Đi lên từ truyền thống anh hùng

Vùng đất Cửa Ông nay không chỉ có cảng bốc rót than lớn nhất nước ta mà còn là trọng điểm về kinh tế, an ninh, quốc phòng của vùng Đông Bắc. Cũng chính tại đây, cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, Cửa Ông là một trong những nơi đội ngũ công nhân Vùng mỏ đã ra đời và không ngừng lớn mạnh.

Cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, thực dân Pháp đã xây dựng Nhà sàng và Cảng Cửa Ông. Quá trình khai thác, chúng đã biến những người thợ Cửa Ông thành nô lệ, sống trong khốn khổ, bần cùng. Đến năm 1928, Chi bộ Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí Hội ở Cẩm Phả - Cửa Ông được thành lập, là một trong những chi bộ Cộng sản đầu tiên ở Vùng mỏ, với sự hoạt động tích cực của các đảng viên: Đặng Châu Tuệ, Vũ Thị Mai, Ngô Huy Tăng, Đỗ Huy Liêm...

Sau khi chi bộ Cộng sản được thành lập, tổ chức “Công hội đỏ” đã ra đời. Lịch sử còn khắc ghi hình ảnh người thanh niên cộng sản trẻ tuổi Ngô Huy Tăng đã cắm lá cờ đỏ búa liềm trên cầu poóc-tích số 1 ở Cảng Cửa Ông vào đêm mùng 6 rạng ngày mùng 7/11/1929, để kỷ niệm cách mạng Tháng mười Nga.

Sau này, cùng với sự ra đời, lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, công nhân Bến Cửa Ông đã thường xuyên tổ chức đấu tranh. Đỉnh cao là tháng 11/1936, với tinh thần “Kỷ luật và Đồng tâm”, công nhân Bến Cửa Ông đã cùng với hơn 3 vạn thợ mỏ vùng than làm nên thắng lợi của cuộc tổng bãi công lịch sử. Sự kiện đó tạo tiền đề để tháng 8/1945, công nhân Bến Cửa Ông tích cực cùng với nhân dân cả nước tham gia tổng khởi nghĩa giành chính quyền.

Trong kháng chiến chống Pháp, công nhân Bến Cửa Ông đã cùng quân dân Vùng mỏ đóng góp sức người, sức của cho sự nghiệp đấu tranh. Khi Vùng mỏ hoàn toàn giải phóng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, những người thợ Cửa Ông đã đưa nhà sàng, bến cảng phục hồi trở lại sản xuất trong thời gian chưa đầy một tháng, được Bác Hồ khen ngợi. Từ một phân xưởng của Mỏ Cẩm Phả, ngày 20/8/1960, Xí nghiệp Bến Cửa Ông được thành lập, có 1.629 CBCNV, 7 chi bộ với 155 đảng viên, 2 cán bộ trung cấp, công nhân chủ yếu là lao động phổ thông, cùng nhau đoàn kết, khắc phục khó khăn để lao động, sản xuất.

Trong kháng chiến chống chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ, CBCNV Xí nghiệp đã anh dũng bám trụ để sản xuất và chiến đấu bảo vệ nhà máy. Năm 1967, đại đội Nữ tự vệ Nhà sàng Cửa Ông được tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân - đơn vị Anh hùng đầu tiên của Vùng mỏ.

Các chứng tích chiến tranh qua các giai đoạn của đơn vị hiện nằm trong Cụm di tích lịch sử “Cầu Pooc tích số 1 - Trận địa pháo cao xạ - Hầm chỉ huy” đã được xếp hạng là Di tích lịch sử cấp Quốc gia vào năm 1997. Đặc biệt, cầu trục Poóc tích số 1 nay vẫn được khai thác trong dây chuyền sản xuất, tiêu thụ than của Công ty Tuyển than Cửa Ông. Trải qua nhiều lần nâng cấp, hiện đại hóa thiết bị, cầu trục hiện giờ đã đạt năng suất bình quân 200 tấn/giờ, là một trong những thiết bị phục vụ rót than tiêu thụ trên cảng Cửa Ông.

Đất nước thống nhất, Xí nghiệp đã nhanh chóng phục hồi và được đầu tư mở rộng. Năm 2001, Xí nghiệp được nâng tầm lên thành Công ty Tuyển than Cửa Ông. Cùng với hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, Công ty cũng đã được nhận nhiều giải thưởng cao quý, như: Cúp Vàng ISO năm 2007 của Bộ KHCN; giải thưởng Môi trường Việt Nam năm 2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường; đạt tiêu chuẩn chất lượng ISO 14001:2004, 2010 và 2015 về công tác môi trường. Hiện nay, Công ty có một cơ ngơi khang trang với tổng giá trị trên 3.000 tỷ đồng. Đời sống, thu nhập của người thợ đã có bước tiến lớn. Nếu như năm 2015, tiền lương bình quân của người lao động mới đạt 6,9 triệu đồng/người/tháng, 5 tháng đầu năm nay đạt trên 15 triệu đồng/người/tháng.

Công ty cũng đã xây dựng, sử dụng có hiệu quả các thiết chế văn hóa - thể thao, bao gồm: Sân bóng đá tiêu chuẩn quốc gia 5.000 chỗ ngồi; nhà thi đấu thể thao 1.000 chỗ ngồi; câu lạc bộ có diện tích 2.736m²; sân tennis, nhà văn hóa công nhân, câu lạc bộ, phòng truyền thống, thư viện... góp phần động viên tinh thần người lao động, tạo động lực thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển.

Tuyển than Cửa Ông cũng tự hào là nơi ra đời đội bóng đá nữ đầu tiên của TKV cách đây hơn 30 năm, làm nên thương hiệu CLB Bóng đá nữ Than - Khoáng sản Việt Nam hôm nay với bề dày thành tích: Đoạt Cúp Vô địch giải Vô địch Quốc gia năm 2007 và 2012; Cúp quốc gia năm 2023, 2024; có 7 VĐV và 1 HLV góp mặt cùng Đội tuyển Bóng đá Nữ quốc gia tham dự Seagame 31 và có 5 vận động viên tham gia World Cup 2023...

Anh hùng trong chiến đấu năm xưa, có nhiều thành tích trong sản xuất kinh doanh và các hoạt động từ thiện xã hội, văn hóa - thể thao hôm nay là tiền đề, động lực nâng bước cho người thợ Tuyển than Cửa Ông tiếp tục phát huy truyền thống, xây dựng doanh nghiệp kiểu mẫu, góp phần xây dựng Tổ quốc đẹp giàu.