PC Quảng Ninh: 52 năm “Thắp sáng niềm tin” nơi tiền tiêu Tổ quốc

Những năm đầu thập niên 70 của thế kỷ trước, đất nước phải trải qua những ngày tháng khốc liệt nhất trong cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ. Sau khi hiệp định Paris được ký kết đã mở ra giai đoạn mới, nhưng ở miền Bắc, nhiệm vụ tái thiết sau chiến tranh và chi viện cho tiền tuyến miền Nam vẫn nặng trĩu trên vai. Giữa bối cảnh đó, ngày 11/8/1973, Sở Quản lý Phân phối Điện Quảng Ninh – tiền thân của Công ty Điện lực Quảng Ninh (PC Quảng Ninh) ngày nay đã chính thức được thành lập. Sự ra đời ấy không đơn thuần là một quyết định hành chính, mà còn là mệnh lệnh của lịch sử, thể hiện tầm nhìn chiến lược về vai trò của huyết mạch năng lượng. Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, chặng đường đủ dài để PC Quảng Ninh viết nên bản anh hùng ca về ý chí con người cùng khát vọng vươn lên mãnh liệt, song hành cùng sự trỗi dậy kỳ diệu của mảnh đất và con người nơi đây.

Tôi còn nhớ như in những ngày đầu gian khó ấy. Gọi là “ngành Điện” cho trang trọng, chứ thực chất cơ sở vật chất khi đó chỉ là một di sản ít ỏi, manh mún và chằng chịt vết thương. Lưới điện “Vùng mỏ” với hệ thống chắp vá, lạc hậu, chủ yếu phục vụ cho các khu mỏ và một vài thị xã nhỏ. Những người thợ điện thế hệ đầu tiên đã phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, thách thức. Họ không chỉ thiếu thốn về trang thiết bị, mà còn phải làm việc trong điều kiện hiểm nguy, khi bom đạn, vật liệu chưa nổ còn sót lại dưới lòng đất. Tôi đã từng được nghe kể lại câu chuyện về hình ảnh người công nhân lội suối, băng rừng, đu mình trên những cột điện giữa trời đông giá rét để nối lại từng mối dây bị đứt đã trở thành biểu tượng bất tử cho tinh thần của người thợ điện đất Mỏ. Họ không chỉ kéo điện, mà đang kéo niềm tin và hy vọng về một ngày mai tươi sáng. Trải qua nhiều giai đoạn chuyển đổi, từ Sở Quản lý Phân phối Điện đến Sở Điện lực Quảng Ninh và nay là PC Quảng Ninh, mỗi lần thay đổi tên gọi đều ghi đậm bước trưởng thành, sự lớn mạnh về quy mô và trách nhiệm, cũng như ghi lại những nỗ lực không mệt mỏi để từ một đơn vị vá víu, sửa chữa, trở thành đơn vị quản lý, vận hành và xây dựng thành công hệ thống năng lượng đồng bộ.

Thời gian trôi đi, lịch sử ngành Điện Quảng Ninh đã thực sự sang trang khi đất nước bước vào thời kỳ đổi mới. Sứ mệnh “điện phải đi trước một bước” không còn là khẩu hiệu mà đã trở thành kim chỉ nam cho mọi hành động và PC Quảng Ninh đã không phụ lòng mong đợi của Đảng bộ, cùng đồng bào các dân tộc trong tỉnh. Những công trình thế kỷ lần lượt ra đời, tạo nên bộ khung xương sống vững chắc cho toàn bộ hệ thống. Các trạm biến áp 110kV như: Giếng Đáy, Mông Dương, Cẩm Phả, Uông Bí… được xây dựng mới và cải tạo, nâng công suất, đảm bảo năng lực cung ứng cho các khu công nghiệp trọng điểm.

Và rồi, một kỳ tích huy hoàng đã đến, trở thành mốc son chói lọi không chỉ của PC Quảng Ninh mà của cả ngành Điện Việt Nam, đó là công trình đưa điện lưới quốc gia ra huyện đảo Cô Tô vào năm 2013. Đây là dự án táo bạo, cuộc chinh phục biển cả bằng ý chí và trí tuệ Việt Nam. Bởi lần đầu tiên, chúng ta thực hiện việc rải cáp ngầm xuyên biển quy mô lớn, với chiều dài gần 24 km, vượt qua vùng biển có điều kiện địa chất và thủy văn phức tạp bậc nhất Vịnh Bắc Bộ. Đặc biệt, tôi cũng đã có may mắn được ra thực địa, chứng kiến những ngày tháng thi công hối hả, thấy từng giọt mồ hôi lăn dài trên gương mặt sạm đen vì nắng gió của các kỹ sư, công nhân trên đại công trường.

