Giám định kỹ thuật số và điện tử đáp ứng yêu cầu cách mạng công nghiệp 4.0

Giám định kỹ thuật hình sự nói chung và giám định kỹ thuật số điện tử nói riêng đã cung cấp nhiều nguồn chứng cứ quan trọng giúp Cơ quan Cảnh sát điều tra các cấp làm rõ, đưa ra ánh sáng nhiều vụ việc phức tạp, góp phần vào công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm hiện nay.

Từ tháng 9/2022, Phòng Kỹ thuật hình sự (Công an tỉnh) mới bắt đầu triển khai công tác giám định kỹ thuật số điện tử. Mặc dù chậm hơn nhiều năm so với một số tỉnh, thành trong cả nước nhưng đến năm 2024, Công an tỉnh Quảng Ninh đã triển khai hầu hết các chuyên ngành hẹp của lĩnh vực giám định kỹ thuật số và điện tử. Từ khi triển khai đến nay, số lượng vụ việc giám định kỹ thuật số và điện tử liên tục tăng, xu hướng năm sau cao hơn năm trước.

Nếu như cả năm 2023, lĩnh vực giám định kỹ thuật số và điện tử thực hiện giám định khoảng 140 vụ việc, thì chỉ trong 6 tháng đầu năm 2024, lĩnh vực giám định kỹ thuật số và điện tử đã thực hiện giám định khoảng 150 vụ việc. Số lượng mẫu vật và yêu cầu trong các vụ việc ngày càng lớn, phức tạp, đặc biệt có vụ việc, số lượng mẫu lên tới 720 video, 40 điện thoại di động thông minh các loại.

Các vụ việc chủ yếu tập trung xác định tính nguyên vẹn của dữ liệu điện tử để dữ liệu điện tử trở thành nguồn chứng cứ khách quan. Để phục vụ điều tra, các giám định viên sẽ trích xuất phục hồi các dữ liệu điện tử đã bị xóa trong các phương tiện điện tử như máy tính, điện thoại, thiết bị giám sát hành trình, ổ cứng của máy tính và đầu thu camera để làm rõ hành vi phạm tội của các đối tượng, tránh việc che giấu hành vi phạm tội. Điển hình trong các vụ tai nạn giao thông, đã giám định được tốc độ các phương tiện qua video giúp Cơ quan điều tra khẳng định được hành vi vi phạm của người điều khiển phương tiện khi tham gia giao thông.

Với yêu cầu ngày càng cao của công tác giám định kỹ thuật số và điện tử, đòi hỏi giám định viên kỹ thuật số và điện tử phải có trình độ chuyên môn cao phù hợp với công việc, nhiệt huyết đam mê với nghề, không ngại khó khăn gian khổ. Tuy nhiên, hiện nay Phòng Kỹ thuật hình sự mới chỉ có 1 giám định viên về lĩnh vực kỹ thuật số và điện tử, 2 cán bộ là trợ lý giám định lĩnh vực này và phải thường xuyên cập nhật, nghiên cứu, tìm hiểu những phương tiện, thiết bị mới vì lĩnh vực kỹ thuật số và điện tử luôn luôn biến đổi, phát triển không ngừng.

Mặc dù con người, cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật, phần mềm còn thiếu, số lượng giám định viên còn ít, nhưng tập thể, cán bộ chiến sĩ Phòng Kỹ thuật hình sự nói chung và cán bộ thực hiện công tác giám định kỹ thuật số và điện tử nói riêng những năm qua luôn hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Ghi nhận những thành tích trên, những năm qua, tập thể cán bộ chiến sĩ Phòng Kỹ thuật hình sự đã nhiều lần được Bộ Công an, UBND tỉnh và Giám đốc Công an tỉnh trao tặng nhiều Bằng khen và Giấy khen, đặc biệt trong hai năm liền 2022, 2023, Phòng Kỹ thuật hình sự đều đạt danh hiệu đơn vị Quyết thắng.

Dự báo trong thời gian tới, cách thức, phương thức thủ đoạn của các đối tượng hoạt động ngày càng tinh vi, khó đoán, đặc biệt là trên không gian mạng. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ bùng nổ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, tiềm ẩn nguy cơ tội phạm lợi dụng CNTT, các phương tiện thiết bị điện tử nhằm hoạt động phạm tội và che giấu hành vi phạm tội, số lượng vụ việc giám định kỹ thuật số và điện tử còn tiếp tục tăng. Do đó, đòi hỏi lĩnh vực giám định kỹ thuật số và điện tử ngày càng phải hoàn thiện, phát triển kịp theo xu thế chung của thời đại, góp phần phòng ngừa đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm, nhằm giữ bình yên, hạnh phúc cho nhân dân.