điểm đã được đưa vào vận hành, tạo dấu ấn rõ nét như Bến cảng cao cấp Ao Tiên, tuyến cao tốc Hạ Long - Vân Đồn - Móng Cái, khu nghỉ dưỡng Angsana Quan Lan Hạ Long Bay Resort hay khách sạn Wyndham Garden Sonasea… góp phần định hình diện mạo mới cho vùng đất này.

Trong bối cảnh Vân Đồn được Trung ương xác định là 1 trong 13 khu vực dự kiến trở thành đặc khu kinh tế, dự án khu dịch vụ du lịch phức hợp cao cấp tại Vân Đồn (casino Vân Đồn) được xem là mảnh ghép quan trọng; góp phần hoàn thiện hệ sinh thái du lịch, nghỉ dưỡng, giải trí quy mô quốc tế tại Quảng Ninh. Với tổng mức đầu tư dự kiến hơn 2 tỷ USD trên diện tích 244ha tại xã Vạn Yên (cũ), dự án hướng tới xây dựng một tổ hợp nghỉ dưỡng cao cấp, khu vui chơi giải trí có thưởng, trung tâm hội nghị, tổ chức sự kiện mang tầm quốc tế. Đây được kỳ vọng sẽ trở thành động lực tăng trưởng mới, thúc đẩy thu hút đầu tư, du lịch chất lượng cao và từng bước đưa Vân Đồn trở thành điểm đến hàng đầu khu vực châu Á.

Không chỉ tập trung phát triển các KKT ven biển, tỉnh Quảng Ninh còn đẩy mạnh khai thác tiềm năng tại các khu kinh tế cửa khẩu. Hiện toàn tỉnh có 3 KKT cửa khẩu với tổng diện tích hơn 144ha gồm: Móng Cái, Hoành Mô - Đồng Văn và Bắc Phong Sinh. Trong đó, KKT Cửa khẩu Móng Cái là một trong những khu vực có quy mô lớn được xác định là khu vực động lực, trọng điểm quốc gia. Đến nay, nơi đây đã thu hút hơn 120 dự án với tổng vốn đầu tư gần 2 tỷ USD và gần 24.000 tỷ đồng; góp phần thúc đẩy giao thương, phát triển kinh tế vùng biên và tăng cường kết nối kinh tế với thị trường Trung Quốc.

Tạo lực đẩy từ quy hoạch - hạ tầng - thể chế

Một trong những điểm sáng là KKT ven biển Quảng Yên. Sự quan tâm, ưu tiên từ trung ương và tỉnh, nguồn lực đầu tư hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông, đã được tăng cường đáng kể. Giai đoạn 2020 - 2023, tổng vốn đầu tư công từ ngân sách tỉnh cho các nhiệm vụ tại Quảng Yên lên tới 8.258 tỷ đồng, gần gấp 3 lần so với giai đoạn 2016 - 2020. Địa phương đã tập trung cải tạo, nâng cấp nhiều tuyến giao thông trọng yếu như: Đường tỉnh 331B, đường tỉnh 338 kéo dài, đường nối tỉnh lộ 331 với tỉnh lộ 33, tuyến từ nút giao Chợ Rộc đến nút giao Phong Hải... Những tuyến đường này không chỉ cải thiện khả năng kết nối nội vùng, mà còn mở rộng khả năng liên kết vùng, tạo điều kiện thuận lợi thu hút đầu tư.

