Bảo vệ môi trường Vịnh Hạ Long từ hoạt động tuyên truyền, giáo dục

Tuyên truyền, giáo dục, đồng thời triển khai hoạt động cụ thể, các lớp học thực tế… là cách Ban Quản lý Vịnh Hạ Long thực hiện nhằm giáo dục, nâng cao ý thức, khơi dậy tình yêu bảo vệ môi trường di sản lâu dài, bền vững.

Trong các cuộc khảo sát trên Vịnh Hạ Long gần đây, rất dễ thấy nhiều rác trôi nổi, phát tán từ chính ven bờ, các hệ thống cống ven biển... Điều này gây phản cảm cho du khách.

Còn nhớ, đợt đầu năm 2024, du khách Úc tên Patricia đăng trên mạng xã hội và được nhiều tờ báo Việt Nam đưa lại, phàn nàn về Vịnh Hạ Long - Vịnh Lan Hạ đẹp nhưng ngập ngụa rác… Đáng chú ý hơn, cuối năm 2023, bài viết của tạp chí du lịch nổi tiếng của Mỹ: Fodor's Travel còn đưa Vịnh Hạ Long vào danh sách "không nên đến" năm 2024 với những lý do tương tự.

“Ngoài dọn sạch, thu gom rác thường xuyên, chúng tôi đặc biệt chú trọng tuyên truyền giáo dục, nâng cao ý thức, hạn chế các hành động xấu ngay từ ý thức, đặc biệt với du khách, giới trẻ, hướng tới bảo vệ di sản bền vững, lâu dài” - ông Lê Minh Tân, Phó Ban Quản lý Vịnh Hạ Long, chia sẻ.

Ban Quản lý Vịnh Hạ Long cũng đa dạng hóa nhiều hình thức tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức, phòng ngừa các hành động gây ô nhiễm môi trường vịnh. Để lan tỏa và chung tay, từ cuối năm 2019, Ban đã triển khai thí điểm Chương trình không rác thải nhựa và thực hiện cao điểm từ cuối năm 2022. Theo đó, Ban đã tuyên truyền cho các chủ tàu du lịch, khách tham quan không mua, bán và sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần cùng các biện pháp khống chế cụ thể tại khu soát vé, các cửa hàng, hộ kinh doanh.

Để tăng cường hiệu quả công tác tuyên truyền, gần đây, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã chú trọng tuyên truyền cho các hãng lữ hành, các cảng bến, tàu du lịch, các hộ tổ chức, cá nhân nuôi trồng hải sản trên vịnh. Năm 2024, Ban phối hợp với Hiệp hội Du lịch, Chi hội tàu du lịch, tăng cường cán bộ chuyên môn giám sát với các đơn vị, doanh nghiệp có các hành vi nguy cơ gây ô nhiễm môi trường; đồng thời mạnh tay thanh, kiểm tra và có biện pháp xử lý nghiêm các đơn vị vi phạm; các hoạt động nuôi trồng trái phép trên vịnh, xả rác, gây ảnh hưởng tới môi trường vịnh.

Cùng với đó là việc thúc đẩy giáo dục di sản, Ban phối hợp với Sở GD&ĐT xây dựng bài học, lồng ghép nội dung giáo dục di sản vào bài học thường ngày của học sinh. Ban tích cực phối hợp với các tổ chức quốc tế triển khai tuyên truyền, giáo dục trực quan, thay đổi phương pháp tiếp cận, coi di sản là “nơi học”, giữ vai trò quan trọng trong các chủ đề học.

Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã hợp tác với các tổ chức phi chính phủ tổ chức hàng chục hoạt động học tập, nghiên cứu, lớp học thực tế trên biển cho học sinh; hợp tác, kết nối với JICA, Trường đại học Osaka (Nhật Bản), tổ chức hoạt động trồng rừng, tuyên truyền về bảo vệ môi trường thực địa trên Vịnh Hạ Long. Gần đây, các chuyên gia nước ngoài còn được mời về giảng dạy về môi trường ở các Trường THCS Trần Quốc Toản, TH-THCS Hùng Thắng (TP Hạ Long)…

Đồng thời, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long cũng thành lập các tổ chuyên môn tăng cường hoạt động cụ thể, tuyên truyền thường xuyên ở các điểm nhạy cảm về môi trường, như chợ, các nhà hàng, khách sạn, các phường ven biển giáp di sản. Đặc biệt, đầu năm 2023, Ban cùng Hội Nông dân, Hội Phụ nữ và Hội Nghề cá tỉnh đã phối hợp hoàn thiện Dự án “Xây dựng mô hình cộng đồng quản lý, thu gom và xử lý rác thải nhựa vùng ven biển Vịnh Hạ Long".

Dự án đã nâng cao kiến thức về quản lý, phân loại, thu gom, xử lý rác thải và rác thải nhựa; triển khai các hoạt động kiểm toán rác; xây dựng các mô hình Chi hội thu gom tái chế; triển khai các đợt ra quân làm sạch biển và tái tạo nguồn lợi thủy sản... Cùng với đó, thời gian qua, Ban cũng triển khai mạnh mẽ các hoạt động thu gom rác thải, kiểm tra, giám sát công tác bảo vệ môi trường, các hoạt động kinh tế - xã hội để kịp thời xử lý vi phạm, tăng cường kiểm tra, giám sát đa dạng sinh học. 

Dù đã đạt được nhiều kết quả thực tiễn đáng kể, tuy nhiên có thể thấy với nguồn lực hạn chế cùng việc lượng rác thải lớn phát tán sau bão Yagi vừa qua, cần có sự quan tâm hơn nữa trong việc xử lý, thu gom cũng như nhiều hoạt động giáo dục, nâng cao ý thức, chung tay bảo vệ môi trường Di sản.