Tiền gửi ngân hàng tăng ‘đuối’ hơn, tiền không ồ ạt vào chứng khoán thì chạy đâu?

Chuyên gia Chứng khoán VPBanks cho rằng huy động tăng thấp so với tín dụng là do người dân có xu hướng rút tiền gửi đi mua vàng, bất động sản, các kênh đầu tư có hiệu suất sinh lời cao hơn khi lãi tiền gửi thấp.

Số liệu Tổng cục Thống kê vừa công bố, đến ngày 27-9-2024, huy động vốn của các tổ chức tín dụng tăng 4,79% (cùng thời điểm năm trước tăng 6,63%); còn tăng trưởng tín dụng 8,53% (cùng kỳ tăng 6,24%).

Thấy gì khi tăng trưởng tín dụng gần gấp đôi huy động vốn?

Xu hướng này tiếp diễn từ nửa đầu năm nay, khi báo cáo tài chính nhiều ngân hàng thể hiện tăng trưởng cho vay vượt huy động.

Đơn cử như Vietcombank, dư nợ cho vay khách hàng tăng 7,8% trong nửa đầu năm nay, tương đương 99.300 tỉ đồng được giải ngân.

Còn huy động tiền gửi tại Vietcombank giảm 1,5%, còn hơn 1,37 triệu tỉ đồng so với mức 1,39 triệu tỉ đồng hồi đầu năm nay. Nhiều ngân hàng khác cũng cho vay khách tăng trưởng vượt huy động.

Theo chuyên gia Chứng khoán VPBanks, huy động tăng thấp do người dân có xu hướng rút tiền đi mua vàng, bất động sản hay kênh đầu tư khác có hiệu suất sinh lời cao hơn khi nền lãi suất tiền gửi thấp. Đặc biệt các ngân hàng Big4 lãi suất thấp gây hiệu ứng rất lớn.

Đến cuối tháng 9, lãi suất 12 tháng trung bình của nhóm ngân hàng thường đã tăng 13 điểm cơ bản so với đầu năm lên mức 5%, trong khi lãi suất của nhóm quốc doanh vẫn giữ nguyên ở mức 4,7%, thấp hơn 26 điểm cơ bản so với đầu năm.

Để bù đắp thanh khoản, chuyên gia VPBanks cho biết ngân hàng có xu hướng huy động trên thị trường 2 và nhiều kênh khác. Như vay hợp vốn nước ngoài, bán vốn chiến lược, phát hành trái phiếu, sử dụng công cụ phát hành giấy tờ có giá…

Với nền lãi suất huy động đang tăng dần trở lại, thị trường vàng bị siết chặt, thị trường bất động sản đang ở trong giai đoạn quan sát đi kèm với việc thị trường chứng khoán ảm đạm, chuyên gia VPBanks cho rằng đây sẽ là những yếu tố thúc đẩy huy động tiền gửi tăng lại.

Vì sao tiền không chảy vào chứng khoán?

Hồi đầu năm, nhiều đơn vị dự báo với lãi suất tiền gửi thấp, chứng khoán sẽ hưởng lợi khi dòng tiền được rút khỏi ngân hàng, đổ vào sôi động hơn.

Tuy nhiên, giai đoạn nửa đầu năm, VN-Index thanh khoản tốt hơn nhưng sau đó đi vào giai đoạn điều chỉnh, tích lũy, gây chán nản với nhiều nhà đầu tư.

Trao đổi với PV, ông Đỗ Bảo Ngọc - phó tổng giám đốc Chứng khoán Kiến Thiết Việt Nam - cho biết thanh khoản chứng khoán trong 4 tháng liên tiếp gần đây đều sụt giảm.

Dữ liệu cho thấy giá trị giao dịch bình quân phiên trong tháng 9 vừa qua chỉ hơn 13.500 tỉ đồng, mức thấp nhất trong gần 1 năm trở lại đây.

Trong khi nhìn sang thị trường bất động sản hay vàng, giá cả tăng mạnh, đem lại hiệu ứng "FOMO" hơn với nhiều nhà đầu tư. Đặc biệt, cơn sốt chung cư khiến nhiều khách hàng vội vã "sốt ruột" vì lo tăng giá từng ngày. Đây là những yếu tố, theo ông Ngọc, góp phần ảnh hưởng tâm lý thị trường chứng khoán thời gian qua.

Đến gần đây, thanh khoản thị trường chứng khoán đã cải thiện hơn với nhiều phiên vượt 20.000 tỉ đồng, theo ông Ngọc. Dòng tiền nội đứng trước những sự lựa chọn mới khi thị trường bất động sản, vàng trong nước đã bị đẩy lên nền giá quá cao. Tính hấp dẫn của sự đầu cơ cũng giảm đi.

"Trong khi thị trường chứng khoán có kỳ vọng tăng trưởng tốt hơn khi nền kinh tế phục hồi rõ nét hơn, tăng trưởng cao hơn", ông Ngọc nhận định.

Bà Trần Thị Khánh Hiền - giám đốc khối phân tích Chứng khoán MB (MBS) - cũng cho rằng việc phân bổ vào từng kênh đầu tư sẽ phụ thuộc vào khẩu vị rủi ro và mục tiêu đầu tư của mỗi người. Với những nhà đầu tư cần thanh khoản cao thì rõ ràng chứng khoán là kênh nên phân bổ được lựa chọn.