Vân Đồn: Động lực phát triển mới

Với vị trí chiến lược quan trọng, điều kiện tự nhiên, hệ sinh thái đa dạng, nguồn tài nguyên phong phú, kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại… Vân Đồn đang được Trung ương lựa chọn để xây dựng thí điểm trở thành Đặc khu kinh tế, đóng vai trò động lực, thúc đẩy kinh tế nội tỉnh và liên vùng. Đón đầu cơ hội mới, Quảng Ninh đã chủ động chuẩn bị các nguồn lực.

Sở hữu nhiều tiềm năng, lợi thế nổi trội, huyện Vân Đồn có những điểm khác biệt rất lớn trong số 19 KKT ven biển của cả nước. Đó là điều kiện giao thông thuận lợi cả đường bộ, hàng không, đường biển; giá trị về tài nguyên thiên nhiên, cảnh quan, sinh thái, vùng biển rộng với hơn 600 đảo đá và đất, có cơ hội phát triển các loại hình du lịch cao cấp, trung tâm thương mại và tài chính quốc tế, đầu mối giao thương và hậu cần, đầu mối - dịch vụ giao thông đường thuỷ và hàng không, gắn với phát triển các ngành công nghiệp, nông nghiệp sạch, chất lượng cao; nằm trong khu vực hợp tác kinh tế Việt - Trung, hợp tác liên vùng vịnh Bắc Bộ mở rộng, cầu nối ASEAN - Trung Quốc...

Tuy nhiên sau 17 năm thành lập, KKT Vân Đồn chưa thực sự phát triển được như kỳ vọng. Đó là, ngành kinh tế mũi nhọn phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; chuyển dịch cơ cấu kinh tế chưa mạnh... Theo một số chuyên gia kinh tế, sự phát triển chưa tương xứng là do chưa có những chính sách thực sự nổi trội; thiếu sự gắn kết bằng những sản phẩm hấp dẫn; thiếu những dự án động lực mang tính chất “mồi” khởi động cho chuỗi cung ứng… Vân Đồn cần có những cơ chế, chính sách đặc thù; những ưu đãi vượt trội; sự phân cấp, phân quyền mạnh mẽ nhằm tăng tính tự chủ, từ đó sẽ tạo bước phát triển đột phá.

Thực hiện chỉ đạo theo văn bản 13840-CV/VPTW (ngày 17/3/2025) ý kiến chỉ đạo của Thường trực Ban Bí thư về việc xây dựng Đề án về cơ chế, chính sách thí điểm phát triển KKT Vân Đồn…; với mục tiêu tạo đà, tạo lực, tạo thế, tạo nhịp đồng hành cùng đất nước đạt tốc độ tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030..., Quảng Ninh đã xây dựng Đề án, xin ý kiến và tiếp thu, giải trình ý kiến các bộ, ngành liên quan, đồng thời đề xuất chủ trương thành lập Đặc khu kinh tế Vân Đồn.

Theo đó, sẽ tập trung giải quyết triệt để những điểm “nghẽn” từ thủ tục hành chính phức tạp; tăng cường phân cấp, ủy quyền cho người đứng đầu Đặc khu kinh tế Vân Đồn, trao quyền tự chủ và trách nhiệm cao hơn; ban hành những nhóm cơ chế, chính sách đặc thù đảm bảo tuân thủ các quy định, phù hợp với bối cảnh thực tiễn phát triển của địa phương, với khả năng cân đối nguồn lực, trên cơ sở huy động đa dạng các nguồn lực xã hội để tập trung phát triển hạ tầng KT-XH, tạo động lực, đột phá mới... Từ đó, tạo điều kiện để địa phương chủ động, sáng tạo trong việc xây dựng môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch và cạnh tranh, hướng tới Vân Đồn trở thành KKT biển đa ngành, kết hợp công nghiệp giải trí, casino, du lịch cao cấp và dịch vụ tổng hợp, logistics đồng thời là cửa ngõ giao thương quốc tế với sản phẩm cạnh tranh toàn cầu.

Để đón đầu cho cơ hội phát triển mới, trước đó Quảng Ninh đã dành nguồn lực rất lớn đầu tư cho huyện Vân Đồn. Điển hình, trục cao tốc dọc tỉnh với chiều dài 176km, tổng vốn đầu tư gần 40.000 tỷ đồng cũng chọn Vân Đồn là điểm kết nối; cánh cửa bầu trời đầu tiên của tỉnh nối thẳng với thế giới là Cảng hàng không quốc tế cũng chọn Vân Đồn để đầu tư xây dựng. Điều này, đã là động lực lớn để Vân Đồn đón nhận làn sóng đầu tư mạnh mẽ thời gian qua với gần 60 dự án sử dụng vốn ngoài ngân sách với tổng vốn đăng ký gần 39.000 tỷ đồng. Trong đó, có rất nhiều dự án nghỉ dưỡng cao cấp, tổ hợp đô thị, du lịch dịch vụ có quy mô lớn, như: Khu tổ hợp du lịch nghỉ dưỡng Sonasea Vân Đồn Harbor City; Khu du lịch sinh thái cao cấp Vân Hải; Tổ hợp du lịch, nghỉ dưỡng và giải trí Crystal Holidays Harbour Vân Đồn… đã đem lại cho Vân Đồn một diện mạo mới to đẹp, hiện đại và đồng bộ hơn. Đây cũng là lợi thế lớn để trở thành Đặc khu kinh tế phát triển bậc nhất của khu vực phía Bắc.

Với việc sở hữu vị trí chiến lược quan trọng, điều kiện tự nhiên, hệ sinh thái đa dạng, nguồn tài nguyên phong phú, kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại; những bước chuẩn bị bài bản, kỹ lưỡng của tỉnh Quảng Ninh; sự đồng hành, hỗ trợ từ các bộ, ngành trong thực hiện chỉ đạo từ Trung ương về xây dựng đề án, cơ chế, chính sách thí điểm phát triển KKT Vân Đồn... “giấc mơ” về một Khu kinh tế đặc biệt sẽ sớm được hiện thực. Vân Đồn sẽ là nơi thí điểm chính sách mới có tính lan tỏa và được kỳ vọng là “phòng thí nghiệm chính sách”, nơi thử nghiệm các cơ chế đặc thù, không chỉ là động lực phát triển cho Quảng Ninh, mà còn là bước đột phá trong cải cách thể chế của Việt Nam.