Phát huy thế mạnh hội nhập kinh tế quốc tế

Cùng với Hà Nội và Hải Phòng, Quảng Ninh được đánh giá là một trong 3 đầu tàu phát triển kinh tế của vùng và được xác định như một trung tâm trung chuyển hàng hóa giữa Việt Nam với Trung Quốc và các nước ASEAN. Phát huy những lợi thế đó, Quảng Ninh đã và đang khẳng định được vai trò tiên phong trong hội nhập kinh tế quốc tế tại Việt Nam.

Hội nhập kinh tế quốc tế là một trong những động lực quan trọng để Quảng Ninh hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại. Theo đó, trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đã triển khai quyết liệt và hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết, chương trình, kế hoạch về hội nhập kinh tế quốc tế; tích cực tham gia các khuôn khổ hợp tác khu vực, nổi bật như hợp tác liên vùng Vịnh Bắc Bộ mở rộng, và hành lang kinh tế Nam Ninh - Singapore; hội nghị Hợp tác hành lang kinh tế 5 tỉnh, thành phố Việt Nam - Trung Quốc, sự kiện "Ngày châu Âu" (Europe Day) nhằm kết nối và tăng cường hiểu biết lẫn nhau với các đối tác quốc tế… Các sở, ngành liên quan cũng chủ động cập nhật các văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách phát triển kinh tế biên mậu, du lịch, nông nghiệp, từ đó giúp doanh nghiệp trong tỉnh nắm vững các quy định và thông tin liên quan đến xuất, nhập khẩu hàng hóa. Đặc biệt, tỉnh đã chú trọng phổ biến các Hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết, như AFTA, Hiệp định khung về hợp tác kinh tế ASEAN - Trung Quốc, và Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN - Trung Quốc, giúp doanh nghiệp địa phương được hưởng các ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu.

Điển hình cho nỗ lực này là ngành Công Thương đã bám sát chỉ đạo của Bộ Công Thương và của tỉnh để chủ động đề xuất, ban hành nhiều cơ chế, chính sách phù hợp với thực tiễn địa phương. Nổi bật là việc tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 38/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường thực hiện và khai thác hiệu quả các FTA đã có hiệu lực, bao gồm UKVFTA, CPTPP và EVFTA. Cùng với đó, ngành cũng tích cực biên soạn và phát hành các tài liệu hướng dẫn cụ thể như “Hướng dẫn xuất khẩu trái cây tươi sang thị trường Trung Quốc” hay “So sánh Hiệp định EVFTA và UKVFTA”, góp phần nâng cao năng lực hội nhập cho doanh nghiệp. Song song với các hoạt động trên, ngành Công Thương còn đóng vai trò quan trọng trong việc tham mưu cho tỉnh tổ chức nhiều đoàn tham gia các hội chợ, triển lãm quốc tế, qua đó không chỉ mở rộng hoạt động giao lưu quốc tế với các nước trong khối ASEAN, Nhật Bản, Hàn Quốc mà còn tổ chức các hoạt động giao lưu kinh tế kết hợp xúc tiến thương mại và du lịch. Mục tiêu cuối cùng là nâng cao năng lực hội nhập quốc tế của cộng đồng doanh nghiệp trong tỉnh và quảng bá rộng rãi hình ảnh, con người và văn hóa Quảng Ninh đến bạn bè quốc tế. Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ, nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã tận dụng hiệu quả ưu đãi thuế quan từ các hiệp định thương mại tự do (FTA). Tính đến hết tháng 5/2025, đã có 35 doanh nghiệp được hỗ trợ thực hiện thủ tục xuất khẩu các sản phẩm mới như thủy sản, vải dệt kim, chè đường hoa... sang các thị trường tiềm năng như Mỹ, Na Uy, Thụy Sỹ, Đài Loan, nhằm hưởng ưu đãi theo các FTA mà Việt Nam đã ký kết.

TP Móng Cái cũng được tỉnh quan tâm đầu tư hàng nghìn tỷ đồng để cải thiện, nâng cao chất lượng hạ tầng kinh tế kỹ thuật, đảm bảo cho quá trình gắn kết, hội nhập kinh tế quốc tế của các nước ASEAN với Trung Quốc nói chung, giữa Quảng Ninh (Việt Nam) với Quảng Tây (Trung Quốc) nói riêng. Cách đây 8 năm, cầu Bắc Luân II được khánh thành, đưa vào sử dụng, góp phần giảm tải lưu lượng giao thông qua cầu Bắc Luân I, thúc đẩy hợp tác thương mại, du lịch giữa Quảng Ninh và Quảng Tây, từng bước hoàn thiện hệ thống giao thông đối ngoại, tạo động lực phát triển cho KKT Cửa khẩu Móng Cái. Gần đây, tuyến cao tốc Hạ Long - Vân Đồn - Móng Cái được đầu tư hoàn thành, tạo thêm xung lực mới cho tỉnh trên con đường hội nhập kinh tế quốc tế và gắn kết phát triển giữa các tỉnh, thành Vùng đồng bằng sông Hồng với Trung Quốc.

