Liệu có thể lấy lại ký ức từ não người đã qua đời?

Các nhà khoa học thần kinh đã xác định được vị trí vật lý nơi ký ức được lưu trữ trong não. Nhưng liệu điều đó có giúp chúng ta khôi phục ký ức một người đã qua đời không?

Việc lấy lại một phần ký ức trong não bộ có thể khả thi, nhưng đó sẽ là một thách thức kỹ thuật rất lớn, Don Arnold, nhà khoa học thần kinh tại Đại học Nam California, chia sẻ với Live Science.

Xác định vị trí ký ức muốn khôi phục trong não

Với công nghệ ngày nay, việc khôi phục ký ức có thể diễn ra theo cách xác định nhóm tế bào thần kinh đã mã hóa một ký ức cụ thể trong não và hiểu cách chúng kết nối với nhau. Sau đó, kích hoạt các tế bào này để tạo ra một mạng lưới thần kinh nhân tạo - một thuật toán học máy mô phỏng cách não bộ hoạt động.

"Ký ức được mã hóa bởi các nhóm tế bào thần kinh", Arnold nói. Ký ức ngắn hạn và dài hạn hình thành trong vùng hải mã. Các phần khác của bộ não lưu trữ những khía cạnh khác nhau của một ký ức, chẳng hạn như cảm xúc và các chi tiết giác quan khác, theo Cleveland Clinic.

Nếu các nhà khoa học có một mô hình hoàn chỉnh của não người, họ có thể xác định vị trí của ký ức mà họ muốn khôi phục.

Tuy nhiên, ký ức của con người rất phức tạp, đặc biệt là ký ức dài hạn, vì chúng có thể gắn liền với địa điểm, mối quan hệ hoặc kỹ năng. Việc lấy lại ký ức từ người đã khuất càng phức tạp hơn vì các phần khác nhau của một ký ức được phân tán khắp não bộ. Chẳng hạn, các chi tiết giác quan cũng có thể được lưu trữ trong thùy đỉnh và vỏ não cảm giác.

"Ký ức rất mang tính xây dựng", Charan Ranganath thuộc Đại học California nói. "Chúng ta chỉ nhớ từng mảnh ghép của một sự kiện, chứ không phải toàn bộ sự kiện".

Ví dụ, một người có thể nhớ rằng họ đã ăn bánh sô cô la và chơi trò đuổi bắt trong tiệc sinh nhật lần thứ năm của mình. Nhưng họ không nhớ những chi tiết khác như ai đã đến dự hoặc liệu hôm đó có mưa hay không. Tuy nhiên, họ vẫn giữ lại ký ức tổng thể về trải nghiệm đó.

Ký ức rất linh động

Theo Ranganath, mô hình mạng lưới thần kinh tốt nhất sẽ yêu cầu quét não suốt đời của một người, khi họ nhớ lại các sự kiện nhiều lần. Khi đó, có thể sử dụng mạng lưới thần kinh để tái tạo một ký ức cụ thể sau khi người này qua đời.

Điều này giả định rằng ký ức là một thứ tĩnh, giống như một tệp tin trên ổ cứng, phát lại một chuỗi sự kiện. Nhưng trên thực tế ký ức rất linh động.

"Chúng ta gắn kết ký ức của mình với những ý nghĩa và quan điểm khác nhau, điều này không nhất thiết phải phản ánh chính xác sự kiện đã xảy ra", Ranganath nói. "Chúng ta không tua lại quá khứ, chúng ta chỉ tưởng tượng quá khứ có thể đã diễn ra như thế nào".

Tất cả những điều này nhằm mục đích giúp chúng ta hiểu các trải nghiệm trong quá khứ không chỉ đơn thuần là một loạt sự kiện, ông nói. Vì vậy, ít nhất là ở thời điểm hiện tại, ký ức của một đời người sẽ chết cùng với người đã trải qua nó.