Nhiếp ảnh Quảng Ninh với đề tài biên giới

Bên cạnh đề tài người thợ mỏ và công nghiệp khai thác mỏ, Văn học nghệ thuật Quảng Ninh còn một thế mạnh khác không thể không nhắc đến, đó là đề tài biên giới, biển đảo. Bao năm qua, biên giới, biển đảo trở thành nguồn cảm hứng vô tận của nhiếp ảnh Quảng Ninh và không ít tác phẩm đã được đánh giá cao tại các triển lãm, cuộc thi cấp khu vực cũng như toàn quốc.

Trong những năm qua, đề tài biên giới được các tay máy Quảng Ninh tập trung khai thác. Ngay từ những năm 80 của thế kỷ trước, các nghệ sĩ nhiếp ảnh Đỗ Kha, Đoàn Đạt đã thực hiện hàng loạt tác phẩm về biên giới Bình Liêu, Móng Cái trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc. Bên cạnh đề tài Vịnh Hạ Long, thì đề tài biên giới cũng là sở trường của nghệ sĩ Đỗ Kha. Ông đã từng có nhiều tác phẩm ảnh tố cáo tội ác của giặc, nói lên sự dũng cảm chiến đấu và chiến thắng của quân, dân hai huyện Bình Liêu và Hải Ninh. Đặc biệt bức ảnh "Biên giới gió mùa" là một trong những tác phẩm đã đưa nghệ sĩ nhiếp ảnh Đỗ Kha vào Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam.

Quảng Ninh có nhiều tay máy rất tích cực tham gia Cuộc thi ảnh “Tự hào một dải biên cương”. Đây là cuộc thi được tổ chức 2 năm một lần với mục đích quảng bá vẻ đẹp tự nhiên nên thơ, hùng vĩ cũng như những nét văn hóa độc đáo của đồng bào vùng biên; khắc họa cuộc sống, lao động, sinh hoạt, rèn luyện, chiến đấu của quân và dân khu vực biên cương của Tổ quốc. Qua đó góp phần khơi dậy, bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào về cơ đồ, vị thế của đất nước, trách nhiệm với quê hương, đất nước trong các tầng lớp nhân dân trong và ngoài nước. 

Ngày 25/11 vừa qua, Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì, phối hợp với Ban Đối ngoại Trung ương, Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bộ Công an, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam và các đơn vị liên quan tổ chức trao giải Cuộc thi và Triển lãm ảnh nghệ thuật cấp quốc gia “Tự hào một dải biên cương”. Đây là lần thứ 3, Ban Tuyên giáo Trung ương phát động tổ chức cuộc thi sáng tác ảnh nghệ thuật về đề tài biên giới quốc gia trên đất liền. Cuộc thi năm nay thu hút sự quan tâm sâu sắc của các tầng lớp nhân dân, thế hệ trẻ trên cả nước, nhất là giới nghệ sĩ nhiếp ảnh chuyên và không chuyên. Ban Tổ chức đã nhận được hơn 14.000 bức ảnh tham gia dự thi của gần 2.000 tác giả đến từ 63 tỉnh, thành phố trong cả nước.

Kết quả, chung cuộc Quảng Ninh có 3 tác giả là hội viên Hội Văn học nghệ thuật tỉnh đoạt giải và treo triển lãm. Tác giả Vũ Tiến Dũng giành Huy chương đồng với tác phẩm ảnh bộ "Mẹ Việt Nam anh hùng" và có thêm tác phẩm “Em vẽ về khúc tráng ca của ông cha" được treo triển lãm. Tác giả Nguyễn Khắc Đạm có 2 tác phẩm "Mùa xuân Bình Liêu" và "Đón Tết nơi biên cương"; Vũ Văn Thành có tác phẩm "Thi đẩy gậy trong lễ hội hoa sở huyện Bình Liêu" được treo triển lãm.

Trước đó, vào năm 2022, Quảng Ninh có 7 tác giả với 8 tác phẩm lọt vào triển lãm gồm các nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Khắc Đạm, Dương Phượng Đại, Nguyễn Hải Huy, Hà Xuân Trường, Hoàng Quang Huy, Nguyễn Tuấn Anh, Nguyễn Văn Cường. Trong đó, tác phẩm “Biên cương đón xuân” của Dương Phượng Đại đã được trao giải khuyến khích cuộc thi và triển lãm ảnh nghệ thuật quốc gia "Tự hào một dải biên cương" lần thứ 2.

Năm 2020, lần đầu tiên Cuộc thi được tổ chức trong bối cảnh đầy khó khăn của đại dịch Covid-19, các tay máy Quảng Ninh vẫn có đến 26 tác giả gửi ảnh dự thi với 152 tác phẩm. Kết quả chung cuộc, đã lọt vào vòng triển lãm có 4 tác giả: Nguyễn Khắc Đạm, Trương Mạnh Hùng, Nguyễn Hải Huy, Vũ Văn Thành với 5 tác phẩm. Riêng tác giả Vũ Văn Thành được trao giải ba của cuộc thi lần đầu tiên được tổ chức này.

Hiện nay, Quảng Ninh có một số tay máy tuy không sinh sống ở những địa phương giáp biên nhưng rất ưa thích sáng tác về các đề tài biên giới như: Vũ Tiến Dũng, Nguyễn Khắc Đạm, Cấn Đình Loan, Vũ Văn Thành, Nguyễn Long Giang, Dương Văn Toàn, Dương Phượng Đại, Nguyễn Hải Huy... Với niềm say mê và năng lực sẵn có, chắc chắn họ sẽ gặt hái được nhiều thành công hơn nữa, góp phần phát triển loại hình nghệ thuật nhiếp ảnh của Quảng Ninh, đóng góp tích cực trong việc sáng tác và tuyên truyền nâng cao nhận thức của nhân dân về vấn đề chủ quyền biên giới, biển đảo.