"Việc phát triển nguồn nhân lực văn hóa thực sự là vấn đề nóng..."

Thực hiện Nghị quyết số 17-NQ/TU ngày 30/10/2023 của BCH Đảng bộ tỉnh về “Xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững”, Quảng Ninh xác định vai trò của đội ngũ cán bộ, nguồn nhân lực trong ngành văn hóa là hết sức quan trọng. Tỉnh ủy và UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản về quy hoạch và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trong đó có Đề án “Phát triển nguồn nhân lực tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030”. Trong khuôn khổ Hội nghị đánh giá thực trạng, đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành văn hóa tỉnh Quảng Ninh diễn ra tại TP Hạ Long ngày 11/12/2024, phóng viên Trung tâm Truyền thông Quảng Ninh đã có cuộc phỏng vấn PGS.TS Bùi Hoài Sơn (ảnh), Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, về vấn đề này.

Đối với đội ngũ nghệ sĩ và nghệ nhân, tôi cho rằng, họ đang gặp nhiều khó khăn hơn cả. Sự thiếu thốn về cơ chế hỗ trợ, mức thu nhập chưa đủ để đảm bảo cuộc sống và ít cơ hội giao lưu, học tập khiến họ không thể phát huy hết tài năng và sự sáng tạo của mình. Thậm chí, nhiều người phải làm thêm công việc ngoài nghệ thuật để trang trải cuộc sống, điều này thực sự đáng lo ngại. Tôi nghĩ rằng, nếu không có sự thay đổi trong chính sách hỗ trợ, nguồn nhân lực nghệ thuật sẽ khó đạt được sự bền vững và lâu dài.

Tôi đánh giá cao tinh thần và sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ, nghệ sĩ, nghệ nhân tại Quảng Ninh thời gian qua. Dù còn nhiều khó khăn, họ vẫn giữ được ngọn lửa đam mê, cống hiến không ngừng vì sự phát triển của văn hóa địa phương. Với sự quan tâm, đầu tư đúng mức từ các cấp lãnh đạo, tôi tin rằng, nguồn nhân lực ngành văn hóa Quảng Ninh sẽ sớm vượt qua những thách thức hiện tại, trở thành một điểm tựa vững chắc cho sự phát triển văn hóa của tỉnh nhà.

- Ông có cho rằng trong giai đoạn hiện nay, việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ngành văn hóa cần được quan tâm nhiều hơn?

+ Tôi nghĩ rằng, đây thực sự là một vấn đề nóng trong bối cảnh hiện nay, vì Quảng Ninh không chỉ là một trung tâm kinh tế mà còn là điểm sáng về văn hóa và du lịch của cả nước. Việc phát triển nguồn nhân lực ngành văn hóa không chỉ để đáp ứng yêu cầu trong tỉnh, trong nước mà còn để vươn tầm quốc tế, hòa mình vào xu thế hội nhập. Sự phát triển nhân lực văn hóa không chỉ là câu chuyện của ngành mà còn là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Trong khi nhu cầu bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa ngày càng tăng, nguồn nhân lực lại chưa được đầu tư tương xứng.

Tôi tin rằng, vấn đề phát triển nhân lực văn hóa tại Quảng Ninh không chỉ là câu chuyện nóng hiện nay mà còn là yếu tố cốt lõi, quyết định sự phát triển bền vững của văn hóa tỉnh nhà. Nó đòi hỏi sự quan tâm sâu sắc hơn từ các cấp lãnh đạo và toàn thể cộng đồng.

- Theo ông, tiêu chí để phát triển nguồn nhân lực văn hoá bền vững là gì?

+ Tôi nghĩ rằng, để phát triển nguồn nhân lực văn hóa một cách bền vững và hiệu quả, chúng ta cần dựa vào những tiêu chí cụ thể và phù hợp với bối cảnh thực tế. Trong lĩnh vực văn hóa, con người là trung tâm, vì vậy tiêu chí đầu tiên phải là năng lực chuyên môn. Tôi cho rằng, những cán bộ văn hóa, nghệ sĩ hay nghệ nhân cần được đào tạo bài bản không chỉ về kiến thức mà còn về kỹ năng thực hành. Khả năng sáng tạo và tư duy đổi mới cũng là yếu tố rất quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh công nghiệp văn hóa ngày càng phát triển.