Nhờ nỗ lực hội nhập sâu rộng, 6 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu của doanh nghiệp Quảng Ninh đạt khoảng 1,95 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ, vượt kịch bản tăng trưởng 1,4%. Kim ngạch nhập khẩu ước đạt 2,195 tỷ USD, tăng 15,8% so với cùng kỳ. Đây là tín hiệu tích cực, khẳng định hiệu quả của chiến lược hội nhập kinh tế quốc tế.

Đáp ứng nhu cầu đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài vào địa bàn, bên cạnh đẩy mạnh thu hút đầu tư bằng các cơ chế, chính sách thông thoáng, tiện lợi, tỉnh lập quy hoạch các KCN, KKT và đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật đến tận hàng rào. Hiện các KCN, KKT là địa bàn trọng điểm của tỉnh trong thu hút đầu tư, nằm chương trình hội nhập kinh tế quốc tế của tỉnh. Nhiều tập đoàn kinh tế lớn trên thế giới đến từ nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ đã đầu tư vào các KCN, KKT của tỉnh, như: Tập đoàn Texhong (Trung Quốc), Tập đoàn Rent A Port (Bỉ), Tập đoàn ISC (Úc), Tập đoàn Sam Sung (Hàn Quốc), Tập đoàn Amata (Thái Lan), Tập đoàn Foxconn (Đài Loan), Tập đoàn TCL (Trung Quốc).

Trên cơ sở những thành tựu đạt được, Quảng Ninh đang đặt ra nhiều giải pháp chiến lược để đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng. Trong đó, tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao nhằm đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước. Đồng thời, tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại trong và ngoài nước, đẩy mạnh hợp tác, liên doanh, liên kết để mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm của tỉnh. Cùng với đó, tỉnh cũng sẽ đẩy mạnh thu hút đầu tư nước ngoài và đảm bảo tiến độ giải ngân các nguồn vốn đã cam kết; có định hướng thu hút đầu tư một cách hợp lý vào các vùng và lĩnh vực ưu tiên, nhằm phát huy tối đa tiềm năng và thế mạnh của địa phương.

Bên cạnh đó, Quảng Ninh sẽ tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính và cải thiện môi trường đầu tư, tạo cơ sở vững chắc để thu hút hiệu quả các nguồn lực đầu tư trong và ngoài nước. Tỉnh cũng sẽ ứng dụng mạnh mẽ thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, thúc đẩy phát triển giáo dục thông minh, sản xuất thông minh, quản lý thông minh, xây dựng chính quyền điện tử, đô thị thông minh và đô thị xanh, đồng thời đào tạo công dân thông minh. Đặc biệt, Quảng Ninh sẽ nâng cao hiệu quả thu hút FDI một cách có chọn lọc, ưu tiên các dự án chế biến, chế tạo sử dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ cao, công nghệ sạch, với quản trị hiện đại, có giá trị gia tăng cao, có tác động lan tỏa và khả năng kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.

Cuối cùng, tỉnh sẽ phát triển và hoàn thiện hệ thống hạ tầng dịch vụ xuất nhập khẩu tại khu vực cửa khẩu và khu kinh tế cửa khẩu. Đồng thời, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về cơ sở vật chất để khai thác hiệu quả các chương trình hợp tác kinh tế - thương mại với Trung Quốc. Quảng Ninh cũng sẽ đẩy mạnh hợp tác và liên kết vùng với các địa phương nước ngoài có chiến lược thương mại, du lịch phù hợp với Hiệp định ASEAN - Trung Quốc (ACFTA), nhằm phát huy tối đa vai trò là cửa ngõ và cầu nối hợp tác quan trọng giữa ASEAN với Trung Quốc và thế giới. Tỉnh sẽ tích cực triển khai hoạt động liên kết vùng trong khuôn khổ “Hai hành lang - Một vành đai kinh tế” Việt Nam - Trung Quốc, và hình thành mối quan hệ chiến lược với các đối tác uy tín, các tập đoàn kinh tế lớn trên thế giới để tạo thế đan xen về lợi ích và thúc đẩy phát triển kinh tế.