Tiếp thêm động lực cho quan hệ Việt Nam-Nhật Bản

Nhận lời mời của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân, Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Phu nhân thăm chính thức Việt Nam từ ngày 27 đến 29/4. Đây là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của Thủ tướng Ishiba Shigeru kể từ khi nhậm chức, đồng thời là chuyến thăm đầu tiên sau khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vào tháng 11/2023.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Nhật Bản bước vào năm thứ hai và đạt nhiều tiến triển mới, phát triển toàn diện trong mọi lĩnh vực.

Với nỗ lực vun đắp không mệt mỏi của các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước trong hơn nửa thế kỷ qua, mối quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa Việt Nam và Nhật Bản đã phát triển mạnh mẽ, thực chất, sâu rộng và đạt nhiều thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực. Tin cậy chính trị không ngừng được củng cố, khi các hoạt động giao lưu, trao đổi đoàn cấp cao và các cấp diễn ra mật thiết, các cơ chế hợp tác đối thoại được triển khai thực chất, hiệu quả. Đây là cơ sở quan trọng để thúc đẩy quan hệ Việt Nam-Nhật Bản phát triển hơn nữa trong tình hình mới.

Nhật Bản hiện là một trong những đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam. Nhật Bản là nước tài trợ ODA và là đối tác hợp tác lao động lớn nhất, nhà đầu tư lớn thứ 3, đối tác du lịch và thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam. Hai nước đã dành cho nhau thuế suất tối huệ quốc từ năm 1999. Năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu song phương đạt 46,2 tỷ USD, tăng 2,7% so với mức năm 2023.

Về lĩnh vực đầu tư, tính lũy kế đến ngày 31/3/2025, Nhật Bản có 5.557 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư đăng ký đạt 78,6 tỷ USD, xếp thứ 3 trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam. Trong ba tháng đầu năm 2025, tổng vốn đầu tư đăng ký của Nhật Bản đạt 1,13 tỷ USD, tăng 20,6% so mức cùng kỳ với 77 dự án đăng ký cấp mới. Trong khi đó, Việt Nam có 126 dự án đầu tư sang Nhật Bản còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư đăng ký đạt 20,6 triệu USD.

Hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực mới như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, trí tuệ nhân tạo… ngày càng được chú trọng thúc đẩy và ghi nhận nhiều tiến triển cụ thể. Hai bên đã thống nhất được danh mục 14 dự án với tổng số vốn khoảng 20 tỷ USD ưu tiên triển khai trong lĩnh vực năng lượng xanh, trong đó một số dự án đã được thực hiện như dự án hợp tác xây dựng nhà máy điện, khí hóa lỏng tại Thái Bình, Nghi Sơn (Thanh Hóa), nhà máy điện sinh khối tại Yên Bái…

Giáo dục-đào tạo là một trong những lĩnh vực hợp tác nổi bật giữa hai nước. Việt Nam là nước đầu tiên trên thế giới chính thức đưa tiếng Nhật vào giảng dạy ở bậc trung học cơ sở từ năm 2003, tiểu học từ năm 2019.

Trong khi đó, Nhật Bản là một trong những nước viện trợ lớn nhất cho ngành giáo dục-đào tạo của Việt Nam thông qua các chương trình viện trợ ODA. Hai bên đã ký nhiều văn kiện hợp tác trong lĩnh vực này. Số lưu học sinh Việt Nam tại Nhật Bản hiện đạt hơn 51.000 người. Nhật Bản đã hỗ trợ nâng cấp bốn trường đại học của Việt Nam đạt đại học chất lượng cao. Hai bên đang hợp tác xây dựng Trường đại học Việt-Nhật nhằm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho Việt Nam trong lĩnh vực khoa học-công nghệ, quản lý và dịch vụ.

Hai bên phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương như Liên hợp quốc, APEC, ASEAN... Nhật Bản đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong thực hiện tinh gọn, cơ cấu lại tổ chức bộ máy, hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, cũng như các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội để tạo nền tảng đưa đất nước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, hướng tới thực hiện thành công mục tiêu trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045.

Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Phu nhân nhằm tiếp tục góp phần củng cố và làm sâu sắc hơn nữa tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác song phương trong nhiều lĩnh vực như chính trị-ngoại giao, quốc phòng-an ninh, kinh tế, thương mại, đầu tư, giáo dục-đào tạo nhân lực, nông nghiệp, hợp tác địa phương, giao lưu nhân dân..., đồng thời tăng cường hợp tác cụ thể, thực chất trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ mới, tiên tiến như đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, bán dẫn. Chuyến thăm sẽ góp phần đưa quan hệ Việt Nam-Nhật Bản tiếp tục phát triển theo hướng ngày càng thực chất, hiệu quả hơn.

Việc đón tiếp Thủ tướng Nhật Bản và Phu nhân khẳng định chính sách nhất quán của Việt Nam luôn coi trọng phát triển quan hệ với các đối tác trong khu vực, trong đó có Nhật Bản; coi Nhật Bản là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam về nhiều mặt.

Chúc chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Phu nhân thành công tốt đẹp, tiếp thêm động lực để hai nước tiếp tục triển khai thỏa thuận hợp tác đã đạt được và cũng như vun đắp quan hệ chính trị tốt đẹp giữa lãnh đạo cấp cao hai nước.