Củng cố "lá chắn" phòng chống thiên tai bằng công nghệ

Những năm gần đây, thiên tai xuất hiện với tần suất dày đặc, diễn biến ngày càng phức tạp và khốc liệt. Lũ quét, sạt lở đất không chỉ xảy ra nhiều hơn mà còn khó dự báo, thậm chí có thể ập đến ngay cả khi không có mưa lớn. Trước thách thức đó, công nghệ khoanh vùng và cảnh báo sớm đang dần khẳng định vai trò như một “tấm lá chắn” quan trọng, góp phần bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân.

Trước diễn biến ngày càng khó lường của thiên tai, đặc biệt là lũ quét và sạt lở đất, cách tiếp cận truyền thống “phản ứng sau khi xảy ra” đã bộc lộ nhiều hạn chế, không còn đáp ứng kịp với tốc độ và mức độ tàn phá của thiên nhiên. Bởi vậy, việc chủ động phòng tránh mà trọng tâm là phát triển các hệ thống cảnh báo sớm và khoanh vùng nguy cơ rất cần thiết.

Ông Phạm Đình Ngọc, Trưởng phòng Phòng chống thiên tai (Chi cục Thuỷ lợi, Sở NN&MT) cho biết: Trong năm qua, cơ quan thường trực phòng chống thiên tai của tỉnh đã cung cấp kịp thời các bản tin dự báo khí tượng thủy văn, cảnh báo về các hiện tượng thời tiết nguy hiểm phục vụ công tác chỉ đạo, phòng tránh, giảm nhẹ rủi ro thiên tai và chủ động kế hoạch sản xuất, kinh doanh. Đồng thời chuyển tiếp 832 tin nhắn dự báo, cảnh báo đến các địa phương, đơn vị. Về công tác nâng cao năng lực cảnh báo, trên địa bàn đã lắp đặt bổ sung 10 điểm đo mưa tự động nâng số điểm đo mưa do thường trực Phòng chống thiên tai tỉnh quản lý là 30 trạm.

Ngoài ra việc tiếp tục kết nối với các trạm quan trắc chuyên dùng tại các công trình phải quan trắc khí tượng thủy và các trạm quan trắc của Đài Khí tượng thủy văn tỉnh, các trang web chuyên dùng đã tăng cường khả năng cảnh báo, chỉ đạo điều hành. Các bản tin dự báo, cảnh báo đã được truyền tải đến các cấp chính quyền và người dân bằng nhiều hình thức nên các cấp chính quyền và hầu hết người dân đã tiếp nhận kịp thời, đầy đủ thông tin về thiên tai để chủ động ứng phó.

Theo đánh giá của Cục Khí tượng Thủy văn, thời gian qua, dự báo, cảnh báo về thời tiết, khí tượng thủy văn trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã được chú trọng và mang lại hiệu quả nhất định. Tuy nhiên, thời tiết cực đoan, bất ngờ ngày càng xuất hiện nhiều và gây hậu quả nghiêm trọng do đó cần nâng cấp hệ thống quan trắc, dự báo và cảnh báo thời tiết, nhất là trên khu vực vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long.

Trong thời gian tới, Cục sẽ phối hợp tăng cường quan trắc, lắp đặt radar thời tiết, ba trạm khí tượng tự động tại Bãi Cháy, Cửa Ông, Tuần Châu; đồng thời lắp đặt cảm biến trên tàu du lịch để đo gió, áp suất, nhiệt độ, độ ẩm theo thời gian thực. Cục cũng sẽ hỗ trợ tỉnh vận hành hệ thống quan trắc này sau khi lắp đặt. Đồng thời, triển khai ngay bản tin dự báo chuyên đề về dông, lốc trên vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long. 

Tần suất cập nhật dữ liệu từ radar, vệ tinh Himawari, trạm khí tượng tự động và cảm biến trên tàu cũng sẽ được tăng cường, giúp nâng cao năng lực giám sát, cảnh báo dông, lốc, mưa lớn và sét. Việc đồng bộ các nguồn dữ liệu này sẽ giúp nâng cao khả năng giám sát, dự báo và cảnh báo kịp thời các hiện tượng thời tiết nguy hiểm, giảm thiểu rủi ro cho người dân và du khách. Trước đó, toàn bộ gần 500 tàu du lịch trên vịnh Hạ Long đã được trang bị hệ thống AIS để cơ quan chức năng giám sát hành trình, đảm bảo an toàn cho khách du lịch cũng như phương tiện hoạt động trên biển.

Trước tác động khốc liệt và khó lường của biến đổi khí hậu, việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào dự báo, cảnh báo sớm chính là giải pháp then chốt để giảm thiểu rủi ro thiên tai. Trong thời gian tới, với sự đồng hành của công nghệ và quyết tâm từ chính quyền cùng cộng đồng, Quảng Ninh sẽ tiếp tục củng cố “lá chắn” phòng chống thiên tai, góp phần bảo đảm an toàn và ổn định cuộc sống cho người dân.