Tiếp nối những nỗ lực đó, KKT Vân Đồn cũng đang tích cực đẩy mạnh công tác lập và điều chỉnh quy hoạch phân khu (QHPK). Tính đến nay, khu vực đã hoàn thành 13 đồ án QHPK và 3 đồ án điều chỉnh cục bộ, trong đó 11 đồ án đã được phê duyệt, tập trung tại các khu vực chiến lược như khu vực Cái Rồng, Sân bay, Bắc Cái Bầu, Đông Bắc Cái Bầu… Bám sát định hướng phát triển đến năm 2040, các quy hoạch này tạo cơ sở vững chắc cho việc triển khai các dự án đầu tư. Ngoài ra, 40 đồ án quy hoạch chi tiết (QHCT) đã được hoàn thiện, cung cấp cơ sở pháp lý rõ ràng để mời gọi và dẫn dắt nhà đầu tư đến với Vân Đồn. Ông Trần Hoàng Vũ, Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư và Phát triển Du lịch Vân Đồn, cho biết: Nhờ các đồ án QHPK và QHCT được phê duyệt, doanh nghiệp đã chủ động huy động nguồn lực đầu tư cho hệ thống hạ tầng của Tổ hợp du lịch nghỉ dưỡng Sonasea Vân Đồn.

Không chỉ chú trọng quy hoạch, hoạt động xúc tiến đầu tư tại Vân Đồn cũng được thực hiện bài bản, linh hoạt. Ban Quản lý KKT Quảng Ninh thường xuyên cập nhật, công khai danh mục dự án kêu gọi đầu tư; đồng thời tổ chức các buổi làm việc trực tiếp và trực tuyến với nhà đầu tư tiềm năng. Song song đó là cơ chế phối hợp kịp thời nhằm tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án một cách hiệu quả và thực chất.

Bên cạnh các KKT ven biển, hệ thống KKT cửa khẩu của Quảng Ninh cũng được định hướng phát triển theo chiều sâu, với 3 trụ cột chính: Kinh tế biên mậu, dịch vụ thương mại - du lịch và cảng biển - logistics. Tỉnh chủ trương "đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư", tận dụng ngân sách để xây dựng các công trình hạ tầng chiến lược như đường cao tốc, đô thị cửa khẩu… Từ đó, tạo nền tảng vững chắc thu hút đầu tư vào các lĩnh vực như khu công nghiệp, kho bãi, kho ngoại quan và dịch vụ cửa khẩu.

Để tạo quỹ đất sạch phục vụ đầu tư, từ năm 2020 đến nay, Quảng Ninh đã giải phóng mặt bằng được khoảng 820 ha; đồng thời giao, cho thuê hơn 792 ha đất cho các nhà đầu tư. Song song với đó, công tác cải cách thủ tục hành chính được tỉnh đẩy mạnh, trong đó 87% hồ sơ được giải quyết trước hạn và không có phản ánh tiêu cực. Quy trình giải quyết thủ tục ngày càng tinh gọn, minh bạch, lấy doanh nghiệp làm trung tâm. Công tác giám sát và hỗ trợ triển khai dự án cũng được thực hiện thường xuyên thông qua các tổ công tác chuyên trách, nhằm đảm bảo tiến độ, chất lượng, an toàn và bảo vệ môi trường.

Hiện tại, tỉnh tiếp tục chỉ đạo công tác quy hoạch mang tính chiến lược lâu dài. Một loạt nhiệm vụ quy hoạch đang được triển khai như: Quy hoạch chung KKT ven biển Quảng Yên đến năm 2050; quy hoạch KKT cửa khẩu Bắc Phong Sinh đến năm 2045; rà soát, điều chỉnh quy hoạch chung KKT Hoành Mô - Đồng Văn và triển khai 22 đồ án QHPK tại KKT cửa khẩu Móng Cái (trong đó đã hoàn thành 19 đồ án và đang triển khai 1 đồ án còn lại).

Với tầm nhìn chiến lược, sự quyết liệt trong chỉ đạo, Quảng Ninh tiếp tục tập trung xây dựng các khu kinh tế trở thành những cực tăng trưởng mạnh, hiện đại và bền vững. Hệ thống hạ tầng kỹ thuật ngày càng hoàn thiện, môi trường đầu tư minh bạch, thủ tục hành chính không ngừng được cải cách; từ đó tạo nên nền tảng vững chắc để tỉnh tiếp tục thu hút dòng vốn đầu tư chất lượng cao. Đây chính là động lực quan trọng giúp Quảng Ninh bứt phá trong giai đoạn mới, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế - xã hội cho không chỉ của địa phương, mà còn của toàn vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc.