AI giúp phát hiện bệnh nhanh nhưng lạm dụng có thể làm giảm năng lực bác sĩ

Việc phụ thuộc quá mức vào AI trong y tế có thể khiến bác sĩ đánh mất kỹ năng cần thiết, đe dọa chất lượng điều trị khi công nghệ gặp sự cố.

Một nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí The Lancet Gastroenterology and Hepatology đã dấy lên lo ngại sâu sắc về tác động tiêu cực của trí tuệ nhân tạo (AI) đối với kỹ năng của bác sĩ.

Kết quả cho thấy việc sử dụng AI thường xuyên trong nội soi đại tràng có thể làm giảm khả năng chẩn đoán của các chuyên gia y tế tới 20%.

Trước đây, nguy cơ mất kỹ năng do lạm dụng AI mới chỉ dừng ở mức giả thuyết. Nhưng nghiên cứu này đã đưa ra dữ liệu thực tế, củng cố mối lo ngại rằng sự hỗ trợ liên tục từ AI có thể khiến bác sĩ giảm khả năng tự phát hiện dấu hiệu bệnh.

Tiến sĩ Catherin Menon, Đại học Hertfordshire (Anh), nhận định tác động giảm kỹ năng này có thể lan sang nhiều lĩnh vực y tế khác.

Bà Catherin Menon cảnh báo rằng, nếu một ngày AI bị gián đoạn do tấn công mạng hay sự cố kỹ thuật, các chuyên gia đã quen dựa vào công nghệ có thể làm việc kém hiệu quả hơn so với trước.

Mặc dù AI giúp tăng tỷ lệ phát hiện khối u, nhưng Tiến sĩ Menon vẫn nhấn mạnh các bác sĩ cần duy trì kỹ năng chẩn đoán truyền thống. Nếu không, kết quả điều trị cho bệnh nhân có nguy cơ giảm sút so với giai đoạn trước khi AI được áp dụng.

Nghiên cứu quan sát được tiến hành trên 1.400 ca nội soi đại tràng. Kết quả cho thấy, vài tháng sau khi áp dụng AI thường quy, tỷ lệ phát hiện khối u tiền ung thư của các bác sĩ giàu kinh nghiệm trong các ca không có AI hỗ trợ giảm 20%.

Đây là nghiên cứu đầu tiên ghi nhận tác động tiêu cực rõ rệt của AI đối với năng lực chuyên môn, thay vì chỉ dừng ở giả thuyết.

Nhóm tác giả kêu gọi cần có thêm các nghiên cứu sâu để tìm giải pháp ngăn ngừa mất kỹ năng, đồng thời vẫn tận dụng được lợi ích của AI.

Nội soi đại tràng vốn là kỹ thuật quan trọng giúp phát hiện, loại bỏ khối u lành tính, ngăn ngừa ung thư ruột.

AI đã chứng minh hiệu quả trong việc tăng tỷ lệ phát hiện, thúc đẩy ứng dụng rộng rãi. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát tốt, sự phụ thuộc quá mức có thể tạo ra lỗ hổng chuyên môn, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người bệnh.