Tôi đánh giá rằng, đạo đức nghề nghiệp cũng là một tiêu chí không thể thiếu. Những người làm việc trong lĩnh vực văn hóa cần có tinh thần trách nhiệm cao, niềm đam mê và tình yêu sâu sắc với văn hóa, nghệ thuật. Điều này không chỉ giúp họ cống hiến tốt hơn mà còn lan tỏa những giá trị tích cực đến cộng đồng.

Bên cạnh đó, tôi nghĩ tính hội nhập cũng cần được chú trọng. Trong thời đại toàn cầu hóa, các nhân lực văn hóa cần được trang bị kỹ năng ngoại ngữ và khả năng giao lưu quốc tế, giúp họ không chỉ tiếp cận những xu hướng mới mà còn quảng bá văn hóa địa phương ra thế giới.

Cơ chế đãi ngộ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực. Tôi cho rằng, cần có những chính sách hỗ trợ thiết thực như nâng cao mức lương, tạo điều kiện làm việc tốt hơn, và mở ra các cơ hội phát triển nghề nghiệp để thu hút và giữ chân nhân tài trong ngành văn hóa.

Cuối cùng, tôi đánh giá rằng, tiêu chí về tính kế thừa và phát triển bền vững cũng rất quan trọng. Phải có những chiến lược dài hạn để nuôi dưỡng và phát triển tài năng trẻ, đồng thời bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống. Chỉ khi kết hợp được giữa các yếu tố này, chúng ta mới có thể xây dựng được một đội ngũ nhân lực văn hóa đủ mạnh để đáp ứng các yêu cầu phát triển và hội nhập.

- Ông đánh giá thế nào về việc tỉnh Quảng Ninh xây dựng Đề án nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành văn hoá?

+ Tôi nghĩ rằng, việc xây dựng một đề án nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành văn hóa cho Quảng Ninh là một ý tưởng rất đáng hoan nghênh và cấp thiết trong giai đoạn hiện nay. Đề án này không chỉ phản ánh tầm nhìn chiến lược của lãnh đạo tỉnh mà còn là một bước đi quan trọng để giải quyết những vấn đề về nhân lực, từ sự thiếu hụt chuyên môn đến những hạn chế trong cơ chế hỗ trợ.

Một đề án như vậy phải được xây dựng trên nền tảng nghiên cứu kỹ lưỡng, xác định rõ các mục tiêu và giải pháp cụ thể. Quảng Ninh là một địa phương có tiềm năng văn hóa rất lớn, nhưng để khai thác hiệu quả, cần có một đội ngũ nhân lực vừa giỏi chuyên môn, vừa có khả năng sáng tạo, tư duy hội nhập. Đề án này, nếu được thực hiện đúng cách, có thể giúp thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành văn hóa địa phương.

Tôi đánh giá rằng, điểm quan trọng nhất của đề án phải là việc đưa ra các giải pháp thiết thực, từ việc cải thiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng đến xây dựng môi trường làm việc hấp dẫn hơn. Ví dụ, tăng cường hợp tác với các trường đại học, tổ chức văn hóa lớn trong và ngoài nước để nâng cao trình độ chuyên môn; hoặc tạo cơ chế khuyến khích sáng tạo cho nghệ sĩ, nghệ nhân. Bên cạnh đó, đề án cũng cần chú trọng đến việc đảm bảo tính cân đối trong cơ cấu nhân lực, khắc phục những bất cập trong tuyển dụng và quy hoạch cán bộ hiện nay.

Tôi nghĩ rằng, việc triển khai thành công một đề án như vậy không chỉ mang lại lợi ích cho ngành văn hóa mà còn góp phần xây dựng hình ảnh Quảng Ninh như một địa phương tiên phong trong việc phát triển các giá trị văn hóa, nghệ thuật. Điều quan trọng là sự cam kết và phối hợp chặt chẽ từ tất cả các cấp, các ngành, để biến ý tưởng thành hiện thực, từ đó đưa văn hóa trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội một cách toàn diện.

- Cảm ơn ông đã trả lời phỏng vấn!