Đẩy mạnh xuất khẩu nông sản sang Nhật Bản

6 tháng đầu năm 2025, Nhật Bản tiếp tục là thị trường xuất khẩu nông, lâm, thủy sản lớn thứ 3 của Việt Nam, sau Mỹ và Trung Quốc. Trong khi giá trị xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc giảm 0,7% thì xuất khẩu sang Nhật Bản tăng 25,5%, mở ra nhiều cơ hội mới cho doanh nghiệp nông nghiệp.

Theo Thương vụ Việt Nam tại Nhật Bản, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam sang Nhật Bản đạt hơn 4 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng bình quân hơn 6%/năm trong 10 năm qua. Sản phẩm nông, thủy sản thị trường Nhật Bản có nhu cầu cao là: hải sản; cà-phê rang xay, hòa tan; gạo thơm đóng gói; trái cây.

Riêng với mặt hàng gạo, năm 2025, giá xuất khẩu gạo Việt Nam sang Nhật Bản tăng mạnh do giá gạo tại thị trường này liên tục biến động đẩy nhu cầu lên cao.

Năm 2024, sản lượng gạo nhập khẩu từ Việt Nam tăng gấp gần 10 lần so với năm 2023 và chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Nhật Bản đã vượt tổng lượng xuất khẩu cả năm 2024. Các mặt hàng như hạt điều, trái cây tươi (thanh long, dừa, vải), trái cây sấy đã có mặt tại chuỗi siêu thị Nhật Bản như AEON, Don Quijote, Ito Yokado.

Riêng đối với trái vải tươi, vụ mùa năm 2025, doanh nghiệp Việt Nam đã xuất khẩu sang Nhật Bản khoảng 200 tấn. Quả vải tươi được bán tại các hệ thống bán lẻ và trên các nền tảng trực tuyến như mạng xã hội, Amazon.

Tính riêng quý I/2025, Nhật Bản là thị trường xuất khẩu trái cây lớn thứ tư của Việt Nam với mức tăng 22,8% so cùng kỳ năm 2024.

Ông Phạm Thái Bình, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An cho biết: Đầu tháng 6, công ty đã xuất khẩu 500 tấn gạo phát thải thấp sang Nhật Bản. Dự kiến, trong tháng 10 tới, công ty sẽ tiếp tục xuất khẩu khoảng 2.500 tấn gạo sang Nhật Bản với hai loại chính là ST25 và Japonica.

Ngoài các chứng nhận chất lượng như: ISO, HACCP, Global GAP, gạo của công ty đã đạt tiêu chuẩn hữu cơ Nhật Bản (JAS), vì thế còn nhiều cơ hội gia tăng thị phần tại thị trường này, nhất là trong điều kiện người tiêu dùng Nhật Bản ưu tiên sử dụng sản phẩm sạch, sẵn sàng trả thêm tiền để mua hàng có chứng nhận, truy xuất nguồn gốc và tiêu chuẩn nghiêm ngặt.

Ngoài các mặt hàng chủ lực như gạo, trái cây, thì chè, thủy sản, cà-phê cũng đang được thị trường Nhật Bản tăng cường nhập khẩu từ Việt Nam.

Số liệu của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho thấy, 4 tháng đầu năm 2025, Nhật Bản nhập khẩu 8.000 tấn chè với trị giá 56,04 triệu USD, trong đó, nhập khẩu chè từ Việt Nam tăng mạnh với mức tăng 163,2% về lượng và 555,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024.

Thị phần chè của Việt Nam tại Nhật Bản tăng từ 0,29% về lượng và 0,27% về trị giá trong 4 tháng đầu năm 2024 lên 0,73% về lượng và 1,58% về trị giá trong 4 tháng đầu năm 2025. Dù lượng nhập khẩu từ Việt Nam còn ở mức thấp, nhưng giá bình quân nhập khẩu chè từ Việt Nam vào Nhật Bản lại tăng tới 149,1% so cùng kỳ, chứng tỏ chất lượng chè Việt Nam được đánh giá cao hơn và có sự dịch chuyển sang các phân khúc giá trị cao.

Đối với mặt hàng thủy sản, xuất khẩu của Việt Nam sang Nhật Bản 5 tháng đầu năm 2025 đạt 632,51 triệu USD, tăng 9,06% so cùng kỳ với nhiều nhóm hàng tăng trưởng cao như: Cá đông lạnh, tôm, cua, mực, bạch tuộc.

Dự báo, nhu cầu nhập khẩu thủy sản của Nhật Bản trong quý III/2025 sẽ tăng mạnh, là cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu.

Thời gian tới, để đa dạng các mặt hàng nông sản được nhập khẩu vào Nhật Bản, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Nhật Bản Tạ Đức Minh cho rằng: Với thị trường Nhật Bản, doanh nghiệp Việt Nam không nên cạnh tranh bằng giá thấp mà nên tạo giá trị sản phẩm thông qua chế biến sâu giúp gia tăng giá trị gấp từ 2-3 lần; bao bì thân thiện môi trường giúp 60% số người Nhật Bản ưu tiên mua; truy xuất nguồn gốc minh bạch giúp tăng giá bán từ 10-15%.

Riêng yếu tố bao bì cần mang phong cách Nhật với đầy đủ thông tin tiếng Nhật, hình thức đơn giản, đẹp, thể hiện uy tín thương hiệu, tăng khả năng tiêu thụ từ 20-30%.

“Doanh nghiệp cần xây dựng định hướng, kế hoạch kinh doanh bài bản, dài hạn đối với thị trường Nhật Bản trên cơ sở chú trọng nâng cấp quy trình sản xuất, công nghệ, cách thức quản lý, tiêu chuẩn lao động, điều kiện nhà xưởng để đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật, xã hội và môi trường của Nhật Bản; đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại đối với thị trường Nhật Bản; quan tâm tham dự các hội chợ, triển lãm quốc tế tổ chức tại Nhật Bản bởi đây là cơ hội tốt nhất để giới thiệu sản phẩm, hàng hóa tới các đối tác tiềm năng. Ngoài ra, cần bảo đảm chuẩn hóa toàn chuỗi cung ứng để tận dụng ưu đãi thuế quan từ các hiệp định thương mại tự do như Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện khu vực (RCEP), Hiệp định Đối tác Kinh tế Việt Nam-Nhật Bản (VJEPA) nhằm tạo lợi thế rõ rệt cho nông sản trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay”, ông Tạ Đức Minh nhấn mạnh.