Tôi đã được nghe một người kỹ sư trẻ tâm sự: “Chị ạ, mỗi mét cáp được hạ xuống đáy biển, chúng em không chỉ thấy tự hào về kỹ thuật, mà còn cảm nhận được trách nhiệm thiêng liêng. Chúng em không chỉ kéo cáp, mà còn đang kéo niềm tin của đất liền ra với đảo xa, kéo sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đến với từng người dân nơi hải đảo”. Giây phút lịch sử khi ánh điện lưới quốc gia bừng sáng trên đảo tiền tiêu trong niềm vỡ òa hạnh phúc của quân và dân đã mang đến cuộc cách mạng thực sự. Những chiếc tủ lạnh, tivi, điều hòa không còn là mơ ước xa xỉ. Các cơ sở chế biến hải sản, các nhà nghỉ, khách sạn không ngừng được mọc lên, ngành Du lịch bắt đầu cất cánh. Quan trọng hơn, dòng điện đã thắp sáng niềm tin, giúp người dân yên tâm bám biển, góp phần củng cố vững chắc an ninh quốc phòng. Nối tiếp kỳ tích Cô Tô, dòng điện lại tiếp tục vượt sóng đến với các xã đảo Cái Chiên (Hải Hà), đảo Trần (Cô Tô)... nhằm hiện thực hóa cam kết không để ai bị bỏ lại phía sau.

Nếu như kỳ tích vượt biển là bản hùng ca của quá khứ, thì những thành tựu trong kỷ nguyên số chính là bản giao hưởng của hiện tại và tương lai. Bước vào thế kỷ 21, Quảng Ninh thực hiện bước chuyển mình ngoạn mục, chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ “nâu” sang kinh tế “xanh”. Trong cuộc chuyển mình vĩ đại đó, PC Quảng Ninh chính là huyết mạch năng lượng, trở thành bệ đỡ vững chắc đảm bảo cho sự thành công. Những con số thống kê tự nó đã là một bản hùng ca, khi mà sản lượng điện thương phẩm từ 1,7 tỷ kWh năm 2010 đã vọt lên 6,5 tỷ kWh vào năm 2024. Con số tăng gần gấp 4 lần này không chỉ là một chỉ dấu kinh tế, mà còn phản ánh sức sống mãnh liệt của nền kinh tế đang trỗi dậy, từ các khu công nghiệp công nghệ cao đến các siêu dự án du lịch, dịch vụ tầm cỡ quốc tế và quan trọng nhất chính là chất lượng cuộc sống được nâng cao trong từng ngôi nhà của hàng triệu người dân.

Đặc biệt, tỷ lệ tổn thất điện năng đã giảm mạnh, từ 7,59% (năm 2010) xuống một con số đáng kinh ngạc, chỉ còn 2,94% (năm 2024). Là người con của ngành Điện, tôi thấu hiểu sâu sắc con số này ý nghĩa đến nhường nào. Đó là kết quả của quá trình đầu tư bài bản vào hiện đại hóa lưới điện, ứng dụng công nghệ và nâng cao năng lực quản trị. Mỗi phần trăm tổn thất giảm xuống đồng nghĩa với việc tiết kiệm hàng triệu kWh điện, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế và sử dụng tài nguyên quốc gia một cách bền vững.

Bắt nhịp với cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, PC Quảng Ninh đã thực sự tạo ra cuộc cách mạng trong chính mình, chuyển đổi từ nhà cung cấp điện đơn thuần để trở thành nhà cung cấp dịch vụ điện chuyên nghiệp, hiện đại. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số đã len lỏi vào mọi ngóc ngách của hoạt động sản xuất kinh doanh. Các hệ thống quản lý phức tạp như: CMIS, PMIS, CRM, OMS… đã được vận hành một cách đồng bộ. Trung tâm Điều khiển xa ra đời, cho phép các kỹ sư có thể giám sát và thao tác trên toàn bộ lưới điện chỉ từ một màn hình máy tính. Các trạm biến áp 110kV dần được chuyển sang mô hình không người trực, trở thành bước tiến lớn về tự động hóa. Đối với khách hàng, cuộc cách mạng này còn cảm nhận rõ rệt hơn. Những cuốn sổ ghi tay chỉ số công tơ đã trở thành dĩ vãng, thay vào đó là hệ thống công tơ điện tử và thu thập dữ liệu từ xa, đảm bảo sự minh bạch, chính xác tuyệt đối; 100% dịch vụ điện có thể thực hiện trực tuyến; Hình ảnh những đội sửa chữa hotline làm việc trên đường dây đang mang điện đã trở nên quen thuộc, giúp giảm thiểu tối đa thời gian gián đoạn cung cấp điện. Đặc biệt, phương châm “Lấy khách hàng làm trung tâm” không còn là khẩu hiệu, mà đã thấm sâu vào từng hành động, thể hiện qua cả những chương trình an sinh xã hội ý nghĩa như “Thắp sáng đường quê”, “Trao niềm tin, gửi yêu thương”, tri ân các gia đình chính sách, phụng dưỡng Mẹ Việt Nam Anh hùng…

Nhưng dẫu công nghệ có hiện đại đến đâu, máy móc có thể thay thế nhiều việc, thì thứ làm nên hồn cốt, sức mạnh nội sinh của một thương hiệu chính là con người. Nhìn lại chặng đường 52 năm qua, tài sản quý giá nhất của PC Quảng Ninh chính là các thế hệ CBCNV, những “người lính áo cam” thầm lặng mà đầy bản lĩnh. Họ là những người thế hệ trước, với lòng yêu nghề và tinh thần quả cảm, kỷ luật thép của người thợ mỏ đã đặt những viên gạch nền móng vững chắc. Và họ cũng chính là thế hệ trẻ hôm nay, được đào tạo bài bản, năng động, sáng tạo, không chỉ có tay nghề vững vàng mà còn không ngừng học hỏi, làm chủ khoa học công nghệ hiện đại.

Tôi có dịp trò chuyện với một kỹ sư trẻ Nguyễn Ngọc Khang - Kỹ sư Scada Trung tâm Điều khiển xa, Bí thư Đoàn thanh niên Công ty, anh tâm sự: “Thế hệ cha chú đã chinh phục nguồn sáng bằng lòng dũng cảm. Thế hệ chúng cháu hôm nay đang chinh phục không gian số bằng trí tuệ. Áp lực lớn nhưng cũng vô cùng tự hào, vì chúng cháu được tiếp nối một truyền thống vẻ vang của người thợ điện Quảng Ninh anh hùng”. Tinh thần đoàn kết, văn hóa đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đương đầu với thử thách đã trở thành giá trị cốt lõi, giúp PC Quảng Ninh vượt qua mọi khó khăn. Bởi họ hiểu rằng, đằng sau mỗi hành động của mình chính là sự an toàn của đồng đội, ánh sáng của triệu ngôi nhà, giúp vận hành thông suốt cả nền kinh tế địa phương.

Năm mươi hai năm, một chặng đường đầy tự hào đã khép lại để mở ra chương mới với những vận hội và thách thức lớn hơn. Tầm nhìn đưa Quảng Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030 đang đặt ra cho ngành Điện bài toán lớn về an ninh năng lượng. Yêu cầu không chỉ là cung cấp đủ điện, mà phải là cung cấp điện thông minh, ổn định với chất lượng cao nhất, đồng thời phải tích hợp được các nguồn năng lượng tái tạo, thân thiện với môi trường. Nhưng tôi tin, với truyền thống “ Kỷ luật - Đồng tâm” của người thợ mỏ, được gắn kết với khát vọng đổi mới và trái tim luôn hướng về nhân dân, tập thể PC Quảng Ninh sẽ tiếp tục vững bước, viết nên những chương mới trong bản hùng ca về ánh sáng, xây dựng lưới điện thông minh, hiện đại, xứng tầm với sự phát triển của địa phương và đất nước. Dòng sông ánh sáng trên đất mỏ không bao giờ ngừng chảy và sẽ tiếp tục được bồi đắp bởi mồ hôi, trí tuệ và cả máu của bao thế hệ người thợ điện. Dòng điện ấy tiếp tục tuôn trào, mang theo niềm tin và trách nhiệm, thắp sáng cho Quảng Ninh trở nên giàu đẹp, văn minh, hiện đại, có đóng góp không nhỏ đóng góp không nhỏ vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và triển khai thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2025-